ثامن الائمه،نقطه عطف پیروزی ها
سرتیپ2 محمد کاظم تارخ* پس از اینکه با ایستادگی و پایمردی دلیرمردان ارتشی و مساعدت و یاری دیگر نیروهای رزمنده سودای سردار قادسیه در تصرف سه روزه خوزستان ناکام ماند و دروازه خرمشهر به مدت 34 روز در مقابل دشمن تا دندان مسلح بعثی گشوده نشد، متجاوز فهمید که با ملتی سلحشور روبرو است و به تدریج در لاک دفاعی فرو رفت.
اگرچه با عبور از رودخانه کارون توانسته بود شهر آبادان را به محاصره درآورد اما خوف زیادی داشت که رزمندگان ایرانی ضربه شستی جانانه به او نشان دهند. قرارگاه عملیاتی اروند به فرماندهی سرهنگ حسنعلی فروزان توانست با مدیریت و هدایت همه نیروهای مسلح مستقر در جنوب خوزستان، اقدامات مذبوحانه دشمن را نقش بر آب کند و اجازه ندهد که نیروهای بعثی از جنوب به سمت اهواز و از غرب به طرف بندر ماهشهر ادامه مسیر دهند. عملیات های محدود زیادی در شش ماهه اول جنگ در این منطقه رخ دادند و تلفات و ضایعات زیادی به دشمن وارد آمد، لیکن این اقدامات به گونه‌ای نبود که دشمن از منطقه بیرون رانده شود. امام راحل(ره) در ۱۴ آبان ماه ۱۳۵۹ طی فرمانی فرموده بودند «حصر آبادان باید شکسته شود». این استراتژی سبب شد که فرماندهان نیروهای مسلح به ویژه فرماندهان ارتش به دنبال اجرای این فرمان باشند. اگرچه به دلایل زیادی این امر محقق نشد، اما پیوسته مدنظر فرماندهان ارتش و سپاه قرار داشت.در اسفند ماه ۵۹ مسئولیت قرارگاه عملیاتی اروند به لشکر۷۷پیاده خراسان واگذار شد. لشکر که عناصری از آن از ابتدای جنگ در خرمشهر، آبادان و ماهشهر قرار داشتند...

... و در کنترل قرارگاه اروند ماموریت‌های خود را انجام می‌دادند با تحویل مسئولیت منطقه به ستاد لشکر 77 به یگان سازمانی خویش ملحق شدند.
در آغاز به عهده گرفتن این ماموریت سرهنگ ستاد شهاب الدین جوادی فرمانده لشکر۷۷ از فرمانده نیروی زمینی درخواست کرد که سایر یگان‌های لشکر را که در مناطق مختلف جبهه حضور داشتند و با دشمن در حال مبارزه بودند را به منطقه عمومی ماهشهر اعزام دارند.
عملیات‌های محدودی در میدان تیر آبادان، جاده ماهشهر، بهمنشیر به اجرا درآمد تا ضمن جلوگیری از پیشروی دشمن ضربات خرد کننده‌ای به او وارد شود. آخرین عملیات از این سری عملیات‌های محدود به نام عملیات فرماندهی کل قوا خمینی روح خدا بود که با هماهنگی و همکاری لشکر۷۷خراسان و سپاه پاسداران خوزستان در دارخوین به اجرا درآمد، تعدادی از نفرات دشمن به هلاکت رسیدند و عملیات به اهداف خود دست یافت. با اجرای این عملیات دشمن بعثی وحشت‌زده پل خرمشهر را منهدم کرد و در لاک دفاعی فرو رفت.پس از انجام عملیات فرماندهی کل قوا نوبت به محقق ساختن فرمان امام امت(ره) مبنی بر شکست حصر آبادان رسید. لذا از اواخر مرداد ماه ۱۳۶۰ تلاش رزمندگان لشکر۷۷ جهت اجرای این ماموریت شتاب بیشتری پیدا کرد. عملیات‌های شناسایی که از قبل آغاز شده بود، جدی‌تر دنبال شد. شناسایی‌های زمینی و هوایی پیوسته صورت می‌گرفت و عناصر شناسایی تا سنگرهای دفاعی دشمن در شرق رودخانه کارون شناسایی کرده، اطلاعات و اخبار مورد نیاز را جمع آوری می‌کردند و از میادین مین دشمن که گاها عمق آنها تا ۵۰۰ متر می‌رسید شناسایی و در آن معبر باز می‌کردند.
