اجرایی شدن دو طرح توسعه ای  و افزایش درآمد شرکت مس
آزاده حسینی با توجه به اینکه کل مسی که در دنیا تولید می شود حدود 20 میلیون تن است، این فلز سرخ رنگ تجارت کوچک اما جذابی دارد. بزرگترین تولید کننده مس دنیا کشور شیلی است و ایران رتبه 9 را به لحاظ ذخایز این فلز استراتژیک دارد که به دلیل تحریم ها حضور مس ایران به رغم پذیرش در بورس فلزات لندن در بازار های جهانی کمرنگ شده است. البته با تلاش مدیران شرکت ملی صنایع مس ایران راهکاری برای صادرات و حضور در بازار های جهانی از طریق رینگ صادراتی بورس کالا فراهم شده است. با توجه به هماهنگی های انجام شده با ایمیدرو و بورس کالا، در این روش جدید برای نخستین بارمس کاتد از طریق بخش صادراتی بورس کالا عرضه می شود و فروش در بخش صادراتی بورس کالا افزایش سطح درآمدی شرکت را به‌دنبال داشته و می تواند به طرح های توسعه ای شرکت سرعت بخشیده و درآمدهای صادراتی را افزایش دهد. برای اطلاع از تازه‌ترین وضعیت برنامه ، طرح های توسعه ای و، اکتشافات در شرکت ملی صنایع مس ایران با مهندس احمد مراد علیزاده مدیر عامل این شرکت به گفت و گو نشستیم که مشروح آن در پی آمده است:

درابتدا لطفا از میزان تولید و برنامه‌های آتی در زمینه تولید مس امسال بگویید.
سال گذشته به میزان ۲۱۳ هزار تن مس تولید شد که این رقم در سال جاری به ۲۴۰ هزار تن می‌رسد. با توجه به راه اندازی دو طرح کنسانتره مس سرچشمه و سونگون و به ظرفیت رسیدن آنها در سال‌های آتی، این افزایش تولید می تواند در درآمد آتی شرکت مس نقش داشته باشد. به همین دلیل سهام شرکت مس را به عنوان یک سهم درازمدت هم تلقی می‌کنند.

با توجه به در پیش بودن مجمع خبرهای خوب شما برای سهامداران چیست؟
از اتفاق های مثبتی که برای شرکت افتاده و می تواند خبر خوبی برای سهامداران باشد این است که طرح های توسعه ای شرکت طبق برنامه های از پیش تعیین شده پیش رفت و در سال 93 دو طرح کنسانتره 25 درصدی با حجم 150 هزار تن را در مس سونگون و کنسانتره 25 درصدی با حجم 160 هزار تن را در مس سرچشمه راه اندازی کردیم. البته مس سرچشمه هنوز به صورت رسمی افتتاح نشده اما تولید صنعتی آن شروع شده است.به‌این ترتیب تولید مس محتوی به 240 هزار تن می رسد. این در حالیست که این رقم در سال گذشته 213 هزار تن بود و این افزایش تولید در درآمد شرکت نقش مهمی دارد.
دلیل افت قیمت سهام مس چه بود فقط رکود نقش داشت یا دلایلی دیگری هم در این افت سهم داشتند؟
به هر حال باید این موضوع را در نظر داشت که قیمت مس در بازار های جهانی کاهش داشته و از سویی اعمال تحریم ها نیز بر رکود داخلی دامن زده است.از سویی تاثیر شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی عامل تعیین کننده قیمت است و با توجه به اینکه تمامی محصولات شرکت در بورس کالا عرضه می شود، قیمت محصول در بورس کشف می شود. در مورد قیمت سهام نیز یک افت فراگیر در مورد تمامی فلزات در بازار سهام رخ داده و افت‌قیمت سهام مس به نسبت سایر فلزات کمتر بوده است.

