دغدغه‌های بانوی دیپلمات
فدریکا موگرینی سیاستمدار ایتالیایی از حزب دموکراتیک ایتالیا است. او از فوریه سال ۲۰۱۴ وزیر امور خارجه ایتالیا و در ۳۰ اوت ۲۰۱۴ به‌عنوان نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی جانشین کاترین اشتون شد. او به‌عنوان نماینده عالی اتحادیه اروپا دیدگاه‌های خاصی راجع به برخی مسائل مهم جهانی دارد که باعث اما و اگرهایی راجع به او و دیدگاه‌هایش شده است. با این حال، او در شرایطی ریاست اتحادیه اروپا را در دست می‌گیرد که جهان با بحران‌هایی روبه‌روست: بحران داعش، بحران دیپلماسی در اوکراین، مذاکرات TTIP (شراکت در سرمایه‌گذاری و تجارت فرا آتلانتیکی۱)، بحران‌های تمام‌نشدنی خاورمیانه، روابط اتحادیه اروپا با ناتو، هند، چین، آمریکای لاتین و مشارکت کاهش یافته استراتژیک با روسیه.
فدریکا موگرینی سیاستمدار ایتالیایی از حزب دموکراتیک ایتالیا است. او از فوریه سال ۲۰۱۴ وزیر امور خارجه ایتالیا و در ۳۰ اوت ۲۰۱۴ به‌عنوان نماینده عالی اتحادیه اروپا در سیاست خارجی و امور امنیتی جانشین کاترین اشتون شد. او به‌عنوان نماینده عالی اتحادیه اروپا دیدگاه‌های خاصی راجع به برخی مسائل مهم جهانی دارد که باعث اما و اگرهایی راجع به او و دیدگاه‌هایش شده است. با این حال، او در شرایطی ریاست اتحادیه اروپا را در دست می‌گیرد که جهان با بحران‌هایی روبه‌روست: بحران داعش، بحران دیپلماسی در اوکراین، مذاکرات TTIP (شراکت در سرمایه‌گذاری و تجارت فرا آتلانتیکی1)، بحران‌های تمام‌نشدنی خاورمیانه، روابط اتحادیه اروپا با ناتو، هند، چین، آمریکای لاتین و مشارکت کاهش یافته استراتژیک با روسیه. دکتر نیکلاس هلویگ، محقق ارشد در موسسه فنلاندی روابط بین‌الملل می‌نویسد: «این نماینده عالی فقط به مهارت‌های دیپلماتیک در عرصه بین‌الملل نیاز ندارد بلکه باید هنر مشارکت کردن در ساختارهای اروپا و دولت‌های عضو را بیاموزد». اما موگرینی کیست و نقش او چیست؟
موگرینی پیش از منصوب شدن به‌عنوان نماینده عالی اتحادیه اروپا به مدت 9 ماه وزیر امور خارجه ایتالیا بود. موگرینی در رشته علوم سیاسی تحصیل کرده و پایان‌نامه او هم در زمینه اسلام سیاسی بود و به همین دلیل از او با عنوان کارشناس اسلام سیاسی نام برده‌اند. او سومین وزیر خارجه زنی بود که به این مقام رسید. وی در 41 سالگی به وزارت رسید اما با این حال در زمره جوان‌ترین وزرای کشورش بود. او در سال 2008 به‌عنوان نماینده پارلمان انتخاب شد و هیات دیپلماتیک کشورش در اجلاس پارلمانی ناتو را هدایت کرد. انتخاب او به‌عنوان نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور سیاست خارجی و امنیتی از سوی کشورهای حوزه بالتیک و لهستان به شدت مورد انتقاد قرار گرفته چرا که او را به شدت هوادار روسیه می‌دانند. اما واقعیت چیست؟ موگرینی ضمن دفاع از خود به این نکته اشاره می‌کند که اولین دیدار او به‌عنوان وزیر خارجه ایتالیا ابتدا از کی‌یف و سپس از مسکو بود. پاسخ او این است که نقش نماینده عالی اروپا در امور خارجی و امنیتی همانا ارائه گزینه‌های استراتژیک به دولت‌های عضو و سپس جست و جوی اجماع مشترک اروپایی است تا به اتحادیه اروپا نفوذی بیشتر در عرصه جهانی بدهد.
