زندگی شخصی زیر ذره‌بین عمومی

گروه ورزش: بازداشت سوشا مکانی، تازه‌ترین خبر غیرمنتظره فوتبال ایران بود که فضای این رشته ورزشی را به شدت متاثر و ملتهب کرد. کمی بعد از بازی پرسپولیس و پدیده در مشهد بود که خبر رسید برخی از تصاویر خصوصی سوشا مکانی در سطح فضای مجازی منتشر شده است. بعد از این اتفاق دروازه‌بان شماره یک پرسپولیس مدعی شد این تصاویر «خانوادگی» است و او از طریق پلیس، موضوع را پیگیری خواهد کرد. به‌طور همزمان، پرونده از طریق مجاری ورزشی و قضایی مورد پیگیری قرار گرفت. در همین حال یکی از مسوولان فدراسیون فوتبال مدعی شده بود مکانی با سند و شاهد ثابت کرده فرد دیده شده در برخی از تصاویر «نامزد» اوست.

بعد از این اظهارات، این‌طور به نظر می‌رسید که مکانی در یک قدمی رهایی قرار گرفته و می‌تواند بدون هیچ مشکلی، لو رفتن عکس‌هایش را به‌عنوان شاکی پیگیری کند.با این وجود حضور مکانی در دادگاه فرهنگ و رسانه همه معادلات را به هم زد. او که برای ادای توضیحات در مورد پرونده‌اش به این دادگاه احضار شده بود، به‌طور موقت بازداشت شد تا انتشار خبر این مساله، تمام رسانه‌های ورزشی کشور را تحت تاثیر قرار بدهد.مکانی نه‌تنها یکشنبه‌شب را در بازداشت گذراند، بلکه دست‌کم تا ظهر دیروز هم خبری از آزادی او نبود. مجموعه این مسائل باعث شد بازار اظهارنظرهای عمومی در مورد مکانی داغ شود. خیلی از هواداران فوتبال در ایران، بدون اینکه اطلاع دقیقی در مورد جزئیات یا حتی کلیات پرونده سوشا داشته باشند، پیرامون او دست به داوری زدند؛ عده‌ای حق را به وی دادند و عده‌ای دیگر مکانی را در جایگاه گناهکار نشاندند. این عطش شدید به «قضاوت» حالا تبدیل به یکی از عادات ناپسند جامعه ایرانی شده؛ طوری که خیلی از ما با کمترین سطح از معلومات ممکن در مورد افراد مختلف دست به قضاوت می‌زنیم و دیگران را به دو گروه خوب و بد تقسیم می‌کنیم. در مورد غائله اخیر هم همین‌طور است.

اینکه چرا سوشا بازداشت شده و عاقبت کارش به کجا خواهد کشید، چندان روشن نیست. فارغ از این ماجرا اما، به‌طور کلی به نظر می‌رسد افشای تصاویر، فیلم‌ها و اطلاعات خصوصی افراد سرشناس در ایران به یک «سونامی» تبدیل شده که هر روز قربانیان جدیدی می‌گیرد. ماجراهای مربوط به سوشا مکانی در حالی رخ می‌دهد که هنوز مدت زمان زیادی از پرونده جنجالی قبلی نمی‌گذرد. کمی بعد از دربی ۸۱، فیلم کوتاهی از شادمانی علی ضیا منتشر شد که حسابی فضای مجازی را به هم ریخت. لو رفتن این فیلم تبعات منفی زیادی برای این مجری جوان داشت. ضیا بعد از آن ماجراها، حتی ممنوع‌التصویر هم شد، هرچند به مناسبت فرا رسیدن شب یلدا، محدودیت ضیا رفع شد و او توانست روی آنتن برگردد. طعنه‌آمیز است که در دوران محرومیت ضیا، سوشا مکانی یکی از کسانی بود که از او حمایت می‌کرد. گلر سرخپوشان حتی پیروزی یک بر صفر این تیم برابر استقلال اهواز را هم به ضیا تقدیم کرد تا با این حرکت جنجالی‌اش، به مجری ممنوع‌التصویر دلگرمی داده باشد. حالا اما خود مکانی به شکلی مشابه قربانی شده و اصلا معلوم نیست چه سرانجامی در انتظار او خواهد بود. دومینوی به دردسر افتادن چهره‌های سرشناس ادامه دارد. در این میان اما آنچه مغفول مانده، ضرورت توجه عمیق به ابعاد مختلف این داستان است.