راجع به هلدینگ توضیح می‌دهید وضعیتش به کجا رسیده است؟
برای ایجاد هلدینگ پیگیری‌ها در سطح وزارت صنعت، معدن وتجارت و سازمان بورس در حال انجام است. یک ذهنیت در سازمان بورس راجع به نحوه تصمیم‌گیری و سیاستگزاری دولت در مورد معادن پیش آمده بود که شورای پذیرش بورس می‌خواست به نوعی یک تضمین داشته باشد از دولت که در تغییرات یا در انتقال اموال، املاک و پروانه بهره‌برداری از شرکت ملی صنایع مس ایران به غیر، دولت مدعی نباشد. دولت هم هیچ ادعایی راجع به این قضیه ندارد و مالکیت شرکت مس را بر پروانه بهره برداری قطعی می‌داند و از اول به نام شرکت مس بوده و بارها هم جناب مهندس نعمت‌زاده براین قضیه تاکید کردند. از این رو سازمان بورس با نگاه جدیدی که به درخواست هلدینگ دارد و با پیگیری های ما احتمالا ظرف سال جاری بحث هلدینگ شدن شرکت مس قطعی می‌شود.

برنامه های در دست اجرای شرکت در خصوص اکتشاف و توسعه را تشریح نمایید.
در حوزه اکتشاف نیز بازنگری داشتیم و در این بازنگری ، 4 پهنه مشخص شد که 2 پهنه در استان آذربایجان و 2 پهنه در کرمان را در حال مذاکره یا قطعی کردن هستیم که بتوانیم اکتشافاتمان را توسعه بدهیم. بر این موضوع تاکید داریم که اکتشاف به منزله کار حفاری نیست بلکه استفاده از امکانات و تکنولوژی های نوین است که می تواند در توسعه بخش اکتشافات موثر باشد. بنابراین تیم اکتشافی و واحد اکتشافی شرکت مس فعال است و فعالیتش را بهتر از گذشته در حال ادامه می‌دهد.
در بخش توسعه نیزهمه پروژه ها بازنگری شدند. در حال حاضر ۱۷ پروژه اصلی در استان کرمان، آذربایجان و نقاط دیگر داریم که در حال پیگیری است و بر اساس برنامه، تولید ما تا پایان سال ۹۷ به ۴۰۰ هزار تن مس محتوا خواهد رسید.