او همچنین به‌عنوان میانجی میان کوزوو و صربستان هم ایفای نقش کرد. به‌عنوان معاون رئیس کمیسیون اروپایی.موگرینی همچنین باید هماهنگی‌های لازم در «سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا2 » را انجام بدهد. این سرویس، مجموعه‌ای دیپلماتیک با 3400 عضو و 140 هیات مختلف از تمام جهان است. بودجه این نهاد در سال 2013 رقمی بالغ بر 508 میلیون دلار بود. برخی نماینده عالی را «وزیر خارجه اروپا» می‌نامند اما واقعیت این است که نقش رهبری مورد انتظار از رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اهداف ملی دولت‌های عضو محدود می‌شود. نیکلاس هلویگ می‌نویسد: «تور دوره‌ای موگرینی در 28 پایتخت اروپایی می‌تواند نقش او را به‌عنوان رهبر سیاست خارجی اروپا تضمین کند اما در این زنجیره، حلقه‌ای مفقوده به نام روسیه هست که به چالشی برای اروپا تبدیل شده است.بسیاری از کشورهای حوزه بالتیک و شرق اروپا معتقدند موگرینی سیاست «نرم» و «انعطاف‌پذیر» در قبال روسیه را در پیش گرفته و به همین دلیل او را «هوادار روسیه» و «فاقد تجربه در سیاست خارجی» می‌نامند. سفر اخیر موگرینی به مسکو و احترامی که برای منافع روسیه قائل بود نگرانی‌هایی در این مورد برانگیخته که این منافع چیست».رهبران کشورهای لیتوانی، سوئد، لهستان و بلغارستان از جمله مخالفان هستند. وی می‌نویسد درست است که رئیس سیاست خارجی، سیاست‌های اروپا را تعیین نمی‌کند و این مهم بر دوش دولت‌های عضو به‌ویژه آلمان است اما یک انتخاب بد آسیب‌هایی بد به دنبال خواهد داشت و یک انتخاب خوب می‌تواند منافع دولت‌های عضو را به هم نزدیک‌تر کرده و باعث شود صدای واحدی از اروپا شنیده شود. این در حالی است که موگرینی در جلسه استماع رهبران اروپا رویکردی را اعلام کرد که درست در نقطه مقابل رویکرد مخالفان انتخاب او بود. وی اعلام کرد که روسیه «دیگر شریک استراتژیک اروپا نیست». او این دیدگاه را رد کرد که علاقه‌ای به منافع اوکراین ندارد و در عین حال تصریح کرد که دارای تماس هفتگی با برخی مقام‌های اوکراینی است.
بحث فلسطین و اسرائیل هم از دیگر محورهایی است که خانم موگرینی روی آن دست گذاشته و حساسیت برخی کشورها را برانگیخته است. او در سفری که به اسرائیل داشت اعلام کرد که شهرک‌سازی بر روی «خط سبز» مانعی در راه صلح است. موگرینی همچنین شهرک‌سازی‌ها را مانعی در راه دو دولت برشمرده و آن را غیرقانونی خواند. آنچه باعث حساسیت بیشتر موضوع شد این بود که او در سفری دو روزه به سرزمین‌های اشغالی و اسرائیل با مسوولان دو طرف دیدار کرد اما در دیدار با محمود عباس - رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی- بود که چنین موضع‌گیری‌ای از سوی موگرینی اعلام شد. در ماه‌های اخیر اعتراض به سیاست‌های اسرائیل به میان سیاستمداران اروپایی هم رسیده به‌گونه‌ای که برخی کشورها از اعمال تحریم‌های سخت علیه این رژیم خبر می‌دهند درحالی‌که برخی دیگر از کشورها اقدام به شناسایی دولت فلسطینی کرده‌اند و این بر خشم و عصبانیت سردمداران اسرائیل افزوده است. این موضع‌گیری بلافاصله واکنش نتانیاهو- نخست‌وزیر رژیم اسرائیل- را در پی داشت. او اعلام کرد: «محلاتی که یهودیان در آن زندگی می‌کنند و ما در آن ساخت‌وساز می‌کنیم 50 سال است در دست ماست و در دست ما هم خواهد بود». موگرینی در غزه اعلام کرده بود «من زمانی متولد شدم که ستیز میان اسرائیل و فلسطین جریان داشت. این ستیز کماکان تا 40 سال آینده ادامه خواهد داشت مگر اینکه اراده سیاسی و رهبری قدرتمند برای حل این ستیز وجود داشته باشد. بدون وجود دولت در غزه، این خشونت‌ها همچنان خواهد بود». موگرینی پیشنهادهایی در مورد فلسطین و اسرائیل ارائه داد. وی اقدامات تنبیهی علیه اسرائیل را شامل این موارد دانست:«فراخواندن سفرا»، «ارزیابی دوباره در مورد بازتوزیع هزینه‌ها» و «ایجاد محدودیت‌هایی برای ممانعت از شهرک‌سازی در منطقه سبز». در مورد فلسطین هم موگرینی پیشنهاد داد که اتحادیه اروپا «اقداماتی برای تقویت دولت فلسطینی و حمایت از عضویت فلسطین در سازمان‌های بین‌المللی اتخاذ کند». پایگاه اینترنتی «euobserver» در همین رابطه می‌نویسد: «اتحادیه اروپا اخیرا اعطای وام به موسسات اسرائیلی برای ساخت شهرک و خانه در سرزمین‌های فلسطینی را متوقف کرد...». با این حال، «وزیر امور خارجه اروپا» در دوره‌ای سخت به این منصب گماشته شده و مسوولیت‌های سختی پیش روی خود دارد. توانایی‌های او به تدریج به محک آزمون گذاشته خواهد شد. مرور زمان روشن خواهد کرد که آیا او می‌تواند کشتی پرتلاطم اروپا را به ساحل آرامش برساند یا خیر.
