فوتبال ایران، عربستان و یک پارادوکس تاملبرانگیز
بالاخره خرج کردن خوب است یا بد؟
نخستین و مهمترین عاملی که باعث واکنش متفاوت مخاطبان در مورد هزینههای فوتبال در ایران و عربستان میشود، تفاوت سطح زندگی مردم عادی در دو کشور است. به هر حال میدانیم که در حال حاضر شاخصهای اقتصادی در ایران و عربستان با یکدیگر فرق دارد. در شرایطی که مردم ایران از تورم ۴۰ یا ۵۰ درصدی رنج میبرند، آخرین خبری که در این مورد از عربستان داریم آن است که تورم ماه جولای در این کشور به ۳/ ۲ درصد کاهش یافته است. وقتی بخش قابل توجهی از مردم کشورمان با مشقت روزگار میگذرانند، طبیعی است که به پرداخت دستمزدهای کلان به فوتبالیستها از سوی دولت حساس میشوند؛ همانطور که ممکن است دستمزدهای دریافتی بازیگران سینما هم موجی مشابه برانگیزد. شاید اگر وضع عامه مردم بهتر بود، اثری از حجم ملامتها هم فروکش میکرد.
تفاوت دوم هم بحث خروجی و برونداد است. به هر حال نمیتوان انکار کرد که فوتبال عربستان در این سالها موفقتر از ایران بوده است. در ۱۰ دوره اخیر جام ملتهای آسیا، عربستان ۶ بار به فینال رسیده و ۳ بار قهرمان شده است. در حوزه باشگاهی هم همهچیز روشن است و جایگاه باشگاه قدرتمندی مثل الهلال که با ۴ قهرمانی و ۵ نایبقهرمانی در لیگ قهرمانان، پرافتخارترین تیم آسیا به شمار میآید، از هزینههای انجام شده در فوتبال این کشور تا حد زیادی دفاع میکند. در ایران اما نیازی به تکرار این مرثیه نیست که از آخرین توفیقات ملی و باشگاهی فوتبال کشورمان چند دهه میگذرد!
بحث افق دید را هم نباید نادیده گرفت. مخصوصا هزینههایی که امروز در فوتبال عربستان صورت میگیرد و منجر به حضور بزرگان جهان در این کشور شده، تابع یک نظم کلی به نظر میرسد. امروز همه میدانند این هزینهها بخشی از پروژه معروف «بیست سی» در عربستان به شمار میآید که در چارچوب آن قرار است این کشور با قطع اتکای نسبی از نفت، درآمدهایش از مسیر گردشگری را افزایش بدهد. برای رسیدن به این هدف لازم است برند عربستان بازسازی شود و مخارج فعلی در همان مسیر صورت میگیرد. در حقیقت میتوان گفت اینها بیشتر از آنکه «هزینه» باشند، «سرمایهگذاری» به شمار میآیند. مخاطبان هم این چیزها را میفهمند و کمتر خرده میگیرند. در ایران اما دولت با سیاستهای نادرست برای باشگاهها هزینه میکند، نتیجه نمیگیرد، انبوهی از پروندههای مالی بینالمللی علیه کشور به وجود میآورند و آخرش هم هیچ. هیچ هیچ.