فرمول روز «ساخت مشارکتی» در پایتخت
سازندگان مسکن پایتخت، از بروز یک تغییر عمده در بازار ساخت و سازهای مشارکتی خبر دادند. به گزارش «دنیای اقتصاد»، سازندگان مسکن در شهر تهران با تایید تغییر نسبت سهم سازنده و مالک زمین در پروژه‌های مشارکتی، رکود ساخت وساز و بی‌میلی اغلب سازندگان به شروع فعالیت در زمین‌های جدید را مهم‌ترین‌ علت تغییر این نسبت عنوان کردند.
به این ترتیب، در شرایطی که ساخت و ساز واحدهای مسکونی در حالت رکود به سر می‌برد و عملا به دلیل عدم فروش واحدهای نوساز سازندگان، گردش مالی کافی در این بخش وجود ندارد، مالکانی که برای نوسازی ملکشان روش مشارکت را انتخاب کرده‌اند با قدری تعدیل شرایط، در مقایسه با آنچه طی سال‌های اخیر در این بازار مرسوم بوده است، فرمول مشارکت در ساخت را تغییر داده‌اند. طی دو سال گذشته آنچه به‌عنوان عرف مشارکت در ساخت مسکن در پایتخت مرسوم شده بود به ترتیب، بر مبنای فرمول ۶۰ و ۷۰ درصد سهم مالک زمین و ۴۰ و ۳۰ درصد سهم سازنده بود. این در حالی است که رکود ساخت و ساز و عدم فروش واحدهای نوساز سازندگان، از سال گذشته، امسال با تاثیر مضاعف بر بازار مشارکتی ساخت مسکن، موجب افزایش تعداد مالکان خواهان مشارکت در مقایسه با سازندگانی شده که هم اکنون با این شیوه، تمایل به فعالیت در بازار ساخت مسکن دارند.
تعدیل نسبت 70 به 30 ساخت مشارکتی مسکن به فرمول 60 درصد سهم مالک در برابر 40 درصد سهم سازنده، هم اکنون در حالی در اغلب پروژه‌های مشارکتی مبنا قرار گرفته که در حال حاضر بسیاری از سازندگانی که پیش از این در بازار ساخت مشارکتی فعالیت داشتند، از ورود به ساخت و ساز جدید به‌صورت موقتی انصراف داده‌اند. ستون تبلیغات روزنامه‌ها و فایل‌های مشارکت در ساخت مسکن بنگاه‌های مسکن نشان می‌دهد، هم‌اکنون تعداد مالکانی که تمایل دارند زمین یا ملک کلنگی خود را با روش مشارکت در ساخت، نوسازی کنند، از تعداد سازندگانی که حاضرند ریسک ساخت وساز در شرایط رکود را بپذیرند و با مالکان قرارداد مشارکت امضا کنند، بیشتر است.سازندگان مسکن که پیش از این و طی سال‌های اخیر از کمبود موجودی زمین و واحدهای کلنگی آماده به ساخت در پایتخت شکایت داشتند هم اکنون در شرایطی با حجم قابل توجهی تقاضای مالکان برای مشارکت در ساخت مسکن‌های قدیمی یا زمین‌های آماده روبه‌رو شده‌اند که این بار خودشان تمایل، توان مالی و انگیزه کافی برای مشارکت ندارند. این در حالی است که هر چند پیش‌بینی‌ها از ماه‌های پیش روی بازار مسکن حاکی از رونق معاملات در این بازار است، فروش نرفتن واحدهای نوساز به حدی سازندگان را بی‌انگیزه کرده و توان مالی آنان را تقلیل داده است که تنها تعداد اندکی از آنها وارد ساخت و سازهای تازه می‌شوند.
سرمایه‌دارها در بازار مشارکت؟
به گفته سازندگان مسکن پایتخت، هم‌اکنون اغلب کسانی که به‌عنوان سازنده حاضر به مشارکت و شروع پروژه‌های جدید با مالکان هستند، سرمایه‌دارانی هستند که ممکن است برای اولین بار وارد این بازار شده باشند. البته این امر به معنای نبود سازندگان با تجربه، حرفه‌ای و واجد صلاحیت در بازار ساخت‌و‌سازهای مشارکتی نیست. این در حالی است که هم‌اکنون، بازار مشارکت بهترین بازار برای فعالیت سازندگانی محسوب می‌شود که به دلیل رکود بازار معاملات مسکن و فروش نرفتن واحدهای نوسازشان، تمایل به ادامه کار در این حوزه دارند. بالا بودن هزینه تامین زمین در ساخت‌وسازهای غیر‌مشارکتی و رفع دغدغه از سازندگان در این زمینه در فعالیت‌های مشارکتی مهم‌ترین‌ علتی است که در شرایط فعلی، انگیزه سازندگان را برای آغاز پروژه‌های مشارکتی در مقایسه با سایر ساخت‌وسازها تقویت می‌کند. به عبارت دیگر در پروژه‌های مشارکتی از آنجا که سازنده هزینه‌ای بابت تامین زمین نمی‌پردازد، با بار هزینه‌ای کمتری می‌تواند ساخت وساز کند.
مشارکت «کم سود» برای سازنده؟
فرمول سهم سازنده و مالک زمین در روش مشارکت در ساخت در حالی این روزها به ترتیب بر مبنای 40 و 60 درصد محاسبه می‌شود که به گفته سازندگان پایتخت، هم‌اکنون کمتر سازنده‌ای تمایل به ساخت و ساز و مشارکت دارد. به گفته این سازندگان سود معقولی که از طریق فرآیند مشارکت در ساخت برای سازندگان باید حاصل شود حدود 30 تا 35 درصد است اما در حال حاضر این حاشیه سود برای سازندگان وجود ندارد که مهم‌ترین‌ علت آن رکود حاکم بر بازار معاملات مسکن است. البته آن‌طور که سازندگان می‌گویند تعیین فرمول مشارکت در ساخت بر مبنای چند عامل اساسی صورت می‌گیرد که منطقه و موقعیت زمین، کاربری تعریف شده برای آن و سطح اشغال ملک مورد نظر، مهم‌ترین این معیارها محسوب می‌شوند.
مهم‌ترین‌ فاکتور تعیین سهم سازنده و مالک
از سوی دیگر و به گفته سازندگان تهرانی، قیمت واحدهای نوساز، در هر منطقه، از دیگر معیارهای تعیین درصد سهم سازنده و مالک زمین در فرآیند مشارکت در ساخت است. بر این اساس، در مناطقی که قیمت واحدهای نوساز از مترمربعی 5/ 3 میلیون تومان بالاتر است، معمولا نسبت مشارکت 60 درصد به نفع مالک و 40 درصد به نفع سازنده تعیین می‌شود اما در مناطقی که قیمت هر مترمربع آپارتمان نوساز از این میزان کمتر است، فرمول فعلی مشارکت، اغلب به‌صورت 50 به 50 است.میزان رونق معاملات مسکن و درصد وجود تقاضای واقعی برای خرید واحدهای ساخته شده در هر منطقه هم از دیگر عوامل تعیین توجیه اقتصادی پروژه و به تبع آن تعیین درصد سود مالک و سازنده در پروژه‌های مشارکتی است. آن طور که سازندگان پایتخت می‌گویند هم‌اکنون اغلب سازندگان تمایل به مشارکت در زمین‌های کوچک‌تر بین 250 تا 400 مترمربع و ساخت آپارتمان‌های با متراژ پایین‌تر دارند که مشتریان دست به نقد‌تری در بازار خرید و فروش دارند.