به بهانه اشتباه بزرگی که در اسپانیا رخ داد

آن روی سکه VAR

دنیای‌اقتصاد : این روزها نقل همه محافل فوتبالی شده VAR و تمام باشگاه‌ها تاکید ویژه‌ای روی ورود هر چه سریع‌تر فناوری کمک‌داور ویدئویی به ایران دارند؛ هرچند بی‌گمان بخش زیادی از این داستان جنبه نمایشی دارد. باشگاه‌ها می‌خواهند ثابت کنند از ناحیه اشتباهات داوری متضرر شده‌اند و راهش این است که هی دم از VAR بزنند. اوج این داستان پیش از دربی اخیر تهران بود؛ جایی که هم پرسپولیسی‌ها و هم استقلالی‌ها آرزو کردند کاش کمک‌داور ویدئویی در شهرآورد وجود داشت و کمک می‌کرد حق به حقدار برسد. در این مورد کار تا جایی پیش رفت که استقلالی‌ها ۴۸ ساعت پیش از دربی اعلام کردند: «همین فردا وجه لازم برام تجهیز ورزشگاه‌ها به VAR را به حساب فدراسیون می‌ریزیم»، اما خب این پول را نریختند! می‌دانید که هر باشگاه باید سهم خودش را در بحث تجهیز استادیوم‌ها بپردازد، اما هیچ‌کدام از تیم‌های معترض زیر بار پرداخت این پول نمی‌روند. آنها فقط دنبال نمایش هستند و تلاش می‌کنند با استفاده مکرر از کلیدواژه VAR نشان بدهند بیش از سایرین در بحث اشتباهات داوری زیان کرده‌اند.

سوژه این مطلب اما چیز دیگری است. اصلا بیایید فرض کنیم معجزه شد و همین فردا صبح سیستم کمک‌داور ویدئویی به فوتبال ایران رسید؛ به نظر شما آیا این نقطه پایان بحران خواهد بود؟ یعنی باشگاه‌ها قبول می‌کنند هر تصمیمی که بعد از بازبینی ویدئویی گرفته شد «قطعی» است و دیگر نباید به آن اعتراض کنند؟ به شما قول می‌دهیم که چنین باوری در فوتبال ایران وجود نخواهد داشت. در کشور ما شاید VAR به افزایش اجرای عدالت کمک کند، اما باعث کاهش چشمگیر اعتراضات نخواهد شد. تازه برعکس؛ الان اگر داور وسط اشتباه کند، می‌شود اشتباه او را یک خطای انسانی ساده تلقی کرد، اما فردا اگر کمک‌داور ویدئویی هم به میدان بیاید و باز یک تصمیم شبهه‌دار اتخاذ شود، به‌طور قطع معترضان به در کار بودن اراده پنهانی برای مهندسی مسابقات اشاره خواهند کرد.

موضوع ساده است؛ VAR قرار نیست اشتباهات داوری را صفر کند. تنها مزیت این فناوری آن است که چند داور اضافی صحنه‌های مهم و مشکوک بازی را دوباره می‌بینند و به داور وسط مشورت می‌دهند. با این حال طی سه سال گذشته در بسیاری از نقاط جهان مواردی دیده شده که همان داوران مستقر در اتاق بازبینی هم دچار اشتباه شده‌اند. در آلمان، ایتالیا و انگلستان از این موارد داشته‌ایم و تازه‌ترین مصداق این داستان در اسپانیا رخ داد؛ جایی که در جریان بازی پنجشنبه‌شب رئال مادرید و اتلتیک بیلبائو، VAR در بازبینی یک صحنه پنالتی دچار اشتباه شد و رئال ضرر کرد. در شرایطی که تیم زیدان در آستانه قبول شکست و کنار رفتن از سوپرکاپ قرار داشت، یک پنالتی به سود این تیم رخ داد، اما داور آن را ندید و کمک‌داور ویدئویی هم چیزی به او نگفت. در نهایت حتی رئیس فدراسیون فوتبال اسپانیا از باشگاه مادریدی عذرخواهی کرد. حالا فرض کنید چنین اشتباهی در ایران رخ بدهد؛ آیا مسوولان باشگاه و حتی بخشی از بدنه هواداران این خطای انسانی را می‌پذیرند؟ یا اینکه محکم‌تر از همیشه روی هدفمند بودن تخریب تیم‌شان پافشاری می‌کنند؟ بعد از دربی تقریبا صددرصد کارشناسان داوری گفتند صحنه برخورد توپ به دست در محوطه جریمه پرسپولیس پنالتی نبوده، اما هنوز باشگاه استقلال زیر بار نمی‌رود. بعد شما فکر کنید داوران در اتاق VAR یک اشتباه فاحش مرتکب شوند؛ فقط خدا می‌داند چه الم‌شنگه‌ای به پا خواهد شد. کاش پیش از ورود کمک‌داور ویدئویی، روی اصلاح این فرهنگ کار کنیم.