به بهانه شایعه نامگذاری استادیوم آزادی به نام یک اپراتور تلفن
شراکت با برندها و نجات استادیوم‌ها
رامین اکبری - استاد دانشگاه مدیریت صنعتی تبریز: بخش عظیمی از بودجه‌های میلیارد دلاری فوتبال در جهان از تبلیغات به‌دست می‌آید. نگاهی به حضور برندهای بزرگ در تبلیغات فوتبال بر این واقعیت اشاره دارد که تاثیر این نوع تبلیغ از رسانه‌ها و باکس‌های دیگر که مخاطبان به‌صورت اجبار و اکراه با آن روبه‌رو می‌شوند به مراتب بیشتر است. طبیعی است هر ورزشی پر تماشاگر باشد تبلیغات توجه بیشتری به آن رشته ورزشی نشان می‌دهد و تبلیغات در تمام جهان برای سودآوری بیشتر نیاز به اثربخشی دارد، اتفاقی که فوتبال به واسطه علاقه و انبوه هوادارانش آن را ممکن می‌سازد.
رامین اکبری - استاد دانشگاه مدیریت صنعتی تبریز: بخش عظیمی از بودجه‌های میلیارد دلاری فوتبال در جهان از تبلیغات به‌دست می‌آید. نگاهی به حضور برندهای بزرگ در تبلیغات فوتبال بر این واقعیت اشاره دارد که تاثیر این نوع تبلیغ از رسانه‌ها و باکس‌های دیگر که مخاطبان به‌صورت اجبار و اکراه با آن روبه‌رو می‌شوند به مراتب بیشتر است. طبیعی است هر ورزشی پر تماشاگر باشد تبلیغات توجه بیشتری به آن رشته ورزشی نشان می‌دهد و تبلیغات در تمام جهان برای سودآوری بیشتر نیاز به اثربخشی دارد، اتفاقی که فوتبال به واسطه علاقه و انبوه هوادارانش آن را ممکن می‌سازد. مجموعه این ابزارها در کنار هم در ناخودآگاه مخاطب اثر گذاشته و در شناساندن نام برندها تاثیرگذار است. وقتی از فوتبال به‌عنوان یک رسانه قوی صحبت می‌کنیم صحبت از دقیقه، ساعت‌ها و ثانیه‌ها است و البته تمام محیطی که متعلق به فوتبال است. از روی پیراهن گرفته تا دور زمین بازی و حتی استادیومی که در آن بازی برگزار می‌شود. همین هفته پیش بود که نقل قولی از تاج، رئیس فدراسیون فوتبال منتشر شد که اعلام کرد قرار است نام ورزشگاه آزادی به نام یکی از اپراتورهای تلفن همراه تغییر یابد. اتفاقی که بلافاصله با واکنش‌های بسیار مواجه شد و سرانجام رئیس فدراسیون فوتبال این اظهارنظر را تکذیب کرد. اما در صنعت فوتبال دنیا چنین اتفاقی مرسوم است و به همین بهانه نگاهی کردیم به نامگذاری‌هایی از این دست در باشگاه‌های بزرگ دنیا.
آرسنال
نام استادیوم: امارات (اشبرتونگراو)
مبلغ قرارداد: 250 میلیون پوند
مدت قرارداد: 24 سال
آرسنال اسم ورزشگاهش را به یک شرکت هواپیمایی واگذار کرده است تا کمبود بودجه ساخت ورزشگاه خود را جبران کند. ساخت ورزشگاه آرسنال اشبرتون گراو در سال ۲۰۰۲ آغاز و در سال ۲۰۰۶ به پایان رسید. آرسنالی‌ها برای ساخت این ورزشگاه ۴۷۰ میلیون پوند هزینه کردند که ۲۶۰ میلیونش از طریق وام بود و مقداری دیگر از هزینه‌هایش به وسیله ساخت‌وساز در محله قدیمی هایبوری به‌دست آمد. البته آنها دست به دامان کمپانی‌های بزرگ دنیا شدند تا اینکه شرکت هواپیمایی امارات در سال ۲۰۰۵ میلادی مبلغ ۱۰۰ میلیون پوند برای ۱۵سال به آرسنال پرداخت کرد و نام ورزشگاه را در اختیار گرفت. اما در سال ۲۰۱۲ قرارداد دوباره امضا شد و تا سال ۲۰۲۴ یک قرارداد ۱۵۰ میلیون پوندی دیگر بین امارات و آرسنال امضا شد. این درحالی بود که آرسنال پول قرارداد قبلی را گرفته بود و این قرارداد جدید درآمد زیادی عاید باشگاه آرسنال کرد.