سکه‌ای با دو رو

سکه نقض حریم خصوصی افراد سرشناس در ایران، دو رو دارد. یک طرف کار، ما با شهروندان کنجکاوی روبه‌رو هستیم که کارکرد تکنولوژی را تا سطح ابزاری برای مچ‌گیری و به دام انداختن افراد مختلف تنزل داده‌اند. بشمارید و ببینید در همین سال ۹۴ که بیش از ۹ ماه از آن گذشته، چند نفر قربانی میل شدید ایرانیان به بازنشر تصاویر و فیلم‌های خصوصی شده‌اند. خیلی از ما به شکلی غیرمسوولانه هرآنچه به دست‌مان می‌رسد را به اشتراک می‌گذاریم و انگار که رقابتی در کار باشد، می‌کوشیم از دیگران عقب نمانیم. در این رقابت، نه مرد با زن فرقی دارد و نه حتی یک کودک و نوجوان نابالغ می‌تواند از گزند ماجراجویی‌های ما در امان بماند. اینجا ظاهرا همه چیز عمومی است و هر آنچه از کیسه افراد رفت، دیگر راهی برای بازگشت ندارد. عدم التزام به اخلاق جمعی، زندگی خیلی از ایرانیان را به یغما برده و بسیاری از مردمان عادی را به نابودی کشانده است. به ویژه وقتی پای چهره‌های سرشناس و مشهور در میان باشد، این عطش و کنجکاوی شدت پیدا می‌کند و همان مرزهای کمرنگ قبلی هم نادیده گرفته می‌شود.

جماعتی که حتی به اسرار یکی مثل خودشان هم وفادار نیستند، چطور می‌توانند در قبال سوپراستارها خویشتن‌داری به خرج بدهند؟ از اینجا به بعد باید به روی دیگر سکه بپردازیم؛ به سبک زندگی ستاره‌ها در ایران که خیلی از مواقع به اندازه کافی عاقلانه و احتیاط‌آمیز نیست. بسیاری از افراد سرشناس در ایران طوری زندگی می‌کنند که انگار نگران هیچ چیز نیستند و هراسی از کنجکاوی عمومی در مورد افشای اسرار خصوصی‌شان ندارند. این همه تساهل و آسان‌گیری واقعا چطور انجام می‌شود؟ حقیقتا آیا کسانی که همه جای کشور شهرت دارند و در شرایط خاصی به سر می‌برند، باید با هر شکل و شمایلی در انظار عمومی ظاهر شوند و هر طوری که دل‌شان می‌خواهد مقابل دوربین قرار بگیرند؟ مسلم است که ستارگان شناخته‎شده چند برابر بیشتر از مردم عادی باید مراقب رفتار و کردارشان باشند تا شاید احتمال آسیب دیدن‌شان کاهش پیدا کند.

آخرین وضعیت مکانی

عصر دیروز خبرگزاری تسنیم از انتقال سوشا مکانی به زندان اوین خبر داد. همچنین خبرگزاری مهر، به نقل از سردار سعید منتظرالمهدی، سخنگوی ناجا در مورد آخرین وضعیت مکانی نوشت: «متهم از سال گذشته یک شاکی خصوصی داشت که پرونده وی مختومه نشده بود. بارها قاضی پرونده برای این بازیکن مشهور احضاریه فرستاده بود اما به دلیل تمکین نکردن وی و عدم حضورش در مراجع قضایی، صبح یکشنبه که وی برای پیگیری شکایت مراجعه کرده بود، به حکم دستگاه قضا بازداشت شد تا به جرایم اتهامی که از سوی شاکی خصوصی مطرح شده، رسیدگی شود. متهم یکشنبه‌شب در بازداشت ماموران پلیس بود و طبق اطلاعاتی که داریم وی به همراه پرونده صبح دوشنبه به دادسرا منتقل شده است. تحقیقات تکمیلی و متن بازجویی از این بازیکن مشهور در اختیار دستگاه قضا قرار گرفته و اطلاع‌رسانی از سوی دستگاه قضا انجام خواهد شد.»