بودجه شهرداری در کشورهای توسعه‌یافته چگونه است؟
منابع درآمدی حکومت‌های محلی
حکومت‌های محلی در جهان از شش منبع عمده درآمدی به شرح زیر بهره می‌برند: الف- انتقال از حکومت مرکزی یا دولت مرکزی
ب- مالیات‌های محلی
ج- پرداخت‌های مردم
د- وام‌ها
ه- مشارکت پولی
و- انتقال بین مناطق.
الف- انتقال از حکومت مرکزی یا دولت مرکزی:
انتقال از حکومت مرکزی یا ایالتی منبع اولیه درآمد حکومت محلی است و می‌تواند به‌صورت کمک، مالیات مستقیم، انتقال جبرانی و یا سایر پرداخت‌های قانونی باشد. معمولا میزان درآمد حکومت‌های محلی از مالیات‌ها و سایر منابع محلی کم و گاه ناچیز است و انتقال از حکومت مرکزی (چه یارانه و چه انتقال دریافتی‌های مالیاتی) بخش عمده درآمد واحدهای حکومتی محلی را می‌سازد.
ب- مالیات‌های محلی
ج- پرداخت‌های مردم
د- وام‌ها
ه- مشارکت پولی
و- انتقال بین مناطق.
الف- انتقال از حکومت مرکزی یا دولت مرکزی:
انتقال از حکومت مرکزی یا ایالتی منبع اولیه درآمد حکومت محلی است و می‌تواند به‌صورت کمک، مالیات مستقیم، انتقال جبرانی و یا سایر پرداخت‌های قانونی باشد. معمولا میزان درآمد حکومت‌های محلی از مالیات‌ها و سایر منابع محلی کم و گاه ناچیز است و انتقال از حکومت مرکزی (چه یارانه و چه انتقال دریافتی‌های مالیاتی) بخش عمده درآمد واحدهای حکومتی محلی را می‌سازد.
حکومت‌های محلی در جهان از شش منبع عمده درآمدی به شرح زیر بهره می‌برند: الف- انتقال از حکومت مرکزی یا دولت مرکزی
ب- مالیات‌های محلی
ج- پرداخت‌های مردم
د- وام‌ها
ه- مشارکت پولی
و- انتقال بین مناطق.
الف- انتقال از حکومت مرکزی یا دولت مرکزی:
انتقال از حکومت مرکزی یا ایالتی منبع اولیه درآمد حکومت محلی است و می‌تواند به‌صورت کمک، مالیات مستقیم، انتقال جبرانی و یا سایر پرداخت‌های قانونی باشد. معمولا میزان درآمد حکومت‌های محلی از مالیات‌ها و سایر منابع محلی کم و گاه ناچیز است و انتقال از حکومت مرکزی (چه یارانه و چه انتقال دریافتی‌های مالیاتی) بخش عمده درآمد واحدهای حکومتی محلی را می‌سازد.
اساس فرآیند تمرکززدایی مالی این است که به مرور زمان، اعتبارات مورد نیاز حکومت هر چه بیشتر از مالیات وضع‌شده و گردآوری‌شده توسط خود این نهاد تامین شود و نقش کمک‌های حکومت مرکزی کاهش یابد.
مالیات‌ها و عوارض ملی عوارضی است که یا به موجب قانون و تعرفه‌های قانونی باید به حساب وزارت کشور جهت توزیع بین شهرداری‌ها واریز شود یا از محل عوارض حاصل از تولیدات اعم از کالا یا خدمات، توسط شهرداری محل وصول و برابر جدول مربوط به نسبت‌های مشخص به شهرداری محل و استانداری و وزارت کشور تسهیم می‌شود.