دورتموند
نام استادیوم: سیگنال ایدوناپارک (وست فالن)
مبلغ قرارداد: 30 میلیون یورو
مدت قرارداد: 17سال
در آلمان دورتموند جزو باشگاه‌های برتر و پرطرفدار است. درست است به پای باشگاه بایرن‌مونیخ نمی‌رسد ولی با فروش عنوان ورزشگاه خود توانست مبلغ خوبی به‌دست آورد. در سال ۲۰۰۲ باشگاه شهر دورتموند با مشکلات زیاد مالی روبه‌رو شد به همین دلیل تصمیم گرفت اسم ورزشگاه را بفروشد و آن را به‌صورت قسطی بخرد. اول قرار بود باشگاه با یک قرارداد ۱۵ ساله آن را از شرکت فلورین هام پس بگیرد. دورتموند توانایی پرداخت پول را نداشت و از بهار ۲۰۰۵ مجبور شد نام ورزشگاه را بفروشد. گروه ایدونا که یک شرکت بیمه است، وستفالن را خرید و نام استادیوم به سیگنال ایدونا پارک تغییر کرد. البته این‌طور که شنیده می‌شود، اصل مبلغ قرارداد بابت بدهی‌های باشگاه به شرکت فلورین پرداخت شده است.
شالکه
نام استادیوم: ولتینز آره‌نا (الدپارک اشتادیون)
مبلغ قرارداد: 30 میلیون یورو
مدت قرارداد: 10 سال
ورزشگاه شالکه ۰۴ اولین ورزشگاه آلمانی است که بدون کمک از جایی و یارانه دولت کاملا خصوصی ساخته شده است. ورزشگاهی که با هزینه‌ای حدود ۱۹۱ میلیون یورو ساخته شد. این ورزشگاه یکی از مدرن‌ترین ورزشگاه‌های اروپا با سقف قابل جمع شدن است. نام این ورزشگاه هم به شرکت ولتینزو واگذار شد و به مدت ۱۰ سال به همین شکل باقی خواهد ماند. قراردادی که بخش زیادی از هزینه ساخت استادیوم را از دوش باشگاه برداشت.
منچسترسیتی
نام استادیوم: اتحاد (سیتی پارک)
مبلغ قرارداد: 150 میلیون پوند
مدت قرارداد: 15 سال
عرب‌ها در دنیای فوتبال برای دیده شدن هزینه‌های زیادی کرده‌اند. کشوری همچون قطر حتی میزبانی جام جهانی را هم گرفت. شیخ منصور بن زاید آل‌نهیان، مالک هواپیمایی اتحاد و یکی از سرمایه‌داران بزرگ جهان در انگلیس و با تیم منچسترسیتی هزینه‌های فراوانی کرده است. قرارداد نام استادیوم در سال ۲۰۱۱ امضا شده و البته در کنار تغییر نام، ۱۰ سال هم حق تبلیغات روی پیراهن منچسترسیتی به هواپیمایی اتحاد واگذار شده است. این شرکت هواپیمایی در مقابل همه مسافرت‌های منچسترسیتی و حتی تیم‌های پایه را به عهده دارد و مبلغ ۱۵۰ میلیون پوند به این باشگاه پرداخت کرده است. به نظر می‌رسد نفوذ مالکان عرب در لیگ برتر انگلستان در باشگاه سیتی خیلی جدی‌تر از بقیه باشگاه‌های این کشور است.
