چوب لای چرخ اقتصاد ورزش

گروه ورزش- موضوع اقتصاد ورزش و توجه به استفاده از ظرفیت‌های مختلف در این حوزه، یکی از مسائلی است که امروزه در کشورهای مختلف جهان مورد پیگیری قرار گرفته و آثار بسیار مثبتی را به دنبال داشته است. کشور ما نیز اگرچه طی یک دهه گذشته حرکت‌هایی برای رسیدن به اقتصاد ورزش آغار کرد اما به نظر می‌رسد این حرکت‌های نیمه‌کاره، مشکلی از مشکلات حوزه اقتصاد ورزش دوا نخواهد کرد و رفع مسائل این حوزه به اقدامی جدی‌تر نیازمند است.

به اعتقاد بسیاری از اهالی ورزش، امروز مسئولان کشور ما ورزش را به عنوان یک صنعت پرفایده قبول ندارند و احساس آنها به ورزش، تنها فوتبال و بخش‌هایی بسیار اندک از آن است. این در حالی است که ورزش در جهان امروز به عنوان یک راه درآمد و یکی از منابع اصلی درآمدزایی و سرمایه‌گذاری قلمداد می‌شود. محسن صادق‌زاده، رئیس هیات بسکتبال استان اصفهان و سرمربی سابق تیم بسکتبال پمینا که سابقه حضور در تیم ملی بسکتبال کشور را نیز دارد، در گفت‌وگوی خود به بیان مشکلات خصوصی‌سازی حوزه ورزش پرداخته و درباره راهکار تحقق اقتصاد ورزش صحبت کرده است. این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:

دنیای اقتصاد: به نظرتان چه زمانی می‌توان به ورزش به عنوان یک سرمایه مهم و تأثیرگذار و فرصتی برای سوددهی نگاه کرد؟

باید گفت که ورزش نوعی تولید به حساب می‌آید و اگر تعریف اصلی و ماهیتی ورزش را درست مشخص کنیم، می‌توانیم از آن به عنوان یک بخش تولیدی بهره‌مند شویم. اگر ساختار و تشکیلات در این زمینه ایجاد شود، از پرورش نیروهای تأثیرگذار در ورزش که می‌توانند منابع خوبی از حوزه داخل و خارج داشته باشند، به خوبی می‌تواند استفاده کرد و بهره لازم را برد. در کنار آن نیز امکانات و شرایطی فراهم می‌شود که تولید برای ما سودآوری مناسبی داشته باشد. یکی از موضوعات مهم این است که باید دید که امروز مارک‌ها و برندها از کجا پدید می‌آیند و چگونه تبدیل به برندهای متنوعی می‌شوند و در کنار آن باید امکانات فراهم شود. به نظرم در درجه نخست باید بستری فراهم کنیم تا بخش خصوصی برای ورود به سرمایه‌گذاری در این حوزه مجاب شود. در واقع ما باید تعریف درستی داشته باشیم تا مشخص شود سرمایه‌گذاری چگونه می‌تواند در این زمینه یاری‌رسان حوزه ورزش ما باشد.

دنیای اقتصاد: آیا در حال حاضر این تعاریف در کشور ایران وجود دارد؟

خیر، به نظر من ورزش ایران در این زمینه دچار مشکلات مختلفی بوده و هنوز برای بخش خصوصی تعریف مناسبی وجود ندارد. بارها گفته‌ام که ورزش در کشور ما به عنوان یک بخش اقتصادی تعریف نشده و هرچقدر هم بخواهیم که آن را توجیه کنیم، این اتفاق صورت نمی‌گیرد زیرا نگاه بلند و اقتصادی روی ورزش نیست و نگاه مناسبی به آن صورت نمی‌گیرد.

این موضوع قبلاً نیز از سوی شما مطرح شده است. چقدر از مشکلات موجود در این حوزه به خاطر مسائل قانونی است؟

به عقیده من خلأ قانونی امروز وجود دارد و بر خلاف نظر نمایندگان محترم مردم در مجلس شورای اسلامی، احساس من این است که این دوستان به واقع نمی‌دانند که حوزه ورزش چه شرایطی دارد و شناخت لازم را از آن ندارند. متأسفانه نمایندگان مجلس از ورزش اطلاعاتی ندارند که چقدر می‌تواند در بخش تولید به ما کمک کند و در موضوعات تولید و دیگر موارد کمک‌رسان باشد. متأسفانه دوستان قانون‌گذار تنها در برخی دوران به بیان اظهار نظر درباره ورزش می‌پردازند و از ظرفیت‌های قابل توجهی که در آن وجود دارد، غافل هستند.

دنیای اقتصاد: راهکار رفع مشکلاتی نظیر این را چه می‌دانید؟!