ب- مالیات‌های محلی:
اساس تمرکززدایی بر این است که حکومت‌های منطقه‌ای یا محلی بتوانند تا حد امکان بر درآمدهای خود متکی باشند بنابراین وضع مالیات‌های محلی بهترین راه است.مالیات محلی مالیاتی است که توسط حکومت‌های محلی جمع‌آوری می‌شود و عواید آن متعلق به حکومت محلی است. اما عملا چه اتفاقی می‌افتد و حکومت مرکزی چه منابع مالیاتی را به حکومت‌های محلی واگذار می‌کند جای بحث دارد.مالیات بر املاک و مستغلات، مالیات اضافه بر مالیات بر درآمد، مالیات بر مشاغل، مالیات بر فروش کالا و خدمات و مالیات بر جابه‌جایی وسایل نقلیه انواع مالیات‌های محلی را تشکیل می‌دهند.
ج- پرداخت‌های مردم:
تاکنون حکومت‌ها در بیشتر کشورها اتکای کمتری به این قبیل پرداخت‌ها داشته‌اند. هنوز هم پرداخت‌های استفاده‌کنندگان از خدمات فقط درصد کوچکی از درآمدهای ایالتی یا محلی را تامین می‌کنند. البته این رقم در مورد شرکت‌ها بیشتر شده است. اصولی‌ترین روش در این زمینه برقراری ارتباط بین منابع درآمدی و اقلام هزینه‌های شهرداری است. استفاده‌کنندگان و بهره‌مندان از خدمات شهری براساس دو اصل مساوات و عدالت اجتماعی، باید سهم خود را از هزینه‌هایی که بر شهر تحمیل می‌کنند، بپردازند.قسمت عمده‌ای از درآمد شهرداری‌ها باید از ساکنان شهر به‌صورت عوارض یا بهای خدمات تامین شود. وجوهی که دولت و شهرداری‌ها برای تامین هزینه‌ها دریافت می‌کنند تحت عنوان مالیات و عوارض وصول است.
نوع عوارض ممکن است از لحاظ تعلق به منع عوارض، یکی از حالات زیر یا ترکیبی از آنها را داشته باشد:
مستقیم از قبیل نوع عوارض متعلق به زمین و ساختمان و اموال غیرمنقول و منقول، غیرمستقیم از قبیل انواع عوارض متعلق به منابع عوارض نظیر کالاها و خدمات.عوارض محلی به عوارضی گفته می‌شود که فارغ از تولید یا منبع عوارض، مستمر صورت می‌گیرد. از انواع عوارض محلی می‌توان عوارض وضع‌شده برای زمین، ساختمان، اتومبیل، ماشین‌آلات و عوارض کسب و پیشه را نام برد.
د- وام‌ها:
واحدهای حکومتی پایین‌تر از ملی در کشورهای صنعتی، می‌توانند به میل خود از موسسات مالی وام بگیرند. در بیشتر کشورهای در حال توسعه، حکومت مرکزی منبع و شرایط و میزان وام را تعیین می‌کند.
ه- مشارکت غیرپولی:
برای حکومت‌های محلی در پاره‌ای از کشورهای در حال توسعه یا فقیر، این منبع مالی که عمدتا به‌صورت کار مجانی بروز می‌کند می‌تواند اثربخش باشد.
و- انتقال بین مناطق:
انتقال بین مناطق نیز یکی از منابع درآمد حکومت محلی است که البته می‌توان آن را با انتقال از حکومت مرکزی در این طبقه آورد و نام آن را انتقال بین حکومتی گذاشت. هدف از این راهکار، انتقال منابع از غنی‌ترین مناطق به فقیرترین آنها است تا حداقلی از خدمات عمومی در همه مناطق موجود باشد.در تحقیقی که توسط یک تیم مطالعاتی انجام شده و بخش‌هایی از آن در کتاب مدیریت مالی نوین شهری منتشر شده، به تجربیات جهانی شیوه‌های تامین مالی شهرداری‌های کشورهای توسعه‌یافته اشاره شده است.در کشورهای توسعه‌یافته نظیر دانمارک، آلمان، ژاپن و کانادا شورای شهر، شهردار و کمیته‌های شهرداری از اهمیت زیادی برخوردارند. تمرکززدایی در این کشورها، نسبت به کشورهای در حال توسعه بسیار سریع‌تر و در حد وسیع‌تر انجام شده است.شهرداری‌ها دارای استقلال مالی حتی در قانون‌گذاری هستند. مهم‌ترین منبع تامین درآمد در این کشورها مالیات‌های محلی است. پس از مالیات‌ها که شهرداری در وضع آن دارای قدرت نسبی است، کمک‌های بلاعوض و یارانه‌ها چه به‌صورت کلی و چه به‌صورت هدفمند از مهم‌ترین انواع درآمد محسوب می‌شود.همچنین وام و مشارکت بخش خصوصی در رده‌های بعدی قرار دارند و استقراض کوچک‌ترین منبع درآمدی است.در کشورهای در حال توسعه نظیر برزیل، آفریقای جنوبی و... برخلاف کشورهای توسعه‌یافته، شهرداری‌ها از استقلال قانون‌گذاری برخوردار نیستند. در این کشورها مهم‌ترین اقلام درآمدی شهرداری‌ها کمک‌های بلاعوض دولت است. پس‌از آن، درآمدهای مالیاتی به‌خصوص مالیات بر اموال
و دارایی‌ها است.