راه کارهای مختلفی برای اجرای این ماموریت مدنظر قرار داشت تا بالاخره راه کار پیشنهادی به فرمانده لشکر ارائه شد و در جلسه توجیهی که با حضور شهید سرلشکرفلاحی و شادروان سرلشکرظهیرنژاد و شهید سرلشکر کلاهدوز برگزار شد طرح ارائه شد و موافقت فرماندهان به اجرای این طرح گرفته شد . طرح عملیات با ضمائم آن تهیه و برابر روش جاری در ۲۳شهریور ماه به ستاد نیروی زمینی ارسال شد . اشکالاتی مطرح شد که تا ۲۶شهریور ماه رفع شد و نهایتا طرح در ۳۱ شهریور ماه به ستاد نیروی زمینی تحویل داده شد .برای اجرای این عملیات علاوه بر لشکر۷۷خراسان که ظرف یکی دو ماه گذشته توانسته بود تمامیت خویش را بازیابد، تیپ ۳۷ زرهی شیراز ، یگان های زرهی از لشکر ۹۲ و ۱۶ زرهی ، گردان امداد ژاندارمری، نیروهای داوطلب فدائیان اسلام و سپاه پاسداران خوزستان به فرماندهی برادر سیدرحیم صفوی شرکت داشتند.
پیش بینی ها برابر طرح صورت گرفت و سرانجام در یک دقیقه بامداد پنجم مهرماه این عملیات سرنوشت ساز در عین حال غافل گیری آغاز شد و تیپ های لشکر۷۷ بعنوان یگان های عمده در محورهای تعیین شده اقدام به پیشروی کردند و نزدیک صبح به خطوط دشمن برخورد کردند . درگیری های سختی بین دو طرف رخ داد لیکن روحیه سلحشوری رزمندگان اسلام سبب شد که نیروها یکی پس از دیگری به هدفهای تعیین شده دست یابند و دشمن را وادار به عقب نشینی و ترک اراضی اشغالی نمایند. این اقدام شجاعانه به گونه ای بود که تا پایان روز ششم مهرماه کلیه اراضی شرق رودخانه کارون به کنترل نیروهای عمل کننده درآمد و محاصره آبادان شکست . این عملیات غرور آفرین که برمبنای آموزه ای علمی و آکادمی طراحی واجرا گردید، نقطه عطفی در آغاز پیروزی های درخشان لشکریان اسلام گردید . در صبح روز هفتم مهرماه ۱۳۶۰ در بازدید ریاست ستاد ارتش، فرمانده نیروی زمینی ، وزیر دفاع و قائم مقام سپاه پاسداران از منطقه آزاد شده ، اسرای عراقی در حالیکه دستان آنها بسته شده بود از مقابل فرماندهان ایرانی رژه رفتند و این افتخار بزرگی برای ملت ما و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران بود . نتیجه این عملیات طی تلگرافی به عرض امام خمینی (ره) رسید و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران از رزمندگان ارتش، سپاه، بسیج و ژاندارمری قدردانی نمودند.
با اجرای این عملیات ضمن آزادی۱۵۰ تا ۲۰۰کیلومتر مربع از اراضی شرق رودخانه کارون ، ۱۷۰۰نفر از نیروهای دشمن به اسارت درآمدند و مقادیر متنابهی از تجهیزات و ادوات دشمن به غنیمت رزمندگان اسلام درآمد.همچنین پس از این عملیات پیروزمندانه، نام لشکر۷۷ خراسان با اراده امید جبهه های امام امت به لشکر۷۷پیروزثامن الائمه(ع)تغییر یافت . نام و یاد شهیدان بالاخص سرلشکرشهیدپرویزحبرانی وسرلشکرشهیدتولایی که در این عملیات به شهادت رسیدند گرامی باد .
*ارشد نظامی سابق ارتش در شمال شرق کشور