نگاهی به اولین شاسی‌بلند مازراتی

کواتروپورته دو ایکس‌لارج!

یک بار مقابل پورشه کاین قد علم می‌کند و یک بار هم در برابر ب‌ام‌و X۶. گاهی برای لندروور رنج‌روور دندان تیز می‌کند و گاهی هم برای جگوار F-Pace. سر و کله زدنش با مرسدس‌بنز GLE و آئودی Q۷ هم که دیگر تکراری به نظر می‌رسد. خلاصه که معلوم نیست رقیب اصلی او کدام شاسی‌بلند است؟ مدل‌های لوکس یا نسخه‌های اسپرت؟ مازراتی با این محصولش همه را غافلگیر کرد؛‌ لوانته. اولین اس. یو. وی ایتالیایی‌ها که در میان بحت هواداران راهی بازار شد. خیلی‌ها تصور می‌کردند افتخار تولید اولین شاسی‌بلند فوق اسپرت-فوق لوکس از ایتالیا نصیب لامبورگینی می‌شود.

یک بار مقابل پورشه کاین قد علم می‌کند و یک بار هم در برابر ب‌ام‌و X۶. گاهی برای لندروور رنج‌روور دندان تیز می‌کند و گاهی هم برای جگوار F-Pace. سر و کله زدنش با مرسدس‌بنز GLE و آئودی Q۷ هم که دیگر تکراری به نظر می‌رسد. خلاصه که معلوم نیست رقیب اصلی او کدام شاسی‌بلند است؟ مدل‌های لوکس یا نسخه‌های اسپرت؟ مازراتی با این محصولش همه را غافلگیر کرد؛‌ لوانته. اولین اس.یو.وی ایتالیایی‌ها که در میان بحت هواداران راهی بازار شد. خیلی‌ها تصور می‌کردند افتخار تولید اولین شاسی‌بلند فوق اسپرت-فوق لوکس از ایتالیا نصیب لامبورگینی می‌شود. مدتی پیش نیز فراری قصد ورود به این دنیا را داشت. ولی با تمام این تفاسیر مازراتی پیش‌قدم شد و با لوانته سر و صدای بسیاری به راه انداخت. بسیاری بر این باورند که این خودرو از شخصیت مستقلی بهره نمی‌برد ولی خیلی‌های دیگر نیز معتقدند این تازه ابتدای راه طولانی شاسی‌بلندسازی از سوی شرکت است و هنوز برای قضاوت نهایی مسیر طولانی باقی مانده است. هرچه هست لوانته جرات و جسارت شرکت سازنده‌اش را به رخ رقبا کشیده است. این خودرو به‌خوبی نشان می‌دهد که بخش بزرگی از آینده سوپراسپرت‌ها را شاسی‌بلندهای لوکس تشکیل می‌دهند. آیا لوانته لایق این همه تحسین و تمجید است یا اینکه مازراتی خیلی زود از این پروژه دلزده می‌شود؟

