خودروهای مردودی از مراکز معاینه فنی

گزارش کیفی خودروهای تولیدی که ماهانه منتشر می‌شود گویای وضعیت کیفی خودروها است. این آمار به وضوح نشان می‌دهد خودروهایی که از تیراژ بالایی برخوردارند و قیمت نسبتا کمی نیز نسبت به دیگر محصولات تولیدی خودروسازان دارند از کیفیت نازل‌تری نسبت به دیگر خودروها برخوردارند. در هر صورت آنچه واقعیت این روزهای صنعت خودروی کشورمان عنوان می‌شود بی‌کیفیتی و عدم‌ارتقای آن از سوی خودروسازان است. این در شرایطی است که تولید‌کنندگان، کیفیت فعلی برخی از خودروها را با توجه به قیمت آن می‌سنجند و کیفیت در محصولات تولیدی را امری نسبی عنوان می‌کنند. با این حال هرچند نهادهای نظارتی بر خروج خودروهای قدیمی که پلتفرمی ۳۰ ساله دارند تاکید فراوان می‌کنند، اما خودروسازان به‌دلیل اینکه قادر به جایگرینی خودروهای قدیمی با خودروهای جدید نیستند و از سوی دیگر این خودروها سود فراوانی را نصیب این شرکت‌ها می‌کنند، نمی‌توانند به سادگی از تولید آنها چشم‌پوشی کنند. در هر صورت آنچه مشخص است خودروهای قدیمی نه‌تنها نفعی برای مشتری ندارد؛ بلکه وبال گردن صنعت خودروی کشور است و این صنعت نمی‌تواند بدون خودروهای یاد شده تنفس کند.

به این ترتیب خودروهایی که در انتهای جدول کیفی قرار دارند هم برای مشتریان خطر آفرینند و هم مشکلات زیست‌محیطی و آلایندگی زیادی به همراه خود دارند. در گزارشی که طی هفته جاری ستاد معاینه فنی خودروهای تهران منتشر کرد سه خودروی پراید، ۲۰۶ و ۴۰۵ را به عنوان پرمتقاضی‌ترین خودروهای سال به مراکز معاینه معرفی کرده است. هرچند در این زمینه برخی از کارشناسان و دست‌اندرکاران صنعت خودرو معتقدند که میزان تولید این خودروها در آمارگیری نقش مهمی داشته، با این حال وضعیت کیفی این خودروها بر کسی پوشیده نیست.

در هر حال بررسی داده‌های حاصل از معاینه فنی خودروهای مراجعه‌کننده به مراکز مجاز معاینه فنی پایتخت منجر به فهرستی شده است از خودروهایی که حاوی بیشترین و کمترین نقص فنی بوده‌اند. این بررسی برای نخستین بار ۱۹ گروه خودروی سواری ایرانی و خارجی را که شامل مدل‌های داخلی و برندهای خودروسازی خارجی هستند، به لحاظ میزان نقص فنی در زمان مراجعه به مراکز معاینه فنی، با یکدیگر مقایسه کرده است. طبق آمار ستاد معاینه فنی در سال‌جاری چهار خودرو بیشترین مردودی‌های مراکز معاینه فنی بوده‌اند، به‌طوری‌که ۵۵ درصد از خودروهای نیسان وانت به علت نقص فنی موفق به اخذ معاینه فنی در مراجعه اول نشده‌اند. رتبه بعدی متعلق به پیکان وانت است؛ به‌طوری‌که ۴۷ درصد از این خودروها نیز جزو پر ایرادترین خودروها بوده‌اند و نتوانستند موفق به اخذ معاینه فنی در مراجعه اول شوند.

