کارت سوخت آپارتمان می‌آید؟
بهینه‌سازی انرژی در بخش‌های حمل‌ونقل، تولید و کشاورزی ضروری است اما به آسانی، سهولت و اهمیت بهینه‌سازی در بخش ساختمان نیست. بهینه‌سازی در بخش‌های اشاره شده یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است اما واقعیت امر این است که نیازمند سرمایه‌گذاری سنگین و به‌واسطه اثرات چندجانبه اقتصادی و اجتماعی آن (نرخ تورم، تولید و اشتغال و...)، پیچیدگی و دشواری خاص خود را دارد. در عین حال با برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری مشخص چند ساله می‌توانیم به آن برسیم. در کنار این موارد، حجم و سهم مصرف انرژی در بخش ساختمان بسیار بالاست (40درصد کل مصرف انرژی کشور) و اجرای پروژه‌های بهینه‌سازی در این بخش از نظر زمان و هزینه بسیار قابل توجیه و اهداف بهینه‌سازی در این بخش با هزینه کمتر و کمترین اثرات جانبی قابل تحقق است.جواد نوفرستی، مدرس دانشگاه، مشاور بهینه‌سازی و کارشناس اقتصاد انرژی، ضمن ابراز نگرانی از مصرف بی‌رویه و هدر رفت بیش از حد انرژی در ساختمان‌ها بر قابلیت کاهش 80 درصدی مصرف انرژی در واحدهای مسکونی و غیرمسکونی تاکید می‌کند.به گفته وی، هر چند راهکارهای قابل تاملی درخصوص آغاز و ادامه فرایند هدفمند کردن مصرف انرژی در ساختمان‌ها وجود دارد اما لازم است مسوولان با نگاهی ویژه به طرح‌های جدید رویکرد تازه و موثری را در این زمینه آغاز کنند.وی با اشاره به تدوین طرحی با عنوان کارت اعتباری انرژی برای واحدهای مسکونی، که هم اکنون در مجلس در حال بررسی است، معتقد است: با سازوکاری که برای مصرف انرژی در قالب طرح کارت اعتباری انرژی در نظر گرفته شده است، ضمن آزادسازی قیمت حامل‌های انرژی سهمیه متوسط هر واحد مسکونی در قالب این کارت در اختیار هر خانوار قرار می‌گیرد.این در حالی است که هر کدام از این واحدها می‌توانند با انتخاب میزان مصرف، البته با قیمت آزاد، سهمیه خود را افزایش دهند و یا در صورت کاهش مصرف، از باقی‌مانده سهمیه خود در کارت فوق، در ماه‌های بعدی استفاده کنند.به این ترتیب، مدیریت مصرف انرژی در اختیار خانوارها قرار می‌گیرد و همزمان نوعی فرهنگ استفاده بهینه نیز پیش روی آنها قرار خواهد گرفت.


نقطه شروع بهینه‌سازی
نوفرستی در این باره به «دنیای اقتصاد» گفت: برای صرفه جویی در بخش ساختمان باید از گلوگاه‌ها و شاهراه‌های اصلی اتلاف یا هدررفت انرژی شروع کرد و اصطلاحا جلوی اتلاف انرژی را باید از سرچشمه گرفت. وی ادامه داد: به این منظور نیازمند یک نهضت و انقلاب کیفی‌سازی در ساخت‌وساز مسکن با کمک همه دست‌اندرکاران صنعت ساختمان و همه نهادها و دستگاه‌های قانون‌گذار، متولی، هدایت‌گر و ناظر اعم از مجلس، وزارت مسکن، سازمان ملی استاندارد، بهینه‌سازی، سازندگان مسکن، تولیدکنندگان مصالح و تجهیزات ساختمانی، رسانه‌ها و... هستیم.نوفرستی درخصوص مراحل آغاز و ادامه روند بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها تصریح کرد: راهکار اصلی و اولویت اصلی قابل اجرا، هدف‌گذاری، هماهنگی و همسوسازی همه‌جانبه دستگاه‌های قانون‌گذار، اجرایی و ناظر برای ترویج گسترده انواع عایق‌های استاندارد و ساخت ساختمان‌های عایق (پوسته ساختمان و تاسیسات) در ساخت‌وسازهای جدید است.