چطور به یک قربانی اسید کمک کنیم؟
«یک لحظه احساس کردم خورشید روی صورتم آمد، یک نفر چیزی شبیه پارچه را روی صورتم انداخت و چند روز بعد با صورتی باند پیچی شده خودم را روی تخت بیمارستان پیدا کردم، حالا تنها چشم راستم کمی بینایی دارد و از نگاه کردن به صورتم در آینه وحشت دارم!» این جمله را یکی از قربانیان اسیدپاشی برزبان آورده است، پس از پاشیدن اسید به صورتش هیچ‌کدام از شهروندان نحوه امدادرسانی به حوادث مرتبط با اسید را نمی‌دانستند و در نهایت او با پارچه‌ای روی صورت به بیمارستان برده شد، کسی چه می‌داند شاید اگر آن روز یکی از افراد حاضر در صحنه اصول امدادرسانی به چنین مصدومانی را می‌دانست میزان صدمات وارده به صورت و بینایی این قربانی کمتر از امروز بود، در ضمن اگر حواسمان به حوادث مرتبط بااسید، به اسیدپاشی خلاصه نشود و بدانیم که در صنایع و دیگر مشاغل نیز احتمال وقوع آن وجود دارد، بدون شک ضرورت آمادگی در برابر چنین حوادثی بیش از پیش آشکار می‌شود، سوختگی با اسید باتری، مواد شوینده، مواد آزمایشگاهی، کلر و... از جمله این حوادث است. به‌طور کلی سوختگی ممکن است با اسید، باز، مواد خورنده، اکسیدکننده، حلال‌ها یا حتی تسلیحات شیمیایی مثلا گاز خردل یا عوامل تاول‌زا مثل فسژن رخ بدهد و ph ماده، مقدار آن، مدت تماس بدن با آن، وسعت پوست درگیر و نقطه‌ای که دچار مصدومیت شده، از عوامل تعیین‌کننده در میزان آسیب و شدت آن محسوب می‌شود. در این بین سوختگی‌های قلیایی خطرناک‌تر از سوختگی‌های اسیدی هستند و بیشتر در بدن نفوذ می‌کنند.هنگام امدادرسانی به مصدومان این حوادث توجه داشته باشید که مصدوم ممکن است کاملا ناآرام و مشوش باشد. او ممکن است به خاطر از دست رفتن بینایی، اصلا شما را نبیند و تصور کند که شما همان فرد آسیب‌رسان هستید، سعی کنید با عباراتی آرامش‌بخش و واضح به او اطمینان بدهید. به او اعلام کنید که قصد یاری‌اش را دارید و حتما به او بگویید که چه می‌خواهید بکنید. سپس در حد امکان عامل آسیب‌رسان را از بدن حادثه دیده دور کنید. ممکن است در کارگاه‌ها پودر فشرده قلیا روی بدن مصدوم ریخته باشد، در این صورت قبل از هر کاری باید پودر را از بدن مصدوم بزدایید. آب عامل مهمی در امدادرسانی به این افراد است و باید آن را به بدن بیمار برسانید. نیازی نیست که شما در خارج بیمارستان از سرم شست‌وشو استفاده کنید. آب معدنی یا آبی که برای ریختن در رادیاتور حمل می‌کنید، می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد و اگر دسترسی به جریان آب لوله‌کشی وجود داشته باشد باید جریان ملایم آب را روی سطح بدن حادثه دیده جاری کنید و در غیر آن صورت با همان ظرف آب جریانی ملایم و مداوم را برقرار کنید. بیمار باید حدود ۳۰ دقیقه با این آب شست‌وشو شود. لازم نیست که با دست روی محل دچار آسیب بکشید.همزمان به اورژانس اطلاع بدهید و تا پیش از آمدن آمبولانس، کار را متوقف نکنید. حتی اگر سوختگی به نظر خودتان و مصدوم جزئی باشد، همچنان به کارتان ادامه بدهید. در مورد سوختگی چشم، بهترین و ساده‌ترین نوع شست‌وشو آن است که شخص، چشمش را در ظرف آبی بنهد و باز و بسته کند.
جداکردن عامل اسیدی از لباس‌ها و زیورآلات آغشته به مواد شیمیایی از فرد حادثه دیده موضوع مهمی است که گاهی ممکن است همه زحمات شما را به باد دهد. البته هنگامی که بدن فردی با اسید دچار سوختگی شده نباید لباس او را درآورد چرا که اسید لباس‌ها نیز ممکن است به سایر نقاط بدن سرایت کند، بنابراین بهترین راهکار ریختن آب روی لباس بوده و باید قسمتی از لباس که دچار سوختگی شده را قیچی کرد در غیراین‌صورت شما از یکسو بیمار را شست‌و‌شو می‌دهید و از سوی دیگر، اسید یا باز کم کم دوباره روی بدن بیمار نشت می‌کنند. اگر صورت دچار سوختگی شده باشد باید آب به گونه‌ای روی صورت ریخته شود که به گردن فرد سرایت نکند. مصدوم ممکن است همیشه آسیب خالص سوختگی شیمیایی نداشته باشد. مثلا ممکن است کسی راننده یک محموله مواد شیمیایی باشد و بعد از واژگونی هم دچار سوختگی شیمیایی شود و هم آسیب‌های دیگری مثل خونریزی، شکستگی، آسیب ستون‌مهره‌ها. یا ممکن است محفظه یک ماده شیمیایی در کارگاهی منفجر شود و کارگر مصدومیت‌های همراه دیگر هم داشته باشد که در این صورت علاوه بر اقدامات گفته شده باید با شیوه‌های ابتدایی برخورد با مصدوم نیز آشنا بود. اگر ماده‌ای سمی به شکل پودر بود باید ابتدا ماده توسط دستمال از بدن پاک شده سپس با آب شست‌وشو داده شود، متاسفانه برخی مردم تصور می‌کنند هنگامی که اسید روی بدن ریخته شود باید توسط ماده‌ای قلیایی شست‌وشو و خنثی شود در حالی که این عمل موجب انجام واکنش شده و بسیار خطرناک است.
فراموش نکنید که همین اقدامات ساده بیشتر مواقع مهم‌تر از همه کارهای پیشرفته‌ای هستند که در بیمارستان‌ها ممکن است روی بیمار انجام شود.