پی‌نوشت‌ها:
1- Transatlantic Trade and Investment Partnership
۲- External Action Service of the EU
موگرینی پیش از منصوب شدن به‌عنوان نماینده عالی اتحادیه اروپا به مدت 9 ماه وزیر امور خارجه ایتالیا بود. موگرینی در رشته علوم سیاسی تحصیل کرده و پایان‌نامه او هم در زمینه اسلام سیاسی بود و به همین دلیل از او با عنوان کارشناس اسلام سیاسی نام برده‌اند. او سومین وزیر خارجه زنی بود که به این مقام رسید. وی در 41 سالگی به وزارت رسید اما با این حال در زمره جوان‌ترین وزرای کشورش بود. او در سال 2008 به‌عنوان نماینده پارلمان انتخاب شد و هیات دیپلماتیک کشورش در اجلاس پارلمانی ناتو را هدایت کرد. انتخاب او به‌عنوان نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور سیاست خارجی و امنیتی از سوی کشورهای حوزه بالتیک و لهستان به شدت مورد انتقاد قرار گرفته چرا که او را به شدت هوادار روسیه می‌دانند. اما واقعیت چیست؟ موگرینی ضمن دفاع از خود به این نکته اشاره می‌کند که اولین دیدار او به‌عنوان وزیر خارجه ایتالیا ابتدا از کی‌یف و سپس از مسکو بود. پاسخ او این است که نقش نماینده عالی اروپا در امور خارجی و امنیتی همانا ارائه گزینه‌های استراتژیک به دولت‌های عضو و سپس جست و جوی اجماع مشترک اروپایی است تا به اتحادیه اروپا نفوذی بیشتر در عرصه جهانی بدهد.
او همچنین به‌عنوان میانجی میان کوزوو و صربستان هم ایفای نقش کرد. به‌عنوان معاون رئیس کمیسیون اروپایی.موگرینی همچنین باید هماهنگی‌های لازم در «سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا2 » را انجام بدهد. این سرویس، مجموعه‌ای دیپلماتیک با 3400 عضو و 140 هیات مختلف از تمام جهان است. بودجه این نهاد در سال 2013 رقمی بالغ بر 508 میلیون دلار بود. برخی نماینده عالی را «وزیر خارجه اروپا» می‌نامند اما واقعیت این است که نقش رهبری مورد انتظار از رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا با اهداف ملی دولت‌های عضو محدود می‌شود. نیکلاس هلویگ می‌نویسد: «تور دوره‌ای موگرینی در 28 پایتخت اروپایی می‌تواند نقش او را به‌عنوان رهبر سیاست خارجی اروپا تضمین کند اما در این زنجیره، حلقه‌ای مفقوده به نام روسیه هست که به چالشی برای اروپا تبدیل شده است.بسیاری از کشورهای حوزه بالتیک و شرق اروپا معتقدند موگرینی سیاست «نرم» و «انعطاف‌پذیر» در قبال روسیه را در پیش گرفته و به همین دلیل او را «هوادار روسیه» و «فاقد تجربه در سیاست خارجی» می‌نامند. سفر اخیر موگرینی به مسکو و احترامی که برای منافع روسیه قائل بود نگرانی‌هایی در این مورد برانگیخته که این منافع چیست».رهبران کشورهای لیتوانی، سوئد، لهستان و بلغارستان از جمله مخالفان هستند. وی می‌نویسد درست است که رئیس سیاست خارجی، سیاست‌های اروپا را تعیین نمی‌کند و این مهم بر دوش دولت‌های عضو به‌ویژه آلمان است اما یک انتخاب بد آسیب‌هایی بد به دنبال خواهد داشت و یک انتخاب خوب می‌تواند منافع دولت‌های عضو را به هم نزدیک‌تر کرده و باعث شود صدای واحدی از اروپا شنیده شود. این در حالی است که موگرینی در جلسه استماع رهبران اروپا رویکردی را اعلام کرد که درست در نقطه مقابل رویکرد مخالفان انتخاب او بود. وی اعلام کرد که روسیه «دیگر شریک استراتژیک اروپا نیست». او این دیدگاه را رد کرد که علاقه‌ای به منافع اوکراین ندارد و در عین حال تصریح کرد که دارای تماس هفتگی با برخی مقام‌های اوکراینی است.