براساس این آمار ۳۸ درصد از خودروهای پراید نیز در مراجعه اول دارای نقص فنی بوده‌اند و بعد از آن ام‌وی‌ام ۱۱۰ قرار داد که به‌رغم پایین بودن سن تولید، ۲۶ درصد از آنها دارای نقص فنی بوده‌اند، اما در کنار خودروهایی که پر نقص بوده‌اند و نتوانستند برگه معاینه فنی خود را دریافت کنند، خودروهایی هم هستند که ستاد معاینه فنی از آنها اعلام رضایت کرده است. به‌عنوان مثال ۸۸ درصد از خودروهای تندر ۹۰ که به مراکز معاینه فنی مراجعه کردند بدون هیچ‌گونه نقصی توانستند برگه عدم نقص فنی خود را از این مراکز دریافت کنند. بعد از این خودروی فرانسوی ۸۷ درصد از خودروهایی که بدون نقص فنی بوده‌اند متعلق به محصولات وارداتی کیا است. هیوندایی نیز در این زمینه مقام سوم را دارد به‌طوری‌که ۸۶ درصد محصولات هیوندایی بدون نقص فنی از مراکز معاینه فنی برگه تاییدیه اخذ کرده‌اند، اما درصد خودروهایی که به علت عیوب ظاهری مردود شده‌اند نیز به ترتیب متعلق به خودروهای وانت پیکان، وانت نیسان، پراید و ام‌وی‌ام ۵۳۰ است.

در همین حال ستاد معاینه فنی آلاینده‌ترین خودروهای تولیدی را نیز معرفی کرده است؛ به‌طوری‌که نتایج معاینه فنی خودروهای سواری در تهران طی ۱۱ ماه سال‌جاری نشان می‌دهدکه از بین ۱۹ مدل خودروی داخلی و وارداتی، کمترین آمار مردودی در سنجش «سقف مجاز انتشار ذرات آلاینده هوا»، مربوط به ال ۹۰ بوده است. نمره نسبتا مناسب این مدل خودروی تولید داخل، با دو برند وارداتی، برابری می‌کند. بیش از ۹۵ درصد خودروهای تست‌شده در این سه مدل، نمره قبولی در شاخص آلایندگی را کسب کرده‌اند و «وانت» بیشترین مزاحمت را دارد. همچنین بررسی فراوانی نمره مردودی خودروها در تست آلایندگی آزمون معاینه فنی، ضمن معرفی خودروهایی که بیشترین مزاحمت را به لحاظ میزان انتشار آلاینده‌های هوا برای تهران ایجاد کرده‌اند، حاکی از آن است که میزان آلایندگی برخی خودروهای وارداتی این جامعه آماری از داخلی‌ها بیشتر است.

بر این اساس ستاد معاینه فنی بیشترین نقص فنی خودروها را که منجر به تصادف می‌شود نیز برشمرده به‌طوری‌که طبق این گزارش نقص در سیستم ترمزگیری، ناهمراستایی چرخ‌ها که منجر به سائیدگی لاستیک خودرو می‌شود، خرابی چراغ‌های اخطار و هشدار‌دهنده و در انتها نیز خرابی و وجود هرگونه لقی در سیستم اهرم‌بندی فرمان و متعلقات جلوبندی در شمار موارد فنی است که بیشترین تصادفات را ایجاد می‌کنند. در این زمینه ۲۹ درصد از خودروهای نیسان وانت از آزمون ترمز مردود شدند و ۱۲ درصد از وانت پیکان‌ها نیز نتوانستند از ترمز عقب نمره قابل قبول دریافت کنند. در این آمار خودروی پراید نیز در زمره خودروهایی قرار دارد که از آزمون ترمز نمره منفی دریافت کردند، اما ناهمراستایی چرخ‌ها نیز که جزو موارد منجر به تصادفات می‌شود، طبق گزارش ستاد معاینه فنی به ترتیب در خودروهای پراید، روآ و وانت پیکان دیده شده است. همچنین خودروهای ام‌وی‌ام، لیفان و تندر ۹۰ نیز در آزمون کمک فنر رد شدند.