چرا خودرو گران شد؟

خودروسازان در حالی چهارماه گذشته را با رشد تولید سپری کردند که بازار همچنان خالی از خودرو است. شرکت‌های تولیدکننده خودرو در آمارهای مختلف با اعلام روند صعودی تولید خبر از روزهای خوش خودروسازی در سال‌جاری می‌دهند حال آنکه هم‌اکنون بازار با محدودیت عرضه خودرو روبه‌رو است. در این شرایط بسیاری از مشتریان خودروهای داخلی که از مدت‌ها پیش در انتظار اخبار خوش خودرویی بودند با بازاری خالی از خودرو مواجه هستند. هرچند خودروسازان روند کند شماره‌گذاری را عامل اصلی عدم عرضه خودرو به بازار می‌خوانند، اما در این خلأیی که هم‌اکنون شکل گرفته قیمت‌ها بار دیگر روند صعودی داشته‌اند، به‌طوری‌که به گفته بسیاری از دست‌اندرکاران، قیمت انواع خودرو‌های داخلی بین ۲ تا پنج میلیون تومان افزایش پیدا کرده‌اند.

خودروسازان در حالی چهارماه گذشته را با رشد تولید سپری کردند که بازار همچنان خالی از خودرو است. شرکت‌های تولیدکننده خودرو در آمارهای مختلف با اعلام روند صعودی تولید خبر از روزهای خوش خودروسازی در سال‌جاری می‌دهند حال آنکه هم‌اکنون بازار با محدودیت عرضه خودرو روبه‌رو است. در این شرایط بسیاری از مشتریان خودروهای داخلی که از مدت‌ها پیش در انتظار اخبار خوش خودرویی بودند با بازاری خالی از خودرو مواجه هستند. هرچند خودروسازان روند کند شماره‌گذاری را عامل اصلی عدم عرضه خودرو به بازار می‌خوانند، اما در این خلأیی که هم‌اکنون شکل گرفته قیمت‌ها بار دیگر روند صعودی داشته‌اند، به‌طوری‌که به گفته بسیاری از دست‌اندرکاران، قیمت انواع خودرو‌های داخلی بین 2 تا پنج میلیون تومان افزایش پیدا کرده‌اند. در این بین هر چند بازار خودرو با کاهش عرضه مواجه است، اما به‌دلیل وجود متقاضی خودرو و همچنین تقاضای بالا هم‌اکنون بازار به دست دلالان و واسطه‌گران افتاده و به قول بسیاری از دست‌اندرکاران، قیمت‌ها توسط آنها تعیین می‌شود. بر این اساس بسیاری از کارشناسان نیز دلیل اصلی افزایش قیمت خودرو را نبود عرضه متناسب با تقاضا در بازار خودرو می‌دانند. این کارشناسان معتقدند که هم‌اکنون عرضه متناسب با تقاضا نیست و این موضوع عامل اصلی گرانی خودرو به حساب می‌آید، اما چرا با وجود رشد تولید بازار همچنان با عطش خودرو روبه‌رو است؟ در این بین خودروسازان با تاکید بر روند صعودی تولید، پلیس راهور ناجا را عامل کاهش عرضه می‌خوانند و بهانه‌های پلیس را مانع از شماره‌گذاری خودروهای تولیدی می‌دانند حال آنکه پلیس راهور از خود رفع اتهام کرده و با پایبند خواندن خود به مقررات زیست محیطی و استاندارد خودرویی عدم شماره‌گذاری برخی از خودروها را مطابق قوانین جاری می‌خواند. در شرایط فعلی نیز پلیس راهور از شماره‌گذاری خودروهای یورو 2 تولید سال گذشته اجتناب می‌کند و بر اجرای استاندارد آلایندگی یورو 4 از سوی خودروسازان تاکید می‌کند، اما نظریه دیگری نیز در مورد دلایل افزایش قیمت خودرو وجود دارد؛ به‌طوری‌که برخی معتقدند افزایش قیمت‌ها تحت تاثیر روند صعودی هزینه‌های تولید قرار دارد این در حالی است که با روند مثبت مذاکرات هسته‌ای و همچنین لغو تحریم‌های خودرو و سهولت در واردات قطعه، هزینه تولید خودروسازان تا حدودی کاهش یافته حال آنکه به موارد مذکور باید دریافت ارز دولتی را نیز اضافه کرد. در همین حال برخی از دست‌اندرکاران صنعت خودرو با مثبت خواندن تخصیص ارز دولتی به خودروسازان معتقدند که فرآیند دریافت ارز دولتی فرآیند کوتاه‌مدتی نیست و ممکن است حدود 6 ماه به طول انجامد.
بر این اساس هر چند برخی از مشتریان خودرو با اعلام تخصیص ارز دولتی به خودروسازان در انتظار کاهش قیمت یا در نهایت عرضه معقول خودرو بودند، اما همانطور که گفته شد پروسه دریافت ارز دولتی بسیار زمان‌بر است و تاثیر دریافت این ارز ممکن است تا ۶ ماه دیگر به طول انجامد. بنابراین در شرایط فعلی ارز دولتی نمی‌تواند در وضعیت تولید یا حتی قیمت خودرو خیلی تاثیرگذار باشد. از سوی دیگر خودروسازان در کنار انتقاد به پلیس راهور در عدم شماره گذاری خودرو، تعهدات معوقه خود را عاملی مهم در عرضه نشدن خودرو به بازار می‌خوانند. سال گذشته با وجود رشد تولید، شرکت‌های خودروساز نتوانستند به تمامی تعهدات خود عمل کنند که این امر انتقادات زیادی را از سوی مشتریان به همراه داشت. در هر صورت خودروسازان در ۱۲ ماه سال گذشته تعداد ۷۳۸ دستگاه خودرو تولید کردند این در شرایطی است که وزیر صنعت و معدن و تجارت از تولید یک میلیون و ۲۰۰ دستگاه خودرو در سال آینده خبر داده است هر چند با وجود مخالفت با افزایش قیمت که خودروسازان آن را تنها راه نجات از بحران مالی در شرکت‌های تابعه خود می‌دانند مشخص نیست که وزیر چه راهکار و تمهیداتی برای رفع مشکلات نقدینگی تولیدکنندگان اندیشیده، اما تحقق این وعده می‌تواند بار دیگر صنعت خودرو کشور را به اوج برساند. در حال حاضر رفع مشکل نقدینگی خواسته اصلی خودروسازان است که هر چه زودتر باید برطرف شود در این زمینه دولت نیز بیکار ننشسته و با تعریف بسته‌های حمایتی از صنعت خودرو، شرکت‌های مذکور را تشویق به تولید بیشتر خودرو می‌کند. با این حال بسیاری از کارشناسان معتقدند که با بسته‌های حمایتی دولت آرامش به شرکت‌های خودروساز برگشته و تولیدکنندگان با انگیزه بیشتری به دوران اوج صنعت خودرو فکر می‌کنند. در این راستا طی هفته جاری مدیرعامل شرکت ایران خودرو به نگرانی بسیاری از مشتریان مبنی بر افزایش دوباره قیمت خودرو پایان داد و عنوان کرد که تا سال جاری در کنار افزایش تولید، رشدی در قیمت‌ها نخواهیم داشت. بنابراین به نظر می‌رسد که هرچند هم‌اکنون بازار خودرو با توجه به عدم عرضه دچار مشکل شده و قیمت‌ها روندی صعودی دارند اما روزهای خوش خودروسازی خیلی دور به نظر نمی‌رسد.