ب- مالیات‌های محلی
ج- پرداخت‌های مردم
د- وام‌ها
ه- مشارکت پولی
و- انتقال بین مناطق.
الف- انتقال از حکومت مرکزی یا دولت مرکزی:
انتقال از حکومت مرکزی یا ایالتی منبع اولیه درآمد حکومت محلی است و می‌تواند به‌صورت کمک، مالیات مستقیم، انتقال جبرانی و یا سایر پرداخت‌های قانونی باشد. معمولا میزان درآمد حکومت‌های محلی از مالیات‌ها و سایر منابع محلی کم و گاه ناچیز است و انتقال از حکومت مرکزی (چه یارانه و چه انتقال دریافتی‌های مالیاتی) بخش عمده درآمد واحدهای حکومتی محلی را می‌سازد.
اساس فرآیند تمرکززدایی مالی این است که به مرور زمان، اعتبارات مورد نیاز حکومت هر چه بیشتر از مالیات وضع‌شده و گردآوری‌شده توسط خود این نهاد تامین شود و نقش کمک‌های حکومت مرکزی کاهش یابد.
مالیات‌ها و عوارض ملی عوارضی است که یا به موجب قانون و تعرفه‌های قانونی باید به حساب وزارت کشور جهت توزیع بین شهرداری‌ها واریز شود یا از محل عوارض حاصل از تولیدات اعم از کالا یا خدمات، توسط شهرداری محل وصول و برابر جدول مربوط به نسبت‌های مشخص به شهرداری محل و استانداری و وزارت کشور تسهیم می‌شود.
ب- مالیات‌های محلی:
اساس تمرکززدایی بر این است که حکومت‌های منطقه‌ای یا محلی بتوانند تا حد امکان بر درآمدهای خود متکی باشند بنابراین وضع مالیات‌های محلی بهترین راه است.مالیات محلی مالیاتی است که توسط حکومت‌های محلی جمع‌آوری می‌شود و عواید آن متعلق به حکومت محلی است. اما عملا چه اتفاقی می‌افتد و حکومت مرکزی چه منابع مالیاتی را به حکومت‌های محلی واگذار می‌کند جای بحث دارد.مالیات بر املاک و مستغلات، مالیات اضافه بر مالیات بر درآمد، مالیات بر مشاغل، مالیات بر فروش کالا و خدمات و مالیات بر جابه‌جایی وسایل نقلیه انواع مالیات‌های محلی را تشکیل می‌دهند.
