درخواست بخش خصوصی برای رفع موانع تولید و سرمایه‌گذاری

اتاق بازرگانی البرز به عنوان جوان‌ترین اتاق بازرگانی کشور در سال ۱۳۹۰ آغاز به کار کرد. این اتاق با ۵ کمیسیون تخصصی برنامه‌های توسعه‌ای خود را دنبال می‌کند.رحیم بنامولایی رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی البرز در گفت وگو با دنیای اقتصاد می گوید: به دلیل محروم بودن از بانک اطلاعات نه تنها از تقاضای بازار جهانی بی‌خبریم، بلکه از نیازهای داخلی به انواع محصولات تولیدی نیز اطلاع کافی نداریم.به این ترتیب بازار محوری به فراموشی سپرده شده و صرفا تولید محور شده‌ایم که این مشکل کشور را با عقب‌ماندگی از صادرات مواجه کرده است.وی همچنین با تاکید بر ظرفیت‌های البرز، واقع شدن در مسیر ارتباطی ۱۱ استان کشور را از جذابیت‌های این استان برای فعالیت‌های اقتصادی عنوان کرد. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:

مهمترین برنامه‌های اتاق البرز برای تحقق اقتصاد مقاومتی چیست؟

سرمایه‌گذارها به عنوان کارآفرین‌های کشور، نقش تاثیرگذاری در توسعه اقتصادی دارند و نگاه به این قشر از جامعه نیازمند اصلاح است. برای رسیدن به اقتصاد مقاومتی باید وابستگی‌های خارجی کاهش و خوداتکایی بر تولید داخلی افزایش یابد که نیازمند فرهنگ‌سازی وآموزش الگوی مصرف تولیدات داخلی است. متاسفانه خانه‌ ایرا نی‌ها انبار محصولات با برندهای خارجی شده که تغییر و اصلاح این نگاه نیازمند تولید باکیفیت و فرهنگ سازی درست در جامعه است. رسانه‌ها و به خصوص رسانه ملی در فرهنگ‌سازی استفاده از کالاهای ایرانی نقش موثر دارند و باید رویکرد استفاده از کالاهای داخلی را به ارزش تبدیل کنند.فقدان الگوی مصرف به تنهایی، فلج‌کننده اقتصاد یک کشور و تثبیت ادامه وابستگی به واردات کالاهای خارجی است و فقدان توان عرضه تولیدات داخلی را همراه خواهد داشت. اتاق بازرگانی البرز در زمینه مشاوره در تزریق سرمایه برای احیای واحدهای تولیدی و تحقق اقتصاد مقاومتی برای تامین نیازهای کشور ، صادرات محوری و توسعه اقتصادی استان آمادگی کامل دارد. نکته دیگر تلاش برای بهبود فضای کسب و کار و استفاده بهینه از امکانات موجود استان است که منجر به افزایش بهره‌وری در تمام سطوح شده و در نهایت با افزایش کیفیت و کاهش هزینه‌ها، صادرات و رقابت در بازارهای جهانی موجب ارزآوری برای کشور خواهد شد.

اصلی‌ترین راهکارهای اتاق بازرگانی البرز برای رفع موانع کسب و کار چیست؟

رتبه ایران در میان ۱۶۰ کشور دنیا در کسب و کار ۱۱۸ است وتولیدکننده برای گرفتن یک مجوز، به دلیل کاغذبازی های اداری و موازی کاری در سیستم‌های دولتی باید یک سال و نیم سرگردان باشد که این از مهم ترین موانع کسب و کار است. درخصوص رفع مشکلات و موانع موجود برای بهبود فضای کسب و کار، اتاق بازرگانی به صورت مستمر نشست‌هایی با عنوان «پنجره واحد» با حضور مسوولان سازمان‌های ذیربط تشکیل و مشکلات کسب و کار را مورد بررسی قرار می‌دهد. برای غلبه بر رکود حاکم و توسعه صنعت نیازمند اصلاح قوانین و مقررات کهنه و تاریخ گذشته هستیم و در این صورت «تولید محوری» و «صادرات محوری» جایگزین مشکل حاد «واردات محوری» خواهد شد.تشکیل مرکز داوری اتاق بازرگانی البرز و کاهش مراجعه به محاکم قضایی و دادگستری و رفع مشکلات صنعتی استان در راستای بهبود کسب و کار از مهمترین اهداف تشکیل و راه‌اندازی مرکز پنجره واحد بوده است.