هامبورگ
نام استادیوم: ایمتچ آره‌نا (هااس هانوردبانک، ایاوال آره‌نا)
مبلغ قرارداد: 40 میلیون یورو
مدت قرارداد: 10 سال
باشگاه هامبورگ هم مثل سایر باشگاه‌های آلمان نام ورزشگاه خود را تغییر داده است. ورزشگاهی که برای ایرانیان یادآور خاطرات بسیاری است چون مهدی مهدوی‌کیا زمانی ستاره همین استادیوم بود. آنها در تغییر نام پیشرو هستند. در می ۱۹۹۸ هامبورگ تصمیم گرفت ورزشگاه قدیمی خود را با استادیوم جدیدی عوض کند. استادیوم جدید هم زمین فوتبال است و هم سالن کنسرت. این ورزشگاه تا سال ۲۰۰۱ ولک اسپارک اشتادیون نام داشت تا اینکه شرکت ایاوال حقوق نامگذاری آن را خرید. اولین قرارداد ۱۵ میلیون یورو برای هامبورگ درآمد داشت. از سال ۲۰۰۷ این باشگاه به مدت ۶ سال حقوق نامگذاری را به هااس هانورد بانک فروخت. هامبورگ این بار برای ۶ سال ۲۵میلیون یورو از بانک آلمانی دریافت کرد. سال ۲۰۱۰ اما پیشنهاد اغوا‌کننده شرکت ایمتچ باعث شد قرارداد قبلی با بانک رافسخ کنند و با مبلغ حدود ۴۰ میلیون یورو نام ورزشگاه هامبورگ «ایمتچ آره‌نا» شود.
بایرن‌مونیخ
نام استادیوم: آلیانتس آره‌نا
مبلغ قرارداد: شایعات از رقم 90 میلیون یورویی خبر می‌دهند
مدت قرارداد: 30 سال
بایرن‌مونیخ جزو ۵ تیم برتر جهان است که جام‌های مختلف آلمان و جهان را کسب کرده است که این جام‌ها در برندینگ فوتبال باعث می‌شود مبالغ بیشتری در تبلیغات کسب کنند. در ۲۱ اکتبر ۲۰۰۲ برای اجرای این تصمیم رای‌گیری انجام شد که آیا باید در این مکان و با امکانات شهر مونیخ، استادیوم جدیدی ساخته شود یا نه. حدود دو سوم رای‌دهندگان رای موافق دادند. آلترناتیو دیگر به جای ساخت این استادیوم، بازسازی عظیم استادیوم المپیک بود اما معمار آن استادیوم، گوتهربهنیش، با این طرح مخالفت کرده بود. ساخت استادیوم باعث شد تغییراتی اساسی در منطقه داده شود. نورهای بیرونی ورزشگاه طوری طراحی شده که وقتی بایرن‌مونیخ بازی دارد، ورزشگاه قرمز است، وقتی مونیخ ۱۸۶۰ بازی دارد، آبی است و به هنگام بازی‌های تیم‌ملی آلمان، سفید است. پارکینگ ورزشگاه یکی از بزرگ‌ترین‌ها در اروپا است با جای پارک ۹۸۰۰ ماشین. ساخت این استادیوم ۳۴۰ میلیون یورو برای باشگاه خرج دربرداشت. گروه آلیانتس که خدمات مالی ارائه می‌دهد، حقوق نام این ورزشگاه را تا ۳۰ سال خریداری کرده است.
چرا ما نه؟
از بررسی اتفاقی که برای ورزشگاه‌ها و باشگاه‌های بزرگ دنیا رخ داده است می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که اکثریت آنها فقط نام ورزشگاه خود را آن هم به‌صورت مدت‌دار واگذار می‌کنند تا به واسطه آن بتوانند از پس هزینه سنگین ساخت یا بازسازی استادیوم‌ها برآیند. البته نکته حائز اهمیت این است که این باشگاه‌ها مالکیت ورزشگاه خود را دارند و اختیار تصمیم‌گیری درخصوص آن. اما در ایران حتی باشگاه‌های بزرگ پایتخت هم مالک استادیوم خود نیستند و از این جهت که استادیوم آزادی یک ورزشگاه ملی است واکنش اهالی ورزش و افکار عمومی نسبت به تغییر نام آن منفی بود. ورزشگاه‌هایی هم که از سوی شهرداری در اختیار این دوباشگاه قرار گرفت ظرفیت و امکان برگزاری مسابقات آنها را ندارد. اما شاید وقت آن رسیده باشد که این باشگاه‌ها بتوانند با شراکت با برندهای سرشناس استادیومی به نام خود دست‌و‌پا کنند حتی اگر بهای آن واگذاری نام ورزشگاه برای مدت زمانی طولانی باشد. متوجه باشید که در استادیوهای روز دنیا مراکز خرید، رستوران و سایر امکانات رفاهی دیگر هم دیده می‌شود تا درآمدزایی برای سرمایه‌گذار و باشگاه فقط به بازه زمانی انجام بازی محدود نشود. اتفاقی که می‌تواند توجیه سرمایه‌گذاری در این زمینه و برداشتن فشار از دوش ورزشگاه پیر و ملی آزادی باشد.
ارسال نظر