95، سال بدون فوتبال؟

گروه ورزش: لیگ پانزدهم و ریاست کفاشیان بر فدراسیون فوتبال؛ وجه تشابه این دو مورد آن است که هر دوی آنها به‌زودی به پایان می‌رسند و بنابراین در حال حاضر به روزهای حساس و تعیین‌کننده خود رسیده‌اند. شاید به همین خاطر است که آقای رئیس یک بار دیگر سراغ پرونده قدیمی حق‌پخش تلویزیونی رفته و این بار با ادبیاتی تندتر از همیشه روبه‌روی رسانه ملی ایستاده است. کفاشیان به خوبی می‌داند که در مقطع فعلی، نگاه مردم حسابی به مسابقات فوتبال باشگاهی در کشور خیره است و آنها به دقت کورس فشرده قهرمانی را دنبال می‌کنند. در این شرایط و با توجه به اینکه همه مذاکرات و تقلاها با جام‌جم بی‌نتیجه باقی مانده، کفاشیان بار دیگر علیه تلویزیون موضع گرفته و آنها را به عدم صدور مجوز پخش بازی‌ها تهدید کرده است. این همه در شرایطی مطرح می‌شود که فدراسیون فوتبال چندی قبل حتی احتمال شکایت از صداوسیما به مراجع قانونی را هم مطرح کرده بود، اما این مساله با شایعه عجیب ممنوع‌التصویری کفاشیان همراه شد؛ شایعه‌ای که آخرش هم هیچ‌کس نفهمید درست بوده یا نه؟

تلویزیون مقصر اصلی است

روز جمعه و در شرایطی که فضای فوتبال ایران کاملا تحت تاثیر رایگان شدن حضور تماشاگران در ورزشگاه‌ها قرار گرفته است، علی کفاشیان از این طرح دفاع کرده است. او می‌گوید قرار نیست بلیت‌فروشی بار بزرگی از روی دوش فوتبال بردارد و این حق پخش تلویزیونی است که می‌تواند هزینه‌های هنگفت باشگاهداری را پوشش بدهد. رئیس فدراسیون فوتبال در بخشی از مصاحبه‌اش با خبرگزاری فارس، به همین بهانه بار دیگر صداوسیما را تهدید می‌کند که ممکن است بعد از عید دوربین‌ها را به ورزشگاه راه ندهند: «۷۰ درصد درآمد فوتبال باید از حق پخش باشد که صداوسیما زور می‌گوید و این حق را نمی‌دهد. یک بخش دیگر تبلیغات محیطی است که اسپانسر در مسائل اقتصادی گرفتار شده و پول تبلیغات محیطی را نمی‌دهد. همه این بی‌پولی‌ها به تیم‌ها تحمیل می‌شود، حالا بلیت رایگان دیدارها و نرسیدن پول از این بخش هم روی همه آنها! صداوسیما زور می‌گوید و حق باشگاه‌ها و هوادارانش را نمی‌دهد. اگر فوتبال ایران روزبه‌روز رو به نابودی و انحطاط می‌رود مسوولش فقط صداوسیما است. می‌خواهم به هیات‌رئیسه سازمان لیگ پیشنهاد بدهم که برای بازی‌های لیگ برتر پس از عید، دوباره جلوی دوربین‌ها برای حضور در استادیوم‌ها گرفته شود. معتقدم که دوباره باید این اقدام انجام شود. من پیشنهادش را می‌دهم و دیگر تصمیم‌گیری در این خصوص به باشگاه‌ها و سازمان لیگ مربوط می‌شود.»

دفعه قبل چطور شد؟

مساله راه ندادن دوربین‌های صداوسیما به استادیوم‌های محل برگزاری مسابقات لیگ برتر از سال‌ها پیش مطرح بوده است. این همواره تنها اهرم فشار مدیران فدراسیون برای زنده کردن حق پخش تلویزیونی مسابقات بوده که تا پیش از لیگ چهاردهم هرگز به اجرا درنیامده بود. سال گذشته اما بالاخره این تهدید اجرایی شد و پادرمیانی‌ها هم برای لغو آن موثر نیفتاد. به این ترتیب هفته‌های دوازدهم و سیزدهم فصل گذشته در غیاب دوربین‌های تلویزیونی برگزار شد. این مسابقات به‌صورت زنده روی آنتن نرفت و حتی همین حالا هم جای تصاویر آنها در آرشیو لیگ برتر خالی است. در آن زمان بعد از توافقات ضمنی که صورت گرفت، دوربین‌ها به استادیوم‌ها برگشتند و پخش زنده مسابقات از سر گرفته شد، اما مرور زمان نشان داد خبری از حل ریشه‌ای مشکلات نیست و وضعیت فرقی با گذشته نکرده است. این بار هم ممکن است مثل دفعه قبلی حتی عدم پخش رقابت‌ها هم به اختلاف طرفین پایان ندهد و فقط مردم برای مدتی تماشای بازی‌های لیگی را از دست بدهند. البته مقطع فعلی با دوره‌ای که فصل گذشته در آن مسابقات پخش نشد، دو تفاوت مهم دارد؛ یکی اینکه در ثلث آخر فصل به سر می‌بریم و حساسیت فوق‌العاده زیادی بر مسابقات حاکم است و دوم اینکه اپیدمی رایگان شدن مسابقات، پای خیلی از تماشاگران را به سکوها باز کرده است. حضور مجدد مردم در استادیوم‌ها می‌تواند برای جذب تبلیغات محیطی حتی بدون پخش تلویزیونی موثر باشد. باید صبر کرد و دید در نهایت چه اتفاقی رخ می‌دهد؟

یک شکست قابل پیش‌بینی

فصل جدید چالش‌ها بین فدراسیون فوتبال و صداوسیما در حالی شدت گرفته است که چندی پیش طرفین مدعی بودند توانسته‌اند به یک راهکار مناسب در این مورد دست پیدا کنند. در آن زمان صداوسیما به جای حق پخش تلویزیونی، حق بهره‌برداری از «آی‌پی‌تی‌وی» را به فدراسیون فوتبال واگذار کرد. این طرح که به فروش اینترنتی مسابقات فوتبال مربوط بود، ابهامات بسیار زیادی داشت و از همان ابتدا هم قابل پیش‌بینی بود که با شکست همراه شود. فقدان زیرساخت‌های لازم در این مورد و نیز مسائل فرهنگی حاکم بر کشور ما شاید به این زودی‌ها اجازه استفاده از چنین سرویسی را به مدیران فوتبال ندهد. حالا هم از سرگیری جدل‌ها و تهدیدها، شاید مهر تاییدی پای همین فرضیه باشد.