قرائت گزارش علل ناکامی ایران در المپیک پکن

عکس: آکو سالمی

وجود مدیران غیرورزشی، ضعف در برنامه‌ریزی و نظارت و ضعف مدیریت در فدراسیون کشتی از علل عمده ناکامی ایران در المپیک پکن بود

گروه ورزش - گزارش علل ناکامی ورزش ایران در المپیک پکن ۲۰۰۸ دیروز در صحن علنی مجلس شورای اسلامی قرائت شد. ستار هدایت خواه، مخبر کمیسیون فرهنگی مجلس در جلسه علنی دیروز مجلس شورای اسلامی گزارش کمیسیون مربوطه درخصوص علل ناکامی ورزش ایران در المپیک پکن را قرائت کرد.

وی اظهار داشت: این گزارش بر اساس بررسی‌های بسیار وسیع کارشناسی هم در کمیته‌ تربیت‌بدنی و جوانان مجلس و با حضور کارشناسان مختلف و با بررسی نظرات کارشناسی که از طریق مطبوعات، سایت‌ها و طرق دیگری که در اختیار کمیسیون صورت گرفته بود و هم از طریق مرکز پژوهش‌ها، انجام گرفته است.

هدایت‌خواه اظهار داشت: با توجه به گزارشی که از سازمان تربیت‌بدنی اخذ شد، مجموعه این مسائل با یک نگاه دقیق کارشناسی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت جمع‌بندی شد. گزارش بسیار مفصل‌تر از آن چیزی است که در اینجا وجود دارد؛ ولی برای رعایت اختصار، اهم مطلب را همکاران ما در کمیسیون فرهنگی تهیه و خدمت شما تقدیم می‌کنند.

وی تصریح کرد: مشاهده کرده‌ایم برخی افراد اظهارنظر کرده‌اند که این گزارش، دلسوزانه بوده؛ ولی کارشناسانه نیست. بنده اعلام می‌کنم در عین حالی که بسیار دلسوزانه است، با دقت کارشناسی بسیار زیاد و با وسواس کارشناسی، این گزارش تهیه شده که خدمت شما نمایندگان و ملت عزیز تقدیم می‌شود.

متن کامل گزارش کمیسیون فرهنگی درباره نتایج تیم‌های اعزامی به المپیک ۲۰۰۸ پکن

در پی درخواست‌های مردمی جهت بررسی عوامل ناکامی ورزشکاران اعزامی به المپیک ۲۰۰۸ پکن و دستور ریاست محترم مجلس شورای اسلامی و ریاست محترم کمیسیون فرهنگی مبنی‌بر تهیه گزارش در این زمینه، کمیته تخصصی تربیت‌بدنی و جوانان کمیسیون فرهنگی ضمن تشکیل جلسات متعدد کارشناسی با حضور مسوولان سازمان تربیت‌بدنی، کمیته ملی المپیک و تعدادی از مسوولان فدراسیون‌های اعزامی و استفاده از نظرات کارشناسان، جوانب مختلف را مورد بررسی قرار داده که نتایج آن به شرح زیر گزارش می‌گردد. بدیهی است بیان بررسی علل ناکامی‌های المپیک و بیان ضعف‌ها و دلایل آن نافی تلاش‌های ارزشمند صورت گرفته از سوی سازمان تربیت‌بدنی، کمیته ملی المپیک و فدراسیون‌ها در چند سال اخیر نمی‌باشد.

پیشینه حضور ایران در المپیک

از سال ۱۹۴۸ میلادی یعنی حدود ۶۰ سال پیش ایران در المپیک شرکت داشته است. در این سال تنها در وزنه‌برداری صرفا یک مدال برنز کسب نمودیم و پس از آن تا سال ۲۰۰۰ همواره این ورزش و رشته ورزشی کشتی، مدال آوران المپیک برای کشورمان بودند و از این دوره به بعد ورزش تکواندو نیز به جمع مدال‌آوران پیوست. لکن به‌رغم ۶۰ سال حضور در المپیک و توسعه قابل‌ملاحظه امکانات ورزشی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، متاسفانه در کسب مدال در سایر رشته‌ها ناموفق بوده‌ایم. بررسی‌ها بیانگر این واقعیت است که کاروان اعزامی به المپیک با وجود برخورداری از امکانات مناسب‌تر نسبت به دوره‌های قبل، نازل‌ترین جایگاه، (رتبه ۵۱) را در طول حضور در المپیک‌ها داشته است. در حالی که در المپیک ۱۹۹۸ سئول بعد از دوران جنگ تحمیلی و در نامناسب‌ترین شرایط در جایگاه ۳۸ قرار داشته‌ایم و در المپیک ۲۰۰۰ سیدنی و ۲۰۰۴ آتن که وضعیت تقریبا مشابه المپیک ۲۰۰۸ پکن به لحاظ تعداد کل ورزشکاران شرکت‌کننده جهان و کشورها بوده، ایران به رتبه‌های ۲۷ و ۲۹ دست یافته است.

