اعتراض به شیوه کنونی انتخاب صادر کننده نمونه
یک صادرکننده بزرگ ماکارونی با تاکید بر ضرورت تامل در شاخص های قابل استناد شرکت های بزرگ تولیدکننده و صادرکننده، به روش های کنونی انتخاب صادرکنندگان برتر اعتراض کرده و خواستارتجدید نظر و توجه به نسبت صادرات به تولید آن شرکت ها شد.

رسول مژده شفق معاون بازرگانی شرکت تولیدی موادغذایی خوشنام (ماکارونی مک )که واحد متبوع وی به لحاظ نسبت صادرات به تولید ( حدود 20 درصد) و تنوع تولید صادارتی( 20 نوع) و وسعت حوزه جغرافیایی صادرات درسال 1393، به عنوان واحد نمونه صادراتی استان تهران شناخته شده است، در گفت و گو با خبرنگار ما، ضمن تشریح موانع و مشکلات صادرات، راهکارهای عملی برای تقویت صادرات غیرنفتی وتشویق موثر شرکت های صادراتی را پیشنهاد می کند.این شرکت که در سال 1388 با سرمایه گذاری بخش خصوصی و تحت لیسانس شرکت ایتالیایی والدی گرانوبا برند مک به تولید رسیده، از سال 1389 برنامه صادرات را تدوین و به عنوان یک اصل استراتژیک در مدیریت شرکت به کار بسته است، به طوری که در همان سال با 1100 تن صادرات این برنامه را آغاز و بالاخره در سال 1392 میزان صادرات را به رقم 8000 تن رسانده است. لیکن در دو سال اخیر اثرات تحریم این میزان را کاهش داده و به نسبت افت کلی صادرات کشور، شرکت تولید مواد غذایی خوشنام نیز از این شرایط متاثر شده است.

به گفته شفق هرچند که تحریم ها نقش بسیار موثری در کاهش میزان صادرات کالاهای غیر نفتی از جمله مواد غذایی در 2 سال گذشته داشته است، ولی وجود یک سری مشکلات ساختاری در سیستم اداری و اجرائی داخل کشور را نیزدر این خصوص نباید کتمان کرد.دلایل فوق باعث شده که در حال حاضر اکثر کارخانجات با 30 یا 40 درصد ظرفیت فعالیت کرده و هزینه های تولید و سربارآنها به نحو چشمگیری افزایش یابد. مضاف بر این مشکل تامین نقدینگی که عمومیت دارد باعث توسل کارخانجات تولیدی به بانکها یا بازار پول شده و بانکها نیز با نرخ های سود بسیار بالا شرایطی را به شرکت ها تحمیل می کنند که باعث افزایش قیمت تمام شده کالا می شود. این مشکل، تامین سرمایه در گردش برای تهیه مواد اولیه و قطعات یدکی ماشین آلات را تشدید می کند.

معاون بازرگانی شرکت مواد غذایی خوشنام سومین عامل در رکود تولید را تحریم های بین المللی می خواند که طی2 تا 3 سال گذشته اثرات بسیار منفی روی صنایع ایران داشته است، به طوریکه این عامل باعث شده شرکت ها برای تهیه قطعات و لوازم ماشین آلات به بازار آزاد مراجعه کرده که به نوبه خود اولا قیمت جنس مورد نیاز گرانتر از حد معمول تهیه می شود و ثانیا هزینه هایی برای انتقال پول مترتب بوده است که باعث افزایش مضاعف قیمت خرید می شد.وی با اظهار امیدواری به حل و فصل این مشکلات در دوران پساتحریم، نکته مهم مخصوصا در ارتباط با صادرات را عدم حمایت دولت خوانده و گفت: دولت هیچ‌گونه حمایت عملی حتی مادی، به صورتیکه کشورهایی مثل ترکیه، کره، مالزی و امثال آنها به عمل می آوردند، از صادرکنندگان ندارد، حتی در دهه گذشته قرار بود جوایز صادراتی بدهند که هنوز هم خیلی از صادرکنندگان از این بابت طلبکارند.