از ایده تا اجرا

بر خلاف تصور خیلی‌ها، ایده ساخت یک شاسی‌بلند چندان هم خام و نپخته نبوده است. مازراتی از سال ۲۰۰۹ در فکر ساخت چنین چیزی بوده است. تنها ایراد آنجا بود که آنها نمی‌دانستند ماهیت خودروی جدیدشان چگونه باید باشد؟ کار روی نمونه‌های اولیه آغاز شد. طرح‌هایی که اغلب چنگی به دل نمی‌زدند یا اینکه زیادی فضایی و آینده‌نگر به نظر می‌رسیدند. در آستانه سال ۲۰۱۱ میلادی مازراتی به یک جمع‌بندی رسید. با کمک مالک بزرگش یعنی فیات فضایی مناسب برای معرفی تدارک دیده شد اما ایتالیایی‌ها همیشه در این مواقع کمی با ترس و لرز کار می‌کنند. به توصیه فیات قرار بر این شد به جای آنکه از نمونه نهایی پرده‌برداری شود، از یک نسخه مفهومی رونمایی شود تا بازخورد مخاطبان و کارشناسان را ببینند. اولین شاسی‌بلند مازراتی در قالب یک کانسپت با نام Kubang در نمایشگاه فرانکفورت ۲۰۱۱ معرفی شد. در ایامی که سوپراسپرت‌های کوپه هنوز میان‌دار میدان بودند و کراس‌اوورها به اندازه امروز برای خود شأن و منزلت نداشتند، این اقدام مازراتی چیزی مانند خودکشی به نظر می‌آمد. چقدر خوب شد که شرکت نمونه نهایی را آن روز عرضه نکرد. انتقادهای تند و تیزی به مازراتی و فیات وارد شد. در حقیقت بازار و ذهنیت مخاطب آمادگی حضور یک شاسی‌بلند لوکس با خواص جوان‌گرایانه از سوی یک سوپراسپرت‌ساز ایتالیایی را نداشت. درست به همین دلیل بود که لامبورگینی مدام با عرضه نهایی Urus کج‌ دار و مریز می‌کرد. راستش را بخواهید بازار به پورشه کاین، ب‌ام‌و X۶ و آئودی Q۵ عادت کرده بود. اگر هم می‌خواست دست روی یک مدل خاص بگذارد حتما آکورا RDX یا تازه‌وارد برقی مانند تسلا Model X موجود بود. مازراتی چهار، پنج سال مجبور بود که لام تا کام درباره شاسی‌بلندش حرفی به میان نیاورد. اما وقتی بازار روی خوش به کراس‌اوورها نشان داد و ذائقه مشتریان به سمت شاسی‌بلندهای قوی و تجملی کشیده شد، نوبت عرض اندام آنها رسید. اوایل سال ۲۰۱۶ بود که شرکت ادعا کرد قصد دارد از نمونه نهایی اولین شاسی‌بلند خود پرده‌برداری کند. مازراتی سر قولش ماند و در نمایشگاه ژنو از خودروی جدیدش پرده‌برداری کرد. محصولی که به لحاظ طراحی تفاوت چندانی با نسخه مفهومی‌اش نداشت. او را Levante نام‌گذاری کرده بودند. شکی نیست که زبان طراحی آن برگرفته از سنت اخیر شرکت بوده است. همان ایده‌ای که به‌شدت روی نسل جدید سدان اسپرت یعنی کواتروپورته هم دیده می‌شود. البته خود مازراتی هم این قضیه را چندان پنهان نمی‌کرد. تا حدی که حتی مدیران شرکت نسبت به تشابه فنی بین لوانته و کواتروپورته نیز اظهاراتی کرده بودند. شرکت اکیدا مصر بود تا این محصولش زیر نظر خودش در تورین تولید شود. به همین خاطر است که از نظر کیفیت مونتاژ او را یکی از شاخص‌ترین کراس‌اوورهای لوکس دنیا معرفی کرده‌اند. ایتالیایی‌ها از این حیث از آلمان‌ها که ید طولایی در زمینه کراس‌اوورسازی دارند، پیشی گرفته‌اند. در حقیقت لوانته چیزی است که مشتری امروزی به آن نیاز دارد. محصولی متفاوت و خاص. ولو آنکه طول عمرش کوتاه و گذرا باشد.