حضور بخش‌خصوصی را در استان البرز چگونه ارزیابی می‌کنید؟ نقاط قوت و پتانسیل‌های استان به لحاظ جغرافیایی در چه صنایعی نهفته است؟

نزدیکی به تهران به عنوان پایتخت و مرکز اصلی اقتصاد، برخورداری از ۵/ ۲درصد جمعیت کشور، داشتن رتبه ۱۰ در صنعت و معدن و ۱۶ در سرمایه‌گذاری کل کشور از مزیت‌های اقتصادی استان البرز است. وجود بیش از ۱۰۰ برند بزرگ تولیدی و صنعتی ایران در استان البرز، شرایط اقلیمی ‌ممتاز و حاصلخیزی بیش از ۷۰درصد اراضی استان برای کشاورزی و دامپروری، همسایگی با ۴ استان مهم صنعتی کشور و واقع شدن در مسیر ارتباطی ۱۱ استان ایران نیز از دیگر ظرفیت‌های این استان است. وجود ۱۳ شهرک و ناحیه صنعتی مصوب و غیرمصوب و بزرگ‌ترین شهرک صنعتی ایران در منطقه اشتهارد، وجود مراکز تحقیقاتی پزشکی هسته‌ای در کرج و فعالیت آنها در زمینه پزشکی و کشاورزی هسته‌ای نیز از سوابق و ساختارهای اقتصادی استان است. استان البرز بیش از ۳ هزارو ۵۰۰ واحد صنعتی دارد و استفاده بهینه از این سرمایه ملی می‌تواند راهگشای مشکلات اشتغال در استان باشد. با استفاده از این ظرفیت‌های ملی نه تنها مشکل اشتغال در البرز برطرف خواهد شد بلکه نیاز به نیروی انسانی واحدهای تولیدی استان بیش از پیش افزایش خواهد یافت.

فرودگاه و منطقه ویژه اقتصادی پیام با وجود آنکه از پتانسیل‌های مهم استان البرز است، اما سوخت یارانه‌ای به آن اختصاص نیافته. این در حالی است که اگر هواپیمای باری فرودگاه پیام از امتیاز سوخت یارانه‌‌ای بهره‌مند شود، اقتصاد استان توسعه می‌یابد. اگر بخش باربری این فرودگاه نیز فعال شود، می‌توان به عنوان مرکز صادرات و واردات محصولات آی تی کشور از آن استفاده کرد. سطح زیر کشت محصولات زراعی در استان ۴۸ هزار هکتار است که سالانه یک میلیون و ۵۰۰ هزار تن محصول از آن برداشت می‌شود.وضعیت آب و هوا و کشاورزی مکانیزه دراین استان بستر را برای صادرات صیفی در تمام فصول سال فراهم کرده به طوری‌که روزانه۶۰ کانتینر محصول از البرزبه کشورهای همسایه صادر می‌شود.متاسفانه صدور موافقت اصولی در استان برای تولید هر محصولی با برنامه ریزی صحیح همراه نیست. در شرایطی که بسیاری از محصولات تولیدی نه تنها برای رفع نیاز کشور بلکه به میزان کافی برای صادرات تولید می‌شود، همچنان شاهد صدور موافقت اصولی برای این محصولات هستیم.باید به نحوی برنامه‌ریزی شود که موافقت اصولی تنها برای واحدهایی صادر شود که محصولات آنها هم قابلیت صادرات دارد و هم نیاز کشور را تامین می‌کند تا سرمایه ملی اتلاف نشود.