ج- پرداخت‌های مردم:
تاکنون حکومت‌ها در بیشتر کشورها اتکای کمتری به این قبیل پرداخت‌ها داشته‌اند. هنوز هم پرداخت‌های استفاده‌کنندگان از خدمات فقط درصد کوچکی از درآمدهای ایالتی یا محلی را تامین می‌کنند. البته این رقم در مورد شرکت‌ها بیشتر شده است. اصولی‌ترین روش در این زمینه برقراری ارتباط بین منابع درآمدی و اقلام هزینه‌های شهرداری است. استفاده‌کنندگان و بهره‌مندان از خدمات شهری براساس دو اصل مساوات و عدالت اجتماعی، باید سهم خود را از هزینه‌هایی که بر شهر تحمیل می‌کنند، بپردازند.قسمت عمده‌ای از درآمد شهرداری‌ها باید از ساکنان شهر به‌صورت عوارض یا بهای خدمات تامین شود. وجوهی که دولت و شهرداری‌ها برای تامین هزینه‌ها دریافت می‌کنند تحت عنوان مالیات و عوارض وصول است.
نوع عوارض ممکن است از لحاظ تعلق به منع عوارض، یکی از حالات زیر یا ترکیبی از آنها را داشته باشد:
مستقیم از قبیل نوع عوارض متعلق به زمین و ساختمان و اموال غیرمنقول و منقول، غیرمستقیم از قبیل انواع عوارض متعلق به منابع عوارض نظیر کالاها و خدمات.عوارض محلی به عوارضی گفته می‌شود که فارغ از تولید یا منبع عوارض، مستمر صورت می‌گیرد. از انواع عوارض محلی می‌توان عوارض وضع‌شده برای زمین، ساختمان، اتومبیل، ماشین‌آلات و عوارض کسب و پیشه را نام برد.
د- وام‌ها:
واحدهای حکومتی پایین‌تر از ملی در کشورهای صنعتی، می‌توانند به میل خود از موسسات مالی وام بگیرند. در بیشتر کشورهای در حال توسعه، حکومت مرکزی منبع و شرایط و میزان وام را تعیین می‌کند.
ه- مشارکت غیرپولی:
برای حکومت‌های محلی در پاره‌ای از کشورهای در حال توسعه یا فقیر، این منبع مالی که عمدتا به‌صورت کار مجانی بروز می‌کند می‌تواند اثربخش باشد.
و- انتقال بین مناطق:
انتقال بین مناطق نیز یکی از منابع درآمد حکومت محلی است که البته می‌توان آن را با انتقال از حکومت مرکزی در این طبقه آورد و نام آن را انتقال بین حکومتی گذاشت. هدف از این راهکار، انتقال منابع از غنی‌ترین مناطق به فقیرترین آنها است تا حداقلی از خدمات عمومی در همه مناطق موجود باشد.در تحقیقی که توسط یک تیم مطالعاتی انجام شده و بخش‌هایی از آن در کتاب مدیریت مالی نوین شهری منتشر شده، به تجربیات جهانی شیوه‌های تامین مالی شهرداری‌های کشورهای توسعه‌یافته اشاره شده است.در کشورهای توسعه‌یافته نظیر دانمارک، آلمان، ژاپن و کانادا شورای شهر، شهردار و کمیته‌های شهرداری از اهمیت زیادی برخوردارند. تمرکززدایی در این کشورها، نسبت به کشورهای در حال توسعه بسیار سریع‌تر و در حد وسیع‌تر انجام شده است.شهرداری‌ها دارای استقلال مالی حتی در قانون‌گذاری هستند. مهم‌ترین منبع تامین درآمد در این کشورها مالیات‌های محلی است. پس از مالیات‌ها که شهرداری در وضع آن دارای قدرت نسبی است، کمک‌های بلاعوض و یارانه‌ها چه به‌صورت کلی و چه به‌صورت هدفمند از مهم‌ترین انواع درآمد محسوب می‌شود.همچنین وام و مشارکت بخش خصوصی در رده‌های بعدی قرار دارند و استقراض کوچک‌ترین منبع درآمدی است.در کشورهای در حال توسعه نظیر برزیل، آفریقای جنوبی و... برخلاف کشورهای توسعه‌یافته، شهرداری‌ها از استقلال قانون‌گذاری برخوردار نیستند. در این کشورها مهم‌ترین اقلام درآمدی شهرداری‌ها کمک‌های بلاعوض دولت است. پس‌از آن، درآمدهای مالیاتی به‌خصوص مالیات بر اموال
و دارایی‌ها است.
ارسال نظر