در توکیو هم اوضاع بهتر از ریو نخواهد بود

در پایان بازی‌های المپیک ریو ۲۰۱۶ سوال می‌شود که پتانسیل ورزش ما چه تعداد مدال است و ما به چند درصد پتانسیل مدال‌آوری رسیده‌ایم و چه کنیم که رتبه‌مان در جدول مدال‌ها بالا بیاید و قابل اتکا باشد. پتانسیل ورزش ایران برای مدال‌آوری را چگونه باید محاسبه یا برآورد کنیم. آیا در لحظه‌های آخر اعزام کاروان ورزشی می‌توانیم با مشاهده آمادگی‌ها این پتانسیل را درک کنیم یا راه دیگری داریم.

یکی از این راه‌ها از طریق آمار مدال طلای رشته‌های مختلف در المپیک‌ها مشروط به فعال بودن و موفق بودن در سال‌های قبل از المپیک است. بر این اساس آمار نشان می‌دهد که ما در ادوار گذشته المپیک در کشتی آزاد ۲ مدال طلا، در وزنه برداری ۲ مدال طلا، در تکواندو یک مدال طلا و در کشتی فرنگی سه مدال طلا در یک المپیک آورده‌ایم و بنابراین با توجه به آنکه در این رشته‌ها در سه سال گذشته در جهان بسیار مناسب ظاهر شده‌ایم از مجموع ۸‌مدال طلا که در ادوار مختلف در این چهار رشته به‌دست آوردیم با توجه به موفقیت‌های این رشته‌ها در سه سال گذشته حداقل باید چهار مدال طلا در ریو به‌دست می‌آوردیم. هرچند در کشتی آزاد توفیق داشتیم و اگر داوران عادل بودند بهتر هم می‌بودیم و در وزنه‌برداری توقع‌ها را برآورده کردیم اما در کشتی فرنگی و به‌خصوص تکواندو و با آن ستاره‌های کم‌نظیر نتوانستیم به چهار مدال مورد نظر برسیم. فراموش نکنیم در تکواندو بانوان، تیراندازی بانوان، شمشیربازی و دو ۱۰۰متر دو و میدانی توانستیم خود را مطرح کنیم و هر چند تیم والیبال کشورمان مانند زمان ولاسکو عالی نبود اما حضور قابل قبولی در بازی‌ها داشت. اینکه علت افت و دلیل نزول برخی نفرات و تیم‌ها چه بوده است نوعا برای کسانی که از خارج به موضوع نگاه می‌کنند مجهول است. ما می‌توانیم مشکل را درک کنیم اما چون برنامه تمرینی نداریم و به‌خصوص نمی‌دانیم در فاصله یک‌ماه تا المپیک چه گذشته است، بنابراین از بیان علت ناتوانیم.

مثلا می‌توانیم تشخیص دهیم که فرنگی‌کاران (به‌جز سوریان) از اعمال فن خودداری می‌کردند و به‌طور مثال حتی یک‌بار در تمام کشتی‌ها فن کمرنشان داده نشد یا اصولا برخی آزادکاران هیچ پیشرفتی در طول سال گذشته از خود نشان ندادند یا در پرتاب چکش در فاصله یک‌ماه از رکورد ۷۷ متر به ۶۳ متر نزول پیدا کردند. اینکه چرا چنین شده، از بیننده پنهان است. احسان حدادی می‌‌گوید آسیب‌دیده بوده است مگر نه آنکه با آسیب‌دیدگی نمی‌توان تمرینات پرفشار کرد. پس چرا در ۶ ماه گذشته ابتدا این آسیب‌دیدگی را رفع نکرده است. تجربه نشان داده که ورزشکار آسیب‌دیده هرگز موفق نمی‌شود.

اینکه تکواندوکاران مرد ما دارای رنکینگ اول در جهان با لقب سونامی و توفان به‌رغم سه سال موفقیت پی‌در‌پی و اردوهای منظم که هیچ گاه شکایت و گله‌ای از نداری‌ها نداشتند و حتی در روز قبل از مسابقه گفتند شرایط ما عالی است به آنچنان شکست‌هایی رسیدند واقعا جای شگفتی دارد. ما این شکست‌ها را می‌بینیم اما علت آن را نمی‌دانیم. آیا رئیس فدراسیون یا سرمربی علت آن را می‌داند و این در حالی است که کیمیا علیزاده تکواندو کار جوان با بازی‌های درخشان مدال کسب کرد.

اگر تحلیلی به تیم‌ها نگاه کنیم می‌توانیم چنین اظهارنظر کنیم.

۱- وزنه‌برداری: عملکرد مثبت و قابل قبول به‌خصوص در مورد بهداد سلیمی.

۲- کشتی آزاد: عملکرد بسیار خوب و قابل تقدیر.

۳- کشتی فرنگی: عملکرد متوسط به‌خصوص آنکه محمد بنا ما را بدعادت کرده است.

۴- تکواندو: عملکرد بسیار ضعیف و غیر قابل تصور.

۵- دو و میدانی: عملکرد ضعیف با تقدیر از تفتیان دونده ۱۰۰ متر.

۶- تیراندازی: عملکرد قابل قبول بانوان تیرانداز.

۷- شمشیربازی: عملکرد بسیار عالی و قابل تقدیر.

۸- والیبال: عملکرد قابل قبول ولی نه به کیفیت عالی زمان ولاسکو.

۹- تیروکمان: عملکرد قابل پیش‌بینی.

۱۰- شنا: عملکرد قابل پیش‌بینی.

۱۱- دوچرخه‌سواری: عملکرد قابل پیش‌بینی.

۱۲- بوکس: عملکرد قابل پیش‌بینی.

۱۳- جودو: عملکرد ضعیف.

به‌طور کلی برای دستیابی به تعداد مدال‌های بیشتر باید تعداد رشته‌ها را بیشتر و تقویت کنیم. المپیک یک برنامه ۱۲ ساله نیاز دارد و چنین برنامه‌ای از سال ۱۳۷۶ با آموزش سراسری مربیان کشور و دوره‌های مربیگری پیشرفته با مدرسان کانادایی، ایجاد مراکز ورزش قهرمانی و پایش آمادگی جسمانی و مراکز شناسایی و رشد استعدادهای درخشان به‌همراه گسترش امکانات ورزشی در سراسر کشور شروع شد که متاسفانه این برنامه‌ها در دهه ۸۰ متوقف گردید و حتی کسانی که داعیه علمی بودن داشته از حداقل کاری که بسیار ارزان و البته موثر است یعنی آموزش علمی مربیان دریغ کردند.

بسیار بعید است که در ۴ سال آینده بتوانیم به‌صورت تعیین‌کننده‌ای شرایط بهتری در توکیو ۲۰۲۰ داشته باشیم اما به هر حال همه تلاش خود را باید به‌کارگیریم تا در آنجا از پای نیفتیم و البته این نیاز به افراد علاقه‌مند و کاردان و متواضع بدون گره شخصیتی دارد تا کار را هدایت کرده و به‌صورت واقعی و به‌دور از تبلیغات محاسن و معایب را ببینند.