تمرکز تولید، صادرات و واردات استان البرز بر چه صنایعی است؟

شعار این دوره هیات نمایندگان اتاق بازرگانی البرز، روان‌سازی تولید، رفع موانع و مشکلات ایجاد کسب و کار و گسترش صادرات است. ایجاد رقابت سالم بین استانها در مسیر صادرات انواع کالا و محصولات تولیدی و صنعتی مورد تاکید ماست و این مهم در صورتی تحقق خواهد یافت که درآمد حاصل از صادرات هر استان در همان استان هزینه شود.در دوران پس از تحریم برای کمک به بنگاه های کوچک و متوسط و افزایش کالاهای صادراتی باید مجمع عالی صادراتی استان تشکیل شود.هدف از ایجاد مجمع صادرات استان، رفع مشکلات و موانع موجود در مسیر توسعه صادرات صنایع کوچک و متوسط است.استان البرز پایلوت و پیشرو در صنایع غذایی، قطعات خودرو، نساجی و صنایع پلاستیک بوده و شرکت‌های دانش‌بنیان فراوانی در صنایع دارویی و ‌ های تک مشغول به فعالیت در آن هستند. حوزه خوشه‌های صنعتی پلاستیک نیز در این استان فعالیت دارند و صنایع فلزی و فناوری های دارویی از ظرفیت‌های فراوان بنگاه‌های کوچک و متوسط صنعتی در استان البرز است.عمده کالاهای وارداتی دوازده ماهه سال ۹۴ گمرکات استان البرز تجهیزات نیروگاهی، انواع ماژول‌های الکترونیکی، گندم، چای سیاه، مکمل‌های غذایی، انواع شوینده، دی وی آر، ترانزیستور، خازن آلومینیومی، تیوپ لامپ کم مصرف، خودرو سواری و ... بوده است. عمده کالاهای صادراتی دوازده ماهه ۹۴ نیز ماکارونی، کولرآبی، اسنک پیکوپف، مایع سفیدکننده، تخم مرغ، رب گوجه فرنگی، مربا، مایع ظرفشویی، ماست خامه‌ای، کره گیاهی، مصنوعات پلاستیکی، مخزن استیل، ترشیجات، پنیر خامه‌ای و کنسرو بدون گوشت است.

مهم‌ترین چالش‌ها و مشکلات صنایع و تولیدکنندگان استان را در چه بخش‌هایی دسته‌بندی می‌کنید؟

یکی از عوامل رکود در تولید، وجود مالیات‌های غیرمنصفانه است. در حالی که واحد‌های تولیدی درکشورهای همسایه ۱۷ تا ۲۰ درصد جایزه صادراتی دریافت می‌کنند ، در ایران سه نوع مالیات تکلیفی، ارزش افزوده و عملکرد از تولیدکنندگان دریافت می‌شود که این امر به روند تولید کشور ضربه خواهد زد. تولیدکننده‌ها در کشور ما مالیات می‌پردازند اما در ازای پرداختن مالیات خدمات خاصی دریافت نمی‌کنند و این امر موجب عدم گرایش آنها به پرداخت مالیات می‌شود. در این شرایط با توجه به اینکه هیچگونه یارانه ای از طرف دولت به صنعت پرداخت نمی‌شود، آزادسازی قیمت‌ها راهگشای رقابت سالم بین تولیدکنندگان است.دولت می‌تواند با توجه به بالا بودن هزینه تولید و افزایش قیمت تمام شده محصول در کشور، با قرار دادن جایزه صادراتی برای تشویق تولیدکنندگان هزینه‌ها را پایین آورده و توان رقابت واحد‌های تولیدی ایران را در بازار‌های بین‌المللی افزایش دهد.اتاق بازرگانی البرز به عنوان دبیرخانه شورای گفت وگو، مشکلات و چالش‌های فعالان اقتصادی را پالایش و طبقه بندی کرده تا برای ارایه راهکار و تصمیم گیری در جلسات شورا بررسی و پیگیری شوند. استانی که تولید محصول در آن اشباع شده، نیازمند اطلاعات جامع و آمار دقیق دولت برای هدایت درست سرمایه در کشور است.تا زمانی که سیاست آمایش سرزمین به طور کامل عملی نشود نمی‌توان انتظار داشت اقتصاد کشور در مسیر توسعه قرار گیرد.

