کاربردهای متنوع کامپوزیت در ساختمان سازی
پیشرفت‌های جدید و فناوری‌های مدرن همواره به ما این امکان را می‌دهد تا به روش‌هایی نو در استفاده از امکانات و فناوری‌های جدید روی آوریم. ساخت یک بنا هم از این واقعیت دور نیست و همواره با تغییرات وضعیت اجتماعی و اقتصادی و یا تغییرات محیطی و جوی این فکر به ذهن شما خواهد رسید تا از علوم جدید در زمینه مورد نظر نهایت استفاده را ببرید.
مسائل بسیار زیادی همچون محیط زیست، توجه به سلامت عمومی، روش‌های بهتر زندگی کردن، صرفه جویی هزینه و انرژی، ایمنی و پاکیزگی محیط زندگی و بسیاری از دلایل دیگر می‌تواند تاثیر شگرفی در رسیدن به روش‌های جدید در ساختمان‌سازی داشته باشد و انگیزه ساخت محصولات جدید را به وجود بیاورد.
با توجه به افزایش جمعیت در سراسر دنیا و روند رو به کاهش مواد و منابع طبیعی و سوخت‌های فسیلی باید استفاده از مواد مصنوعی را تا سطحی که به طبیعت آسیبی نرسانند افزایش دهیم تا بتوانیم منابع طبیعی بیشتری را از خطر حفظ کنیم. کامپوزیت‌ها ازجمله این منابع هستند که در صنعت ساختمانی می‌توانند جایگزین‌های مناسبی برای آهن و چوب باشند که امروزه در بخش‌های مختلف ساخت و ساز ساختمان کاربرد دارند و کامپوزیت‌های ساختمانی از پرکاربردترین مواد کامپوزیتی محسوب می‌شوند.
همان‌طور که می‌دانید کامپوزیت در واقع از ترکیب چند ماده مختلف به دست می‌آید و به آن مواد مرکب هم می‌گویند.
به طور کلی یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده از کامپوزیت نقش آن در زیبایی معماری و استفاده از آن به عنوان نمای ساختمان است. اما دلیل دیگر این است که با توجه به روند رو به رشد قیمت مصالح ساختمانی و با توجه به اینکه در برآورد اقتصادی کامپوزیت هزینه بسیار کمتری را برای ساختمان می‌تراشد استفاده از این محصول بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
کاربرد کامپوزیت در ساختمان
کامپوزیت در پوشش‌نما، بام، سقف‌های کاذب، نرده‌ها و حصارها، درب و پنجره، اسکلت ساختمان، دکور و پارتیشن بندی سازه‌های داخلی و لوازم سرویس بهداشتی مانند وان، سینک و... کاربرد دارد.
اما به طور جزئی‌تر از موارد مهم مصرف کامپوزیت می‌توان به کامپوزیت آلومینیومی اشاره کرد که شکل‌پذیری بالا و پردازش آسانی دارد و در معرض سرما و گرما مسطح باقی می‌ماند. علاوه بر این، مهم‌ترین ویژگی کامپوزیت آلومینیومی ضد حریق بودن آن است.
میلگردهای کامپوزیتی از دسته کامپوزیت‌های پلیمری بوده و از جمله مواد غیرفلزی مقاومی هستند که خواص مهمی چون استحکام کششی زیاد و مقاومت دربرابر خوردگی دارند و کاربردشان در مناطق سردسیر بیشتر است. همچنین جایگزین مناسبی برای آرماتورهای فولادی‌اند و در بناهای ساحلی کاربرد وسیعی دارند.
تیرها و پانل‌های کامپوزیتی با زمینه پلیمری ویژگی‌هایی چون قدرت، استحکام، سبکی، قابلیت چرخش و جابه‌جایی مناسبی دارند و همین طور در جذب انرژی‌های داخلی ساختمان نقش مهمی دارند و به عنوان مستحکم‌ترین مصالح ساختمانی می‌توانند جایگزین فولاد، بتن و چوب شوند.