شفق در بیان پنجمین مشکل بزرگ تولیدکنندگان و صادرکنندگان به مساله حمل و نقل بین المللی که در شرایط تحریم پیش آمد اشاره کرده و گفت: در این دوران بعضی از صادرکنندگان مجبور بودند حمل مصاعف کنند. یعنی به دلیل عدم رفت و آمد کشتیها به بنادر ایران کالای خود را با کشتی های داخلی از بنادر کشور بارگیری و حمل کرده و در یکی از بنادر همجواردر کشورهای حاشیه خلیج فارس از این کشتی تخلیه و به آن کشتی بارگیری کنند. این عمل که به بارگیری مضاعف مشهور است عملا باعث می شود که هزینه های حمل و نقل در هر تن حدود 50 تا 80 دلار گرانتر تمام شود. این شرایط در حالی اتفاق می افتاد که روش فروش هم به دلیل تحریم ها نقدی بود،یعنی در حالیکه جنس ارسال می شد اما تضمینی برای دریافت وجه آن نبود، این مشکل نیز با رفع تحریم ها جهت ثبت سفارش کالا و برقراری سوئیفت حل می شود.

معاون بازرگانی شرکت تولیدی مواد غذایی خوشنام( ماکارونی مک) با استناد به تجارب سالیان دراز فعالیت های خود در عرصه صادارت برای ارتقاء میزان صادرات و رویکرد اساسی نظام تولیدی و بازرگانی کشور به چنین امر مهمی چند پیشنهاد را مطرح و عنوان می کند که در صورت عملی شدن این خواسته ها دولت می تواند شاهد جهش بزرگ در امر صادرات کالاهای غیر نفتی باشد، از جمله اینکه:

1- برای حمایت از صادرکننده ها در گام اول دولت می تواند حداقل 30 درصد ارزش صادرات هر واحد تولیدی و صادراتی را به صورت ریالی تسهیلات بدون بهره و یا کم بهره بدهد و در سال های بعد متناسب با میزان افزایش صادارت، رقم تسهیلات را افزایش دهد.

2- بخشی از هزینه های حمل و نقل داخلی باید به صورت یارانه پرداخت شود، در حال حاضر هزینه حمل هر تن کالای تولید شرکت خوشنام از محل کارخانه واقع در اصفهان تا بندرعباس حدود 37 تا 40 دلار است. این هزینه ازتهران تا بندرعباس حدود 43 تا 45 دلار است. دولت می تواند براساس بارنامه، از محل یارانه های صنعت، بخشی از این هزینه ها را به عنوان مشوق صادرات پرداخت کند.

3- تسهیل و مانع زدایی از ورود موقت مواد اولیه برای تولیدکنندگانی که بیش از 15 درصد از تولید خود را صادر می کنند،بسیار ضروری است.

4-هرتصمیمی که دولت برای محدودیت های صادراتی می گیرد باید با واقعیت تعهدات صادرکننده منطبق باشد.قابل ذکر است که شرکت تولیدی مواد غذایی خوشنام( ماکارونی مک) در حال حاضر جزو 4 برند مطرح ماکارونی در بازار ایران است که سالانه با تولید معادل 70 درصد از ظرفیت اسمی 45 هزار تنی خود و صادراتی معادل 15 تا 20 درصد ظرفیت تولید، جایگاه قابل اعتنایی در جمع صادرکنندگان ماکارونی کشور به دست آورده و جزو سه واحد صادر کننده اصلی ماکارونی کشور است.به طوریکه در حال حاضر افغانستان، کشورهای حاشیه خلیج فارس، امارات، کویت، عمان، قطر، عراق و کشورهای حوزه آسیای میانه و 8 کشور آفریقایی جزو مشتریان دائمی محصولات این شرکت است که سالانه به طور مرتب محصولات متنوع این شرکت را خریداری می نمایند.در این واحد هرسال حداقل یک یا دو محصول جدید پس از انجام کار تحقیق و بررسی در واحد تحقیق و توسعه (R & D) به جمع محصولات خود جهت عرضه به بازارتولید می گردد که آخرین آن، ماکارونی با آرد سویا و ذرت می باشد که در برنامه تولید قرارگرفته است.