ارزیابی شما از ورود هیات‌های خارجی چیست؟ مهم‌ترین راهکارهای جذب سرمایه‌گذاری خارجی را چه می‌دانید؟

هنر مدیریت کشور این است که سرمایه مردم به بهره‌وری برسد و ثبات مدیریت در استان یکی از مهم‌ترین اصولی است که باید مدنظر قرار گیرد، زیرا با ایجاد امنیت و اطمینان خاطر می‌توانیم برای جذب سرمایه‌گذار اقدام کنیم. در حال حاضر بخشی از مسایل بین المللی به کمک دولت حل شده و روابط سالم با کشورهای جهان از نظر مراودات سیاسی، اجتماعی و تجاری برقرار شده است که منجر به بحث‌های مالی هم خواهد شد. این در حالی است که آمار دقیقی از واحدهای صنعتی در اختیار نداریم تا سرمایه گذاران خارجی را برای مشارکت و سرمایه‌گذاری در این صنایع دعوت کنیم. باید آمار دقیق از وضعیت واحدهای شهرک‌ها ارائه شود تا با آگاهی کامل، نسبت به رفع مشکلات و بهره‌گیری از مشارکت و سرمایه گذاری خارجی برنامه‌ریزی شود. در شهرک‌های صنعتی استان، زمین‌های محصور شده و قطعات بزرگ و کوچک بلا استفاده و رها شده زیادی وجود دارد که نیازمند مدیریت صحیح است. صاحبان زمین‌هایی که قصد تاسیس واحد صنعتی ندارند باید برای واگذاری آن به دیگر متقاضیان تصمیم مقتضی بگیرند، چرا که این زمین‌ها اراضی ملی محسوب می‌شوند.

فعالیت کارخانه‌ها و صنایع استان البرز را در حال حاضر چگونه ارزیابی می‌کنید؟

این استان با داشتن بیش از سه هزارو ۵۰۰ واحد صنعتی، یکی از قطب‌های صنعتی مهم کشوراست که در بخش‌های مختلف دارویی، بهداشتی، غذایی، قطعات خودرو ، لوازم خانگی و کشاورزی ظرفیت‌های بی بدیل دارد. اما به دلیل نبود برنامه‌ریزی مناسب و کم‌توجهی به عرضه و تقاضا، بازارمحوری را فراموش کرده و صرفا تولید محور شده‌ایم که این مشکل کشور را با عقب ماندگی از صادرات مواجه کرده است. شعار زیبای تلاش برای رشد و گسترش صنعت و پویایی اقتصاد را در شرایطی مطرح می‌کنیم که به دلیل محروم بودن از بانک اطلاعات نه تنها از تقاضای بازار جهانی بی‌خبریم، بلکه از نیاز داخلی به انواع محصولات تولیدی نیز اطلاع کافی نداریم.

برنامه‌های اتاق البرز در حوزه تقویت برند داخلی چیست و چه اقداماتی در این جهت صورت گرفته است؟

درخصوص تولید صنایع غذایی حلال، تولیدکنندگان مرتبط با این صنعت در استان البرز برای مشارکت و سرمایه‌گذاری آمادگی کامل دارند و سرمایه‌گذاران کشورهای مختلف به ویژه چین می‌توانند در زمینه سرمایه‌گذاری صنایع غذایی حلال حتی با برند کشور خود در استان البرز مشارکت و همکاری داشته باشند. ما آمادگی داریم تا در تجارت بین‌المللی حلال تحت برندهای ملی و غیرملی در بازارهای مختلف حضور داشته باشیم، زیرا تولیدکنندگان ایرانی توانسته‌اند محصولات حلال با کیفیت برای صادرات به بازارهای هدف عرضه کنند. با اعلام آمادگی سرمایه گذاران خارجی برای سرمایه گذاری در این زمینه، باید پیش از انعقاد قراردادها با تشکیل اتاق فکر برنامه‌ریزی لازم صورت گیرد تا سرمایه، فناوری و ماشین‌آلات بر اساس نیازهای کشور وارد کشور شود. نباید سرمایه‌گذاران خارجی برای تولید محصولات مختلف در کشورمان دیدگاه‌های خود را به ما تحمیل کنند، بلکه این مهم باید براساس نیازهای صنعت ما انجام شود.