وی ادامه داد: اگر اقدامات پیشگیرانه مهم در اصلاح الگوی مصرف انرژی در ساختمان‌ها از یک زمان توافقی الزامی، قطعی و انجام نشود، سال‌های آینده مجددا باید برای جبران مصرف بالای انرژی در ساختمان‌ها یا تاسیسات آنها هزینه کنیم که کارآیی و اثربخشی کیفی‌سازی در زمان ساخت را نخواهد داشت.نوفرستی خاطرنشان کرد: لازم به اشاره است که اصلاح قیمت‌ حامل‌های انرژی برای توجیه‌پذیر بودن راهکارهای بهینه‌سازی انرژی ضروری است.وی افزود: با وجود چند برابر شدن قیمت حامل‌های انرژی در مرحله اول هدفمندی یارانه‌ها، به دلیل جهش قیمت ارز، همچنان سطح قیمت‌های موجود با قیمت‌های واقعی هدف‌گذاری شده در قانون هدفمندی یارانه‌ها فاصله زیادی دارد. این فاصله در مورد انرژی مصرفی غالب در بخش ساختمان (برق و گاز طبیعی)، حدود 8 تا 10 برابر سطح قیمت فعلی است در حالی‌که این فاصله درمورد حامل‌های انرژی مصرفی در بخش خودروهای سبک (بنزین و CNG) کمتر است. نوفرستی تاکید کرد: این یعنی پرداخت سوبسید بیشتر به انرژی مصرفی در بخش ساختمان و اهمیت توجه به راهکارهای اصلی بهینه‌سازی و کاهش مصرف انرژی دراین بخش پرمصرف و فاقد ارزش افزوده.
۸۰ درصد مصرف اضافه در آپارتمان‌ها
این کارشناس انرژی با اشاره به طرحی برای بهینه‌سازی مصرف انرژی در ساختمان‌ها همزمان با اجرای دومین فاز هدفمندی یارانه‌ها به «دنیای اقتصاد» گفت: در همین راستا، امید می‌رود با نگاه و تمرکز ویژه مجلس و دولت در تکمیل و تقویت طرح پیشنهادی «کارت اعتباری یارانه انرژی» -که هم اکنون در کمیسیون انرژی مجلس در دست مطالعه و بررسی است- با اراده‌ای قوی، قدم‌های بزرگتر، موثرتر و سریع‌تری را در بهینه‌سازی انرژی با اولویت بخش ساختمان با کمترین اثرات منفی جانبی برداریم.وی خاطرنشان کرد: براساس بازخوردهای دریافتی از برخی اساتید و صاحب‌نظران و کارشناسان، این طرح، موثرترین شیوه و حتی تنها راه اصلاح قیمت‌ حامل‌های انرژی و تحقق اهداف بهینه‌سازی و اصلاح الگوی مصرف انرژی با کمترین اثرات و پیامدهای منفی جانبی است. نوفرستی ادامه داد: بر اساس این طرح، به میزان متوسط سرانه مصرف انرژی (گاز و برق) در واحدهای مسکونی به قیمت نهایی و آزاد هدف‌گذاری شده در قانون هدفمندی یارانه‌ها، در مقابل کارت اعتباری در اختیار خانواده‌ها قرار می‌گیرد. مدیریت مصرف انرژی و اعتبار شارژ شده در کارت اعتباری یارانه انرژی خانوار، کاملا دراختیار و کنترل خانوار است. خانواده‌ها می‌توانند مصرف قبلی یا بیش از آن را داشته باشند و کل اعتبار کارت و مازاد بر آن را صرف انرژی مصرفی در واحد مسکونی‌شان کنند یا می‌توانند صرفه‌جویی کنند و از مانده اعتبار کارت بهره‌مند شوند.وی تاکید کرد: فراموش نکنیم که مصرف انرژی در ساختمان‌های ما تا 80درصد قابل کاهش است و طرح کارت اعتباری یارانه انرژی برای تحقق این هدف، بسیار موثر و راهگشا است.