به روایت عدد و رقم

وقتی قرار باشد شرکت ریسکی به این بزرگی را تجربه کند پس چه بهتر که حداقل پیش از آنکه با شکست روبه‌رو شود، بهترین خود را ارائه دهد. مازراتی نیز دقیقا چنین کاری کرد. اگرچه نسبت به روند موفقیت‌آمیز لوانته صد درصد امیدوار نبود ولی چنان در زمینه مشخصات فنی‌اش سنگ تمام گذاشت که کمتر کسی فکرش را می‌کرد. شرکت برای اولین شاسی‌بلند خود سراغ پیشرانه معروف ۳ لیتری ۶ سیلندر Vشکل رفت. قوای محرکه مدرنی که از سوی ۲ توربوشارژر تقویت شده است. زمان‌بندی آن از طریق مکانیزم VVT کنترل می‌شود. وقتی می‌شنویم این خودرو دارای ۲ اینترکولر است، پس مطمئن می‌شویم که قرار است قدرت آن چشمگیر باشد. البته همین‌طور هم است. این خودروی تنومند قدرتی معادل ۴۳۰ اسب‌بخار در ۵۷۵۰ دور در دقیقه و گشتاوری معادل ۵۸۰ نیوتن‌متر در ۱۷۵۰ دور در دقیقه دارد. سیلندرهای ۵/ ۸۶ میلی‌متری‌اش کاری کرده‌اند که ضریب تراکم‌پذیری آن به ۷/ ۹ بر یک برسد. مازراتی تضمین کرده است که با این موتور می‌توان حداکثر به دور موتور ۶۵۰۰ دور در دقیقه نیز رسید. این خودرو از قدرت خوبی برخوردار است ولی نه آنقدر که بتواند آینده شاسی‌بلندهای اسپرت را با تهدید روبه‌رو کند. شاید این خودرو قدرت کهکشانی نداشته باشد ولی مهم این است که به دلیل مهندسی بالا، حداکثر قدرت و گشتاورش در دورهای پایین به دست می‌آید. کمی هم باید منصف بود. این یک شاسی‌بلند فول‌سایز نیست. طول، عرض و ارتفاع آن به ترتیب ۵۰۰۳، ۱۹۶۸ و ۱۶۷۹ میلی‌متر است. اما فاصله بین دو محورش که ۳۰۰۴ میلی‌متر شده،‌ حکایت از انتقال خوب نیرو بین دو محور عقب و جلو دارد. به همین دلیل میدان فرمان آن چیزی نزدیک به ۱۲ متر شده‌ است. عددی قابل قبول برای شاسی‌بلندی در این کلاس. با در نظر گرفتن فضای قسمت بار که چیزی نزدیک به ۵۸۰ لیتر را نشان می‌دهد، به‌خوبی می‌توان روی خواص مسافرتی آن حساب باز کرد. تصور می‌شد مازراتی در اولین تجربه‌اش در دنیای شاسی‌بلندها، محصولی تولید کند که از نظر وزن افسارگسیخته باشد. اما لوانته با وزن خالص ۲۱۰۹ کیلوگرمی (بدون احتساب مایعاتی چون آب، روغن و بنزین) چندان هم بد کار نکرده است. شرکت می‌گوید پس از سال‌ها تحقیق توانسته به ساز و کار منحصر به فردی در زمینه ساختار ۴x۴ دست پیدا کند. به گفته مهندسان شرکت انتقال نیرو بین دو دیفرانسیل لوانته کاملا هوشمندانه صورت می‌گیرد. در شتاب‌های اولیه که نیازی به درگیر شدن دو محور نیست، ۱۰۰ درصد ۱۰۰ نیروی خروجی به محور جلو منتقل می‌شود. در ادامه در مسیرهای ناهموار و یا در سرعت‌های بالا سیستم به‌صورت اتوماتیک نیرو را به‌صورت ۵۰-۵۰ بین دو محور تقسیم می‌کند. مازراتی یکی از متعصب‌ترین تولیدکنندگان سوپراسپرت در ایتالیا به شمار می‌رود. شرکتی که معروف است اغلب قطعاتش را از قطعه‌سازان وطنی تهیه می‌کند. اما این‌بار در قسمت جعبه‌دنده مجبور بوده که تسلیم تجربه ZF آلمان شود. ژرمن‌ها نیز برای این مشتری خود سراغ بلوک جدید ۸HP۷۰ رفته‌اند. همان گیربکس مدرن ۸ سرعته اتوماتیک که برای حالت اسپرت نیز، شیفت مود را لحاظ کرده است. مازراتی لوانته S دارای دیسک‌ ترمزهای ۳۸۰ میلی‌متری در محور جلو و ۳۳۰ میلی‌متری در محور عقب است. جالب آن است که در ویرایش‌های استاندارد این خودرو از تایرهای ۲۶۵.۵۰ میلی‌متری در جلو و ۲۹۵.۴۵ میلی‌متری در عقب هر دو جفت ۱۹ اینچی استفاده کرده‌اند. اما روی نسخه S است که می‌توان از نسخه‌های عالی ۳۱۵.۲۵ میلی‌متری ۲۳ اینچی استفاده کرد. لوانته برای مازراتی حکم مرگ و زندگی را داشته است. شرکتی که شهرت اصلی‌اش را مدیون سوپراسپرت‌های سریع‌السیرش بوده، نباید در دنیای شاسی‌بلندها نیز کم بیاورد. این کراس‌اوور بلند بالا می‌تواند صفر تا صد را در ۵ ثانیه طی کند. شتاب صفر تا ۱۶۰ آن ۱۲، صفر تا ۲۰۰ آن ۱/ ۲۰، صفر تا ۲۴۰ آن ۹/ ۳۵ و در نهایت شتاب صفر تا ۲۸۰ کیلومتر در ساعتش ۱۰۰ ثانیه محاسبه شده است. سرعت نهایی این خودرو نیز کمی بیشتر از ۲۹۰ کیلومتر در ساعت است. با لوانته می‌توان ۴۰۰ متر را در ۳/ ۱۳ ثانیه آن هم با سرعت ۱۶۹ کیلومتر در ساعت پیمود. این خودرو مسیر یک کیلومتری را ۳/ ۲۴ ثانیه‌ای طی می‌کند. از مزیت‌ داشتن یک جعبه‌دنده خوب آن است که علاوه بر شتاب اولیه، می‌توان روی شتاب ثانویه آن نیز حساب ویژه باز کرد. مثلا شتاب ۶۰ تا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت با دنده ۴ در این خودرو ۶/ ۴ ثانیه طول می‌کشد. از ۸۰ تا ۱۲۰ با همین دنده ۸/ ۴ ثانیه زمان نیاز دارد. از ۸۰ تا ۱۲۰ با دنده پنج فقط ۴/ ۶ ثانیه و همین پیمایش با دنده شش ۷/ ۸ ثانیه زمان می‌برد. یک باک ۸۰ لیتری و مصرف میانگینی معادل ۹/ ۱۰ لیتر در هر ۱۰۰ کیلومتر، برآیند خوبی در مسافرت‌های طولانی‌مدت ایجاد خواهد کرد. مازراتی لوانته نهایتا قیمتی معادل ۸۴ هزار و ۲۵۰ دلار دارد. رقبای او یعنی پورشه کاین با قیمت نهایی ۹۶ هزار و ۵۵۰ دلاری و ب‌ام‌و X۶‌ با قیمت ۷۶ هزار و ۲۹۵ دلاری او را احاطه کرده‌اند.