بحث فلسطین و اسرائیل هم از دیگر محورهایی است که خانم موگرینی روی آن دست گذاشته و حساسیت برخی کشورها را برانگیخته است. او در سفری که به اسرائیل داشت اعلام کرد که شهرک‌سازی بر روی «خط سبز» مانعی در راه صلح است. موگرینی همچنین شهرک‌سازی‌ها را مانعی در راه دو دولت برشمرده و آن را غیرقانونی خواند. آنچه باعث حساسیت بیشتر موضوع شد این بود که او در سفری دو روزه به سرزمین‌های اشغالی و اسرائیل با مسوولان دو طرف دیدار کرد اما در دیدار با محمود عباس - رئیس تشکیلات خودگردان فلسطینی- بود که چنین موضع‌گیری‌ای از سوی موگرینی اعلام شد. در ماه‌های اخیر اعتراض به سیاست‌های اسرائیل به میان سیاستمداران اروپایی هم رسیده به‌گونه‌ای که برخی کشورها از اعمال تحریم‌های سخت علیه این رژیم خبر می‌دهند درحالی‌که برخی دیگر از کشورها اقدام به شناسایی دولت فلسطینی کرده‌اند و این بر خشم و عصبانیت سردمداران اسرائیل افزوده است. این موضع‌گیری بلافاصله واکنش نتانیاهو- نخست‌وزیر رژیم اسرائیل- را در پی داشت. او اعلام کرد: «محلاتی که یهودیان در آن زندگی می‌کنند و ما در آن ساخت‌وساز می‌کنیم 50 سال است در دست ماست و در دست ما هم خواهد بود». موگرینی در غزه اعلام کرده بود «من زمانی متولد شدم که ستیز میان اسرائیل و فلسطین جریان داشت. این ستیز کماکان تا 40 سال آینده ادامه خواهد داشت مگر اینکه اراده سیاسی و رهبری قدرتمند برای حل این ستیز وجود داشته باشد. بدون وجود دولت در غزه، این خشونت‌ها همچنان خواهد بود». موگرینی پیشنهادهایی در مورد فلسطین و اسرائیل ارائه داد. وی اقدامات تنبیهی علیه اسرائیل را شامل این موارد دانست:«فراخواندن سفرا»، «ارزیابی دوباره در مورد بازتوزیع هزینه‌ها» و «ایجاد محدودیت‌هایی برای ممانعت از شهرک‌سازی در منطقه سبز». در مورد فلسطین هم موگرینی پیشنهاد داد که اتحادیه اروپا «اقداماتی برای تقویت دولت فلسطینی و حمایت از عضویت فلسطین در سازمان‌های بین‌المللی اتخاذ کند». پایگاه اینترنتی «euobserver» در همین رابطه می‌نویسد: «اتحادیه اروپا اخیرا اعطای وام به موسسات اسرائیلی برای ساخت شهرک و خانه در سرزمین‌های فلسطینی را متوقف کرد...». با این حال، «وزیر امور خارجه اروپا» در دوره‌ای سخت به این منصب گماشته شده و مسوولیت‌های سختی پیش روی خود دارد. توانایی‌های او به تدریج به محک آزمون گذاشته خواهد شد. مرور زمان روشن خواهد کرد که آیا او می‌تواند کشتی پرتلاطم اروپا را به ساحل آرامش برساند یا خیر.
پی‌نوشت‌ها:
1- Transatlantic Trade and Investment Partnership
۲- External Action Service of the EU
ارسال نظر