چرا شرکت برنامه های توسعه ای خود را مورد بازنگری قرار داد؟
بازنگری برای این انجام شد که برخی از طرح ها دیگر توجیه اقتصادی نداشتند و حتی پس از اجرا زیان به شرکت تحمیل می کردند .البته تغییر در برنامه‌های اکتشافی شرکت با هماهنگی‌های وزارت صنعت ،معدن و تجارت و پس از برگزاری جلسات متعدد کارشناسی انجام شد.
اوایل حضور بنده در شرکت مس حدود ۳۶ پروژه توسعه ای به منظور تولید ۷۰۰ هزار تن مس تعریف شده بود اما با یک بازنگری مشخص به این نتیجه رسیدیم که بخش اعظمی از این پروژه ها نه تنها درآمدی در شرکت مس ایجاد نمی‌کند، بلکه حتی منجر به تولید فلز مس به صورت فیزیکی هم نمی‌شود. بان‌گری ها و هماهنگی های مختلفی با کمیسیون صنایع مجلس، با وزارتخانه و حتی جناب آقای مهندس نعمت‌زاده در جلسات متوالی و با کارشناسی دقیق انجام شد و در مجموع همه ارکان و نهادهای کشور به این نقطه رسیدند که باید بازنگری اتفاق می‌افتاد. در بازنگری‌ای که اتفاق افتاد، مجموعا حدود ۲/۱ میلیارد یورو (حدودا ۱۰ هزار میلیارد تومان) از سرمایه‌گذاری‌های شرکت مس کاهش پیدا کرد،به‌این معنی که از سرمایه گذاری هایی که در صنعت مس می بایست اتفاق بیفتد، کمتر شد و الان توسعه های مس توسعه متوازن است. یعنی در هر بخشی که می‌خواهد توسعه اتفاق بیفتد، ارزش افزوده‌ای را ایجاد می‌کند و سهامداران از این جهت خیالشان راحت است. من این اطمینان را می‌دهم که اگراجازه صرف این ۱۰ هزار میلیارد تومان داده شده بود یا عکس العمل نشان نمی‌دادیم، همان اتفاقی می‌افتاد که در سایر پروژه های سرمایه گذاری در کشور اتفاق افتاده‌است. بسیاری از سرمایه گذاری های انجام شده امروز هیچ بازدهی ندارند و شرکت مس را واقعا به ورشکستگی می‌کشانند .
گرچه ممکن است برخی از بخش ها یا پروژه ها یک مقدار پیشرفت هم داشته‌باشند، اما نفع شرکت مس و کشور در این بود که به قول معروف ضرر را از هر کجا بگیری منفعت است.
میزان سرمایه گذاری پروژه های در دست اجرای شرکت در حال حاضر چقدر است؟
در حال حاضر برای اجرای پروژه های در دست اجرا حدود 2/3 میلیارد یورو سرمایه گذاری انجام شده که 50 درصد پروژه ها اجرایی شده و مابقی در طول سه سال آینده تا پایان سال 97 انجام می شود . تامین مالی پروژه ها نیز از سوی خود شرکت انجام شده و اگر فضای اقتصادی کشور هم باز شود این امکان که سرمایه های خارجی کار را پیش ببریم وجود دارد و بدین ترتیب توسعه ها با شتاب بیشتری انجام می‌شود.

فروش صادراتی در بورس کالا به چه نحو انجام می شود؟
با توجه به اینکه رینگ صادراتی بورس کالا امکان صادرات مس را با توجه به شرایط تحریم به ما می دهد و شرکت از این امکان نیز برای فروش و کسب درآمد استفاده خواهد کرد و با توجه به هماهنگی هایی که بین ایمیدرو و سازمان بورس و شرکت بورس کالای ایران صورت گرفته، مس پس از گذشت یک دهه عرضه در رینگ داخلی بورس کالا این بار در رینگ صادراتی عرضه خواهد شد.
د رواقع عرضه مس از طریق بورس در دنیا روشی مرسوم است که به دلیل تحریم ها این امکان از شرکت مس سلب شده اما رینگ صادراتی بورس کالا امکان جدیدی برای حضور در بازار های جهانی است و از این امکان برای توسعه بازار استقبال می کنیم.
در فاز نخست مس کاتد در تناژ هایی مشخص و یا بسته هایی با تناژ مشخص عرضه می شود که میزان آن بین ۵ تا ۱۰ هزار تن است و قیمت گذاری نیز همان روز بر اساس نرخ های جهانی صورت می گیرد.
تمام شرکت هایی که شرایط پذیرش در بورس کالا را دارند می توانند در رینگ صادراتی بورس کالا برای خرید مس کاتد اقدام کنند. شرکت مس شرایط خاصی را برای انجام معامله تعیین نکرده و قیمت پایه مس در این رینگ بر اساس میانگین قیمت‌های جهانی از روز دوشنبه تا جمعه به علاوه پریمیوم محاسبه می شود و قیمت تا روز تحویل کالا بسته نمی شود.
در روز معامله وجه کالا به صورت صد در صد از خریدار اخذ می شود اما معامله به صورت کامل تسویه نمی شود و تغییرات قیمتی مس تا زمان تحویل کالا محاسبه شده و در روز تحویل تسویه انجام می شود.

