اول بگوویچ، بعد قلعه نویی

گروه ورزش -بلاروس، کشوری است که بعد از فروپاشی شوروی پا گرفت. روسیه سفید در قلب بلوک شرق اروپا قرار دارد. در مرز مشترک روسیه بزرگ با لهستان و اروپای غربی. بلاروس به موازات شرایط منطقه و درگیری‌های همیشگی، از اتفاقات سیاسی نشات گرفته. اختلاف روسیه سفید و روسیه، مهم‌ترین گره سیاسی بلاروس محسوب می‌شود کشوری در عمق بلوک شرق که با لیتوانی، لهستان، روسیه و اوکراین مرز مشترک دارد.

تاثیر سیاست بر ورزش در اروپای شرقی، چهره یکسانی ندارد. پیشرفت چک، رومانیِ،‌کرواسی، صربستان، لهستان و روسیه در هنگامه افول قدرت در بلاروس و اغلب کشورهای بلوک شرق است، هر چند این کشورها هرگز نتوانسته‌اند قدمی به پیش بردارند.

روسیه سفید در کنار لیتوانی، لتونی، استونی و ... هیچگاه قدرتی در فوتبال نبوده. فوتبال «نوپا» مشخصه اصلی بلاروس است که در سال ۱۹۸۹ فدراسیون خود را تاسیس شده دید. این کشور در سال ۱۹۹۲ به عضویت فیفا درآمد تا در گام اول، عقب‌افتادگی زیادی داشته باشد. بلاروس در اروپا فوتبالی درحال پیشرفت دارد. فوتبالی که حصار بلوک شرق را می‌شکند، به مثابه کرواسی که در جام جهانی ۹۸ و سال‌های بعد، همواره قدرتی در اروپا بوده. برای بلاروس این یک رویا نیست. چیزی است در حد یک واقعیت.

«یوری‌پونتوس»سر مربی روسیه سفید می‌گوید:« حضور در یورو ۲۰۰۸ می‌تواند سکوی پرتاب بلاروس باشد...»

این تیم می‌تواند معاملات در گروه «G» رقابت‌های مقدماتی یورو ۲۰۰۸ را به هم بریزد. بلاروس مسابقات را بد شروع کرد و در تعطیلات موقت، چهره‌ای متفاوت داشت. تساوی ۲بر۲ مقابل آلبانی شروع بدی بود.

شکست ۳برصفر و ۳بر یک برابر هلند و رومانی دو ضربه مهلک بر پیکره بلاروس بود. اما سناریو در یکی از شب‌های ژانویه تغییر کرد، برد ۳بر یک بلاروس مقابل اسلوونی. پونتوس می‌گوید:« حالا می‌توانیم به صعود امیدوار باشیم» بلاروس با ۴امتیاز از ۴بازی تیم چهارم گروهG است. آنها بازی بعدی خود را برابر لوگزامبورگ برگزار می‌کنند و بردی دیگر می‌تواند اوضاع را بهتر کند.

زیرسازی

بلاروس تیم هفتادم جهان است. حرکت لاک‌پشتی این تیم در رنکینگ فیفا معمولا با یک یا دو پله صعود همراه است. هر جند آنها بعد از جام جهانی ۵پله سقوط داشته‌اند. بهترین برد تاریخ فوتبال بلاروس، به سال ۲۰۰۳باز می‌گردد. برد ۵بر صفر برابر لیتوانی که به نوعی جبران شکست ۵بر صفر برابر اتریش بود.

بلاروس در این سال‌ها تلاش کرده فوتبال پایه خود را زیرسازی کند. نمایش دلچسب امیدهای بلاروس، زاویه‌ای از کار سران فوتبال این کشور را به نمایش گذاشت. آنها در سال ۲۰۰۴، ایتالیا، تیمی را که بعدها قهرمان مسابقات امیدهای اروپا شد را شکست دادند. این اتفاق در مرحله مقدماتی رخ داد و بلاروس بعد از صعود نتوانست به رده‌های بالاتری برسد.

بازی دوم

تاریخ برای دوم بار تکرار خواهد شد. نبرد ایران- بلاروس تنها یکبار رخ داده، در سال ۲۰۰۳و درشهر «مینسک» این دیدار از آن بلاروس شد، با نتیجه ۲بر یک ، بازی امروز به نوعی دیدار برگشت است.

