فرزندان ما مزرعه جامعه ما هستند، هرچه در آنها بکاریم همان را در جامعه درو می‌کنیم. پرورش فرزند یکی از مهم‌ترین مسائل زندگی است. پدرها و مادرها مسوول فرزندان خود هستند. هر چه والدین در پرورش و تربیت فرزند آگاه‌تر باشند، فرزندان سالم‌تر و بهتری بار خواهند آورد. در این مقاله می‌خواهیم شما را با پنج اصل طلایی در تربیت و پرورش فرزند آشنا کنیم.

1- اصل تشویق و تایید: رفتارهای خوب فرزندتان را تشویق کنید تا آن رفتارها در او بیشتر شود. تربیت به سبک قدیمی بر این بود که کودک را به خاطر اشتباهات یا رفتارهای ناخوشایند او تنبیه می‌کردند تا برای همیشه یادش بماند و تکرار نکند، اما نتیجه چه بود؟ خطای بیشتر، پنهان کاری و خشم بیشتر! روش تربیت نوین می‌گوید که به جای تمرکز بر رفتار بد، بر رفتار خوب متمرکز شوید و آن را تشویق کنید. انسان موجودی تشویق، تایید و تحسین طلب است و بهترین راه توسعه رفتاری مطلوب و استمرار آنها تشویق و تحسین رفتار مطلوب است. نمی‌توانیم توقع داشته باشیم که با تمرکز بر رفتار نامطلوب رفتار مطلوبی را حاصل کنیم. نمی‌توانیم با جنگ، صلح را آموزش دهیم یا به صلح برسیم. نمی‌توانیم با دشنام دادن ادب را به فرزندان آموزش دهیم. نمی‌توانیم با تنبیه، انتظار داشته باشیم که فرزند سالمی داشته باشیم. بنابراین، اگر نتیجه‌ای مثبت می‌خواهیم، باید رفتاری مثبت از خود بروز دهیم. سعی کنید رفتارهای مطلوب فرزندتان را در حضور دیگران تشویق کنید و درباره رفتارهای نامناسب او در خلوت و محرمانه به فرزند خود تذکر دهید.

2- اصل پرهیز از مقایسه: یکی از مخرب‌ترین روش‌های تربیت فرزند مقایسه او با خود یا با دیگران است. مقایسه فرزند با خود یا با دیگران نشان از جهل والدین دارد. والدین باید بدانند که با مقایسه فرزندشان با دیگران نه تنها به او کمکی نمی‌کنند بلکه آسیب‌های بسیار جدی‌ای به او وارد می‌کنند. بچه‌ای که با دیگران مقایسه شود دچار خشم، احساس طردشدگی، خودکم‌بینی، عدم عزت نفس و اعتماد به نفس پایین می‌شود و رفتارهای غیرعادی از خود بروز می‌دهد. پدر‌ها و مادرها بهتر است بدانند که هر انسانی یک سری توانایی‌ها و استعدادهای خاص خود را دارد، پس استعدادها و توانایی فرزندشان را شناخته و آنها را تقویت کنند و از توقعات غیر منطقی و نامناسب از فرزند پرهیز کنند.

3- اصل پرهیز از مشاجره با فرزند: مشاجره با فرزند نه تنها او را اصلاح نمی‌کند بلکه حالات منفی اعم از خشم، برتری طلبی، ناامنی و اضطراب را در وی افزایش می‌دهد. از مشاجره، لجبازی و داد و فریاد بپرهیزید تا احترام شما نزد فرزندتان حفظ شود، در عوض حریم و حد و مرزها را برای او مشخص کنید و صحبت کردن آرام و منطقی را بیاموزید و به فرزند خود نیز آموزش دهید. فرزند شما اگر لجبازی می‌کند به این دلیل است که خشمی درون خود دارد یا اینکه از شما انتظار پاسخی منطقی دارد و اگر شما این را به او ندهید او هم با شما کنار نخواهد آمد.

4- اصل دستور دادن، تهدید، باید و نباید ممنوع: دستور دادن و باید و نباید‌های دائمی اعتبار والدین را پایین می‌آورد. کودکی که تحت چنین شرایطی بزرگ شود کودکی آسیب‌دیده و بدبین می‌شود و همین رفتار را بر دیگران اعمال می‌کند. خواسته‌های خود را از فرزندتان محترمانه بخواهید و از الفاظی مانند « خواهش می‌کنم......»، « لطفا.....»، « آیا می‌توانی.......؟»، « دوست داری به من کمک کنی؟» و... استفاده کنید. ما حاکمان فرزندان خود نیستیم. ما پرورش‌دهندگان فرزندان خود هستیم. اگر والدین اصول صحیح تربیت را به‌کار ببندند، قطعا فرزندان پاسخی مثبت به آنها خواهند داد و سالم‌تر رشد خواهند کرد.

5- اصل پرهیز از سرزنش و خجالت دادن: همه ما شرم‌ها و خشم‌های پنهان زیادی درون خود داریم. خشم‌ها و شرم‌هایی که کنترل زندگی ما را به دست گرفته‌اند و به جای ما انتخاب می‌کنند، به جای ما عمل می‌کنند، به جای ما حرف می‌زنند و زندگی می‌کنند. آیا دوست دارید که فرزندان شما هم مانند خود شما پر از خجالت و شرم و خشم باشند؟ زمانی که فرزند خود را سرزنش می‌کنید او احساس می‌کند که همیشه اشتباه است، همیشه کارهای بد را او انجام می‌دهد، کافی نیست، لایق نیست و وجود او پر از شرم و خجالت از خود می‌شود، بنابراین، رفتارهای غیرعادی زیادی از خود بروز می‌دهد. فرزندانی که در شرایط سرزنش و خجالت بزرگ شده‌اند ترس‌های فراوانی دارند و بازدهی آنها پایین‌تر از حد طبیعی خود است. به فرزند خود یاد دهید که «هر انسانی ممکن است مرتکب اشتباه شود اما باید از اشتباهات درس گرفت» و آن را تکرار نکرد و هرگز فرزند خود را بابت کاری که شما نمی‌پسندید یا اشتباهات او، سرزنش نکنید. اجازه دهید با تربیت مثبت و دادن احساس امنیت به فرزند عزت نفس در او افزایش یابد تا کمتر مرتکب اشتباه شود. هیچ انسانی حق ندارد تحت هیچ شرایطی نه خود را و نه فرزند خود را سرزنش کند.