وجه معاملات صادراتی بورس کالا ریالی پرداخت می شود یا دلاری؟ سیستم تسویه به چه نحو است؟
وجه معاملات مس در رینگ صادراتی می‌تواند هم ریالی باشد و هم دلاری. محدودیتی در نحوه معامله با ارز خاصی در نظر نداریم و تبدیل ارز بر اساس نرخ دلار آزاد است . قیمت‌ها هم براساس بازار بین‌المللی است و بازار بین المللی را ما تعیین نمی کنیم. حداقل قیمت های بین المللی از دوشنبه تا جمعه مشخص می شود و ما قاعدتا براساس متوسط آن ماهی که کالا می‌خواهد حمل بشود، با آن پریمیوم یا افزایش قیمتی که در بازار معمول است عرضه می‌کنیم. بستگی دارد به رقابتی که در بازار اتفاق می‌افتد و می تواند قیمت را در نقطه‌ای ثابت بکند و همه براساس آن قیمتی که ثابت شده خرید کنند.

آیا محصولات دیگری نیز از سوی شرکت در بورس کالا عرضه خواهد شد؟
در حال حاضر برنامه عرضه مس کاتد را داریم اما اگر این عرضه ها موفق باشند امکان عرضه کنسانتره مس نیز در قالب رینگ صادراتی وجود دارد، چرا که هم اکنون کنسانتره از طریق مزایده به فروش می رسد.
قطعا زمانی که تصمیم برای عرضه در بورس کالا گرفته می شود نگاه بلند مدت است اما شرایط بازار و میزان استقبال از عرضه ها می تواند در استمرار آن اثر گذار باشد .

به نظر شما با توجه به تحریم ها آیا از فروش صادراتی مس در بورس کالا استقبال می شود؟
درست است که شرایط تحریم وجود دارد، اما شرکت های خصوصی و خریداران امکاناتی دارند که می توانند از آن بهره جسته و خرید انجام دهند. به هر حال فروش در بورس امکانی است برای شرکت در راستای فروش بیشتر و افزایش درآمدهای صادراتی که ما از آن بهره مند شدیم بنابراین نهایت استفاده را میبریم.
آیافروش صادراتی مس با قیمت های پایین تری نسبت به داخل انجام می شود؟
خیر ،ممکن است در فولاد این اتفاق بیفتد به دلیل شرایط مصرف در داخل کشور، اما در مس هیچ وقت این اتفاق نیفتاده است. ما همیشه برای حمایت از بازار داخل یک درصدی تخفیف دادیم. قبلا که براساس قیمت مبادله‌ای بود و بعد از آن عرضه مس در بازار داخل را بر مبنای قیمت ارز آزاد تعیین کردیم، سه درصد کمتر از قیمت های بین المللی به صورت هفتگی قیمت گذاری و کالا را در داخل عرضه می کنیم ودر حال حاضر نیزهیچ کمبودی در بازار نیست.
البته در سال 93 شائبه و شایعه ای در بازار شروع شد مبنی بر اینکه فروش خارجی شرکت مس کمتر از قیمت داخلی است که ما با اسناد و مدارک ثابت کردیم این چنین نیست. در واقع قیمت های ما در سال 93 به طور متوسط 1/4 تا 6/4 درصد نسبت به بازار داخل بالاتر هم بود.

در حال حاضر اغلب معادن حقوق دولتی را ناعادلانه می دانند. شرکت مس هم در پرداخت آن مشکلی دارد؟
خیر، در این زمینه مشکلی نداریم. در بازنگری های انجام شده میزان حقوق دولتی مشخص شد و در حال پرداخت حقوق دولتی جاری هستیم و هیچ مشکلی از این جهت نداریم.
هماهنگی کلی هم به لحاظ ساختاری و هم به لحاظ روابط با سازمان های بالادست و پایین‌دست داریم و می‌توان گفت شرکت مس هم از جهت تولید، درآمد و پیگیری‌ طرح های توسعه، نگاهش به توسعه منابع انسانی و اصلاحاتی که در درون سیستم باید انجام شود به نقطه تعادل رسیده است.