یکی از موضوعات مهم در این باره، مسئله برندسازی است و ورزش می‌تواند در این حوزه اتفاقات میمونی را رقم بزند. بخش خصوصی با ورود جدی در این حوزه، می‌تواند اتفاقات بزرگی را رقم بزند و با شناخت این بخش مهم و تأثیرگذار و مشخص شدن سودآوری آن، بسیاری از مشکلات برطرف خواهد شد.با این حال، متأسفانه ما هنوز در بحث اقتصاد ورزش توجیهی برای سرمایه‌گذاران نداریم و یا اگر حتی توجیهی وجود داشته باشد، بسیار اندک است؛ این در حالی است که باید بستری فراهم شود تا سرمایه‌گذاری و اقتصاد ورزش در داخل کشور بومی شود و پس ازآن تعاملات لازم در این حوزه صورت پذیرد.بارها گفته‌ایم که نیروی انسانی به اندازه کافی در ایران وجود دارد و ما نیاز به آن نداریم که همچون کشورهای عربی راهی دیگر کشورها شده و نیروی انسانی را از این کشورها قرض بگیریم اما متأسفانه در این باره مدیریت مناسبی صورت نمی‌گیرد.

دنیای اقتصاد: راهکار استفاده از نیروهای بومی در کشور برای توسعه اقتصاد ورزش از نظر شما چیست؟

نیاز اصلی آن است که ما از نیروهای خود استفاده کرده، پرورش داده و در کنار آن استفاده‌های اقتصادی در آن صورت نگیرد. اینکه ما بیاییم و تعریف مناسبی برای ورزش داشته باشیم، اولویت نخست به شمار می‌رود و در مرحله بعدی باید شناسایی و پرورش آن صورت گیرد زیرا این موضوع نیز بسیار مهم است.

دنیای اقتصاد: به نظرتان با شرایط کنونی ورزش ایران، آیا امروز سرمایه‌گذار ریسک حضور در ورزش را می‌پذیرد؟

به هر حال سرمایه‌گذاری در ورزش درآمدهای مختلف را به دنبال دارد و پس از آن می‌توانیم به موقعیت‌های دیگر بیاندیشیم و از طریق آن جذب خانواده‌ها، تماشاگران، طرفداران و هزاران نوع تولید دیگر را انجام دهیم. این اتفاق خیلی ساده است و به راحتی در کشور ما قابل انجام است اما متأسفانه هیچ گاه راهکاری برای بخش خصوصی ایجاد نمی‌کنند. بخش خصوصی بازرگانان و تولیدکنندگان ما هستند و انسان‌هایی به شمار می‌روند که به خاطر خلاقیت و توانمندی خود ثروتمند می‌شوند و با توجه به این موضوع، باید این تعریف برای آنها صورت گیرد که در ورزش هم امکان سودآوری وجود دارد و در صورتی که این اتفاق صورت گیرد، بخش خصوصی در این زمینه ورود خواهد کرد و اقدامات بسیاری انجام خواهد داد. مهم این است که بازرگانان و چهره‌های اقتصادی بدانند که از سرمایه‌گذاری خود بهره مالی لازم را می‌برند و باید تعریف لازم در این حوزه صورت گیرد تا آنها به ورزش ورود پیدا کنند؛ البته متأسفانه این اتفاق در حال حاضر رخ نمی‌دهد و در نتیجه آن می‌بینیم که مسئولان اتفاق جدی صورت نمی‌دهند.

دنیای اقتصاد: نقش مسئولان در راستای تحقق این هدف چه می‌تواند باشد؟!

مسئولان در این باره نقشی بسیار مهم و تعیین کننده دارند و باید کاری کرد که آنها برای حضور بخش خصوصی در ورزش کشور، به معنای واقعی وارد میدان شده و حرکتی اساسی انجام دهند.متأسفانه اطلاعات برخی مسئولان در حوزه ورزش تنها به فوتبال و اطلاعاتی سطحی از آن خلاصه می‌شود و به دنبال آن هستند که هر چهار سال یک بار، نتایج المپیک را پیگیری کنند و درباره آن اظهار نظر داشته باشند. با این حال، اگر همه ترکیب‌ها را کنار یکدیگر فراهم کنیم و موضوعات را مورد بررسی قرار دهیم، می‌توانیم بسیاری از مشکلات در ورزش را برطرف کرده و از این طریق، اقتصاد ورزش کشور را به معنای واقعی توسعه دهیم.اگر به کشورهای بزرگ جهان و آنهایی که در حوزه ورزش به پیشرفت‌هایی اساسی دست پیدا کردند، نگاهی داشته باشیم، به خوبی مشخص است که بخش خصوصی و سرمایه‌گذاران می‌توانند در دنیا مشکلات را برطرف کنند و هیات‌ها و فدراسیون‌ها باید هماهنگ کننده فرایندهای خصوصی باشند.متأسفانه در ایران نگاه این است که همه اتفاقات در این حوزه‌ها صورت گیرد و دولت باید در این زمینه ورود کند. در واقع از سوی مسئولان نگاه دولتی به موضوع ورزش صورت می‌گیرد اما این در حالی است که دولت به تنهایی امکان رفع مشکلات حوزه ورزش را ندارد.