همچنین این پانل‌ها در برابر طوفان و نفوذ حشرات به داخل ساختمان مقاوم‌اند و از ایجاد شکاف و تیرگی در دیواره خانه‌های پیش ساخته جلوگیری می‌کنند، علاوه بر این مواد کامپوزیتی دربرابر ارتعاشات زلزله عملکرد بهتری از سایر مواد و مصالح دارند و بهترین گزینه جهت مقاومت سازه دربرابر لرزه هستند.
ستون‌های کامپوزیتی هم یکی دیگر از این نوع کامپوزیت‌ها هستند.
مزیت‌های مصالح کامپوزیتی
سبکی اولین مزیت کامپوزیت است و هزینه‌های ساختمان را تا حد بسیار زیادی پایین می‌آورد و در مقابله با زلزله اهمیت فراوانی دارد و می‌توان گفت در مقایسه با آجر و سیمان ۵۰ برابر سبک‌تر است. کامپوزیت علی رغم سبکی مقاومت بالایی دارد و انواع فشارها و ضربه‌ها را جذب کرده و در برابرشان مقاومت می‌کند.
یکی از ویژگی‌های کامپوزیت مقابله با خوردگی و رطوبت است که هزینه‌های تعمیر و نگهداری را تا حد قابل توجهی پایین آورده و به علت عدم پوسیدگی از نظر بهداشتی هم مطمئن‌تر بوده و نگرانی از تجمع میکروب‌ها را به حداقل می‌رساند. همچنین کامپوزیت‌ها در معرض محیط‌های باز، کاربردهای شیمیایی و سایر شرایط محیطی و دمایی مقاومت بسیار خوبی از خود نشان می‌دهند.
یکی از ویژگی‌های مثبت کامپوزیت شکل‌گیری و انعطاف پذیری بالا و متنوع آن در جهت‌های گوناگون است که با هزینه‌ها و امکانات کمی قالب گیری می‌شوند و به طراحان برای خلق اشکال پیچیده آزادی عمل فوق العاده‌ای می‌دهند.
جایگاه کاربرد کامپوزیت در جهان و ایران
طبق آمار، مصرف کامپوزیت در کشورهای توسعه یافته در صنعت ساختمان، چیزی حدود ۳۸ درصد بازار جهانی این محصولات را به خود اختصاص می‌دهد، بنابراین نادیده گرفتن کامپوزیت در مواردی که می‌تواند ناکارآمدی محصولات و روش‌های سنتی را جبران کند، به معنای از دست دادن یک تکنولوژی نوین در صنعت ساختمان است که به سرعت هم بهره‌برداری از آن در دنیا رو به افزایش است.
با مطالعه پیشینه استفاده از کامپوزیت در می‌یابیم که ابتدا خاصیت شکل‌پذیری آن در ساخت لوازم بهداشتی داخل ساختمان مورد توجه قرار گرفته است و عمده استفاده از کامپوزیت در ساخت وان، سینک و... بوده که بعدها با انجام مطالعات بیشتر به سمت استفاده‌های زیر ساختاری در بنا کشیده شده است. مثلا در ژاپن به علت زلزله‌خیز بودن این کشور، کامپوزیت کاربرد فراوانی دارد و در ساخت پل‌ها، تیرها، گاراژها و پارکینگ‌ها به شکل گسترده استفاده می‌شود همچنین در کشورهای اروپایی چون فرانسه و آلمان ساختمان‌هایی از جنس مواد مرکب یا همان کامپوزیت ساخته می‌شود که با جرثقیل قابل حمل می‌باشند.
در ایران بیشترین درصد استفاده از کامپوزیت در همان مصالح بهداشتی است و هنوز قابلیت‌های مقاومتی آن ناشناخته مانده است، ولی باید بدانیم که صرف استفاده‌های تزئینی از این ماده در مصالح بهداشتی داخلی ساختمان نمی‌تواند بیانگر رشد به کارگیری این محصول در ساختمان سازی باشد و باید در این زمینه فعالیت‌هایی در جهت به کارگیری کامپوزیت به شکل‌های کاربردی‌تری هم صورت گیرد.