اعتبارات

اعتبارات کمیته ملی المپیک در سال ۱۳۸۳ مبلغ ۷۱‌میلیارد ریال بوده که در سال ۱۳۸۴ به مبلغ ۹/۱۲۶‌میلیارد ریال به تصویب رسیده و ۹/۱۲۴‌میلیارد ریال تخصیص داده شده و ۷۱‌درصد رشد را نسبت به پرداختی سال قبل نشان می‌دهد.

در سال ۱۳۸۵ نیز اعتبارات با افزایش مبلغ ۹۶‌میلیارد ریال به مبلغ ۹/۲۲۲‌میلیارد ریال رسیده که از این مبلغ ۷/۲۱۳‌میلیارد ریال تخصیص داده شده و ۷۱‌درصد رشد را نسبت به پرداختی سال قبل نشان می‌دهد.

در سال ۱۳۸۶، اعتبارات به مبلغ ۴/۱۷۰‌میلیارد ریال مصوب گردیده که ۹/۱۵۷‌میلیارد ریال تخصیص یافته و در این سال بودجه کمیته ملی المپیک ۲۶‌درصد نسبت به عملکرد سال قبل کاهش داشته که دلیل آن حذف بودجه بازی‌های ‌آسیایی بوده است.

در سال ۱۳۸۷ به منظور حضور در المپیک، مجددا اعتبارات کمیته المپیک با افزایش توام بوده و به مبلغ ۴/۲۰۰‌میلیارد ریال بالغ شده که نسبت به مصوب سال قبل، از رشد ۶/۱۷‌درصدی برخوردار می‌باشد. از این مبلغ ۸۰‌میلیارد ریال در قالب ردیف متفرقه قانون بودجه صرفا برای المپیک پکن اختصاص داده شده تا کسری‌های ردیف اصلی کمیته ملی المپیک برطرف گردد.

ملاحظه می‌شود که در ۴ سال ۸۷-۱۳۸۴ کل اعتبارات مصوب کمیته جمعا به مبلغ ۶/۷۲۰‌میلیارد ریال در قانون بودجه به تصویب رسیده و مبلغ ۸/۶۸۶‌میلیارد ریال آن تخصیص یافته که بیانگر توجه ویژه دولت و مجلس به این موضوع و اهمیت آن می‌باشد. به این ترتیب، به‌طور متوسط هر ساله مبلغ ۱۷۸‌میلیارد ریال برای آماده‌سازی تیم‌ها در اختیار کمیته ملی المپیک قرار گرفته و از این جهت با مشکل کمبود اعتبار مواجه نبوده است. شایان ذکر است که تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران هیچ‌گونه اعتباری برای کمیته ملی المپیک از محل اعتبارات عمومی در قوانین بودجه لحاظ نمی‌شد و از سال ۱۳۶۰ این کمیته از بودجه‌های دولتی برخوردار شده که از مبلغ ۴۵‌میلیون ریال (۵/۴‌میلیون تومان) در سال ۱۳۶۰ به مبلغ ۴/۲۰۰‌میلیارد ریال در سال ۱۳۸۷ بالغ گردیده است و اوج افزایش‌ها مربوط به ۴ سال اخیر می‌باشد. این توجه و کمک ها، با هدف ارتقای جایگاه ورزشی در بازی‌های رسمی و مهم بین‌المللی، به ویژه المپیک صورت گرفته که متاسفانه به‌رغم توجهات لازم، نتایج به دست آمده تامین‌کننده اهداف موردنظر نبوده است.

علل ناکامی در المپیک

در بررسی علل ناکامی‌های المپیک ۲۰۰۸ پکن سعی شده تا از دو منظر، علل و عوامل اصلی و علل و عوامل جانبی موردنظر قرار گیرد که فهرست‌‌وار ذیلا بیان می‌گردد.

الف- علل و عوامل اصلی:

۱ - ضعف در برنامه‌ریزی و تدوین برنامه‌های بلندمدت و میان مدت و کوتاه مدت، ۲ - عدم‌هماهنگی و همکاری مناسب و سازنده بین مدیران سازمان تربیت‌بدنی و کمیته ملی المپیک، ۳ - فقدان قدرت لازم اجرایی در کمیته ملی المپیک بر فدراسیون‌ها به دلیل عدم‌اختیارات مناسب، ۴ - عدم‌ارزیابی و نظارت موثر کمیته ملی المپیک در مراحل پایانی آماده‌سازی تیم‌ها و ضعف مدیریت کمیته تدارکاتی بازی‌ها و کمیته‌های تخصصی فرعی در انجام وظایف، ۵- انحراف برخی فدراسیون‌ها از برنامه‌های ابلاغی سالانه کمیته ملی المپیک و عدم‌نظارت مناسب در این خصوص، ۶ - عدم‌بهره‌گیری مناسب از مربیان کارآمد و توانمند در برخی رشته‌ها، ۷ - عدم‌توجه کافی و علمی به مولفه‌های روحی- روانی قهرمانان و ضعف در برگزاری برنامه‌های فرهنگی مناسب در اردوهای طولانی مدت و مستمر جهت رفع مشکلات فرسودگی آنان، ۸ - ضعف عملکرد فدراسیون کشتی در آماده‌سازی و استفاده از قابلیت‌های موجود به‌عنوان یک رشته اصلی مدال‌آور، ۹ - توزیع نامناسب اعتبارات کمیته ملی المپیک و اختصاص آن به اکثر رشته‌های غیر‌المپیکی

ب- علل و عوامل جانبی:

۱ - کم‌توجهی دولت به ورزش وزارت آموزش و پرورش به‌خصوص در مقطع ابتدایی، ۲ - فقدان نظام باشگاهداری اصولی و نظام ورزش حرفه‌ای مناسب در ایران، ۳ - ضعف فعالیت اکثر فدراسیون‌ها و هیات‌های ورزشی به دلیل تقویم محوری به جای برنامه محوری، ۴ - فقدان هماهنگی میان نهادهای مرتبط با ورزش از قبیل وزارت کار و امور اجتماعی، شهرداری‌ها، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و به‌خصوص سازمان تربیت‌بدنی و کمیته ملی المپیک به‌عنوان متولیان اصلی هماهنگی و سیاست‌گذاری و هدایت ورزش کشور، ۵ - عدم‌توجه لازم به مقوله خصوصی‌سازی و مشارکت در بخش خصوصی و تعاونی در توسعه امر ورزش قهرمانی در راستای سیاست‌های اجرایی اصل ۴۴ قانون اساسی و تکالیف برنامه چهارم توسعه، ۶ - فقدان برنامه‌ریزی مناسب در زمینه توسعه ورزش قهرمانی بانوان در چارچوب ارزش‌های اسلامی و ملی،۷ - کم‌توجهی به مقوله پژوهش‌های ورزشی و بهره‌گیری از علوم روز جهت آسیب‌شناسی، برنامه‌ریزی و ارتقای جایگاه ورزش قهرمانی، ۸ - عدم‌توجه لازم به اصلاح ساختار سازمان تربیت‌بدنی براساس قوانین و نیازهای روز جامعه، ۹ - وجود مدیران غیر‌ورزشی و چندشغله در ورزش، ۱۰ - عدم‌توجه جدی و اصولی به رشته‌های پایه و پر مدال جهت تربیت ورزشکاران مستعد، ۱۱ - عدم‌توجه کافی به عمومی کردن ورزش (ورزش همگانی) و اکتفا به برخی مناسبت‌های مقطعی و تبلیغاتی.

پیشنهادها

۱ - رفع خلأ‌های قانونی جهت تقویت ورزش قهرمانی با همکاری مجلس شورای اسلامی، ۲ - بازنگری و اصلاح اساسنامه فدراسیون‌ها متناسب نیازهای روز و تقویت ورزش قهرمانی،

۳ - بازنگری و اصلاح قانون تاسیس سازمان تربیت‌بدنی مصوب سال ۱۳۵۰ متناسب با شرایط فعلی، ۴ - بازنگری و اصلاح و تصویب اساسنامه کمیته ملی المپیک در مجلس شورای اسلامی با رعایت اصول منشور المپیک با توجه به ملی بودن این نهاد عمومی غیر‌دولتی، ۵ - تهیه و تدوین نظام باشگاهداری و ورزش حرفه‌ای با رویکرد خصوصی‌سازی و اجرای ابلاغیه اصل ۴۴ قانون اساسی، ۶ - تهیه و تصویب نظام توسعه ورزش قهرمانی بانوان

با رعایت معیارهای اسلامی و ملی، ۷ - نظارت بیشتر بر رسانه‌ها و مطبوعات ورزشی جهت جلوگیری از تبلیغات غیرواقع و تقویت اطلاع‌رسانی صحیح با همکاری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و سازمان صدا و سیما، ۸ - تدوین سیاست‌های فرهنگی ورزشی قهرمانی، تقویت بعد نظارتی مجلس شورای اسلامی در جهت اعمال نظارت بر ورزش قهرمانی و اعزام‌های تیم ملی به بازی‌های رسمی بین‌المللی.

در پایان گزارش کمیسیون فرهنگی مجلس، علی لاریجانی رییس مجلس اظهار داشت: از سازمان تربیت‌بدنی دعوت می‌شود تا نظر خود را در مورد گزارش در صحن علنی ارائه کند.