دومین بازی تاریخ دو تیم که در مقایسه، برای ایران اهمیت بیشتری خواهد داشت. امیر قلعه‌نوعی، سرمربی تیم ملی می‌گوید: «البته همان طور که بارها گفته‌ایم نتایج دیدارهای تدارکاتی چندان مهم نیست. با بلاروس بازی می‌کنیم تا با سبک ازبکستان بیشتر آشنا شویم!» ازبکستان در مرحله گروهی جام ملت‌ها با ایران رقابت خواهد کرد و به گفته قلعه‌نویی، دیدار با بلاروس آزمایشی بیش نیست.

ستاره نیامد

«الکساندر هلب». این تنها نام آشنایی است که در لابه‌لای لیست بلاروس به چشم می‌خورد. بازیکنی جوان و آینده‌دار که در آرسنال زیر نظر «آرسن ونگر» کار می‌کند.

هلب جنگنده و در عین حال موثر است. او در دفاع و حمله با دوندگی بالا «اوضاع را تحت کنترل می‌گیرد اما ... بی‌شک مهم‌ترین غایب بازی امروز اوست.»هلب به دلیل مصدومیت همراه بلاروس به ایران سفر نکرده. پزشکان می‌گویند او تا دو هفته دیگر هم قادر نخواهد بود به میادین بازگردد. حضور هلب می‌توانست نکته مفیدی در جریان بازی امروز باشد.

برای شناختن «ستاره - کاپیتان» بلاروس باید به خط دفاع این تیم نگاه انداخت. «ماکسیم روماشنکو» مدافع ۳۰ساله و با تجریه بلاروس چهره‌ای موثر در این تیم است.هر چند خط دفاع روسیه سفید در مقدماتی یورو ۲۰۰۸ تا به حال ۹گل دریافت کرده اما روماشنکو همواره مهره‌ای مفید بود.

مردی با آرزوهای بزرگ

برای او آرزوها دست‌نیافتنی نیستند. شاید این طرز تفکر بعدها نام «یوری پونتوس» را در تاریخ فوتبال بلاروس ماندگار کند. مرد ۴۵ساله، ۷سال بعد از عضویت رسمی بلاروس در فیفا، کار خود را در سطح ملی آغاز کرد. او در سال ۱۹۹۹ تا دسامبر ۲۰۰۵ سرمربی تیم امیدهای بلاروس بود و در اوایل این ماه رسما کار خود را با تیم بزرگسالان بلاروس آغاز کرد. نقطه قابل اتکای «پونتوس» مسابقات امیدهای اروپا در سال ۲۰۰۴ است که او تحسین مطبوعات این کشور را برانگیخت. این مربی سابقه کار در دو باشگاه بزرگ لیگ بلاروس یعنی «ATM» و «MTZ» را دارد و با این دو باشگاه در جام یوفا حاضر بوده. پونتوس ایده‌های بزرگی در سر دارد. او می‌گوید: «من اعتقاد دارم که بلاروس می‌تواند پیشرفت زیادی داشته باشد ولی نباید فراموش کرد که این کار نیازمند یک طرح اساسی است.»بلاروس کارنامه درخشانی ندارد، افتخارات فوتبالی این تیم در حضورهایشان خلاصه می‌شود، مثلا حضور در مرحله مقدماتی یورو ۲۰۰۸! بلاروس هیچ افتخار تازه‌ای ندارد و در ۱۵سال اخیر در هیچ یک از ادوار جام جهانی حاضر نبوده است. بعد از موفقیت در یورو ۲۰۰۸ که کاری دشوار است، روسیه سفید اندیشه صعود به جام جهانی را در سر می‌پروارند، اتفاقی که شاید بلاروس را از مرحله کند توسعه فوتبال رد کند.

***

بازی‌های امروز تیم‌های ملی امید و بزرگسالان در ورزشگاه آزادی انجام می‌شود. تماشاگران این دیدار می‌توانند بدون خرید بلیت وارد ورزشگاه شوند. بازی اول بین تیم ملی امید ایران با تیم ملی امید بلاروس ساعت ۱۴ انجام می‌شود.بازی دوم نیز ۳ساعت بعد در همین ورزشگاه انجام می شود.