نظر دیگران

MOTOR TREND

لامبورگینی آنقدر در عرضه شاسی‌بلند خود تعلل کرد که رقیب هموطنش زودتر دست به کار شد و یک شاسی‌بلند اسپرت با ویژگی‌های لوکس را معرفی کرد. لوانته خودرویی است که می‌توان رویش حساب باز کرد. اما باید این نکته را در نظر گرفت که او نیز مانند تمام دیگر محصولات مازراتی، چیزی بیش از کارآیی‌اش را ادعا می‌کند. این یعنی آنقدری که نشان می‌دهد اسپرت و هیجان‌انگیز است، در دنیای واقعی این‌طور نیست. به هر حال واقعیت آن است که پورشه نتوانست جسارت لازم را در طراحی کاین و حتی ماکان ایجاد کند. ب‌ام‌و نیز عملا علاقه‌ای برای جوان‌تر کردن چهره X۶ از خود نشان نداده است. این بهترین فرصتی بود که ایتالیایی‌ها از آن حداکثر بهره را ببرند.

CAR & DRIVER

لوانته برای ایتالیایی‌ها یک قدم رو به جلو است. در حالی که خودروسازان آلمانی به شدت در زمینه شاسی‌بلندسازی پیشرفت کرده‌اند. شاید انتظار عمومی این‌گونه بوده که شرکت باز هم سراغ پیشرانه‌های ۷/ ۴ لیتری قدیمی برود. اما مدیران و مهندسان ترجیح‌ داده‌اند که با کاهش حجم و اضافه کردن سیستم‌های پرخوران قدرت را بالا ببرند. جذابیت لوانته تنها در مدل‌های فول‌آپشن آن پدیدار می‌شود. چراکه در تیپ‌های پایه خبری از آپشن‌های هیجان‌انگیز نیست.

TOP GEAR

بعد از گیبلی، مازراتی بار دیگر نشان داد که خوب بلد است چگونه با اعصاب مشتری بازی کند. چطور ممکن است شرکتی که توانایی ساخت مدل محبوبی مانند گرن‌توریزمو را دارد، دست به تولید یک‌چنین شاسی‌بلند مغروری بزند؟ به نظر می‌رسد لوانته بیش از آنکه یک طرح از پیش برنامه‌ریزی شده باشد، برای مازراتی یک سمبل طمع‌کاری بوده است. آنها بخش بزرگی از سرمایه‌ خود را صرفا برای اینکه نخستین سوپراسپرت‌ساز ایتالیایی در زمینه اس‌.یو.وی باشند،‌ هدر داده‌اند.

EVO

در صد و دومین سال فعالیت مازراتی، این شرکت بدترین خبر ممکن را به پورشه داد. یکی از زیباترین و در عین حال باوقارترین شاسی‌بلندهای دنیا. خودرویی که گویی از کارخانه‌ای که تخصص اصلی‌اش تولید شاسی‌بلند بوده، بیرون آمده است. در حالی‌که همه امیدوار بودند شرکت مدل‌های بعدی لوانته را با مشخصاتی بهینه‌تر روانه بازار کند، ناگهان با عرضه یک مدل سبک دیزلی همه تصورات را نقش بر آب کرد.