عرضه‌های دستوری یا فروش حقوقی‌ها؛ بازار بورس چه زمانی بر می‌گردد؟
برای اینکه تحلیل دقیق‌تری داشته باشیم به سراغ هیوا قادری مدیر صندوق تمشک از گروه ترنج رفته‌ایم تا تصویر دقیق‌تری از این وضعیت برای ما ترسیم کند.
به عنوان سوال اول، لطفا در مورد وضعیت بازار و اینکه چطور به‌وجود آمد، توضیح دهید. انتظار بسیاری از سرمایه‌گذاران این بود که روال صعودی چند ماهی ادامه داشته باشد و بعدا به اصلاح بازار برسیم
تقریبا می‌شود این‌طوری گفت که از شش ماه گذشته، یعنی حدودا از اواسط آبان، یک تغییر روند در بازار بورس داشتیم و یک روال کمابیش صعودی، آغاز شد. طی یکی دو مرحله و استراحت‌های جزیی، در نهایت در یک مدت شش ماهه، شاخص تا محدوده دو میلیون و پانصد بالا رفت و شاخص تقریبا دو برابر شد. این دوبرابر شدن شاخص، نتیجه شش ماه بازار مثبت متوالی و بازده تقریبا صد درصدی بود. این امر به اندازه کافی برای بازار راضی کننده بود و سرمایه‌گذاران را به فکر ذخیره سود انداخت.
البته در این مسیر صعودی، پول از خارج بازار هم وارد بازار سرمایه شد. یعنی سرمایه‌گذاران جدید وارد بازار شدند و اگر این اتفاق نمی‌افتاد احتمالا خیلی زودتر اهالی بازار به فکر ذخیره سود می‌افتادند. یک سری پیش بینی بود که که در سقف دو میلیون و صدِ شاخص، این اتفاق بیفتد که به دلیل همان تزریق پول از خارج از بازار به بازار، به تاخیر افتاد و در محدوده دو میلیون و پانصد واحد اتفاق افتاد.
مثبت بودن شش ماهه بازار و همچنین بازده صد درصدی در کلیت بازار که در بعضی از سهام‌ها بیشتر از این هم بوده است، برآیند بازار را به این فکر انداخت که در اولین فرصت، اقدام به ذخیره سود کنند.
همه دست به ماشه و گوش به زنگ بودند که در زمان آرام گرفتن بازار، شروع به ذخیره سود کنند. در بین سرمایه‌گذاران هم این صحبت وجود دارد که یک سری عرضه‌های دستوری و همچنین فروش توسط چند مجموعه حقوقی، این وضعیت رو شکل داده است. خود بازار هم این وضعیت را تشدید کرده و مجموعه این عوامل، جو منفی در بازار به‌وجود آورد و باعث اطلاح تند و تیز شده است.
از لحاظ تحلیل تکنیکال هم در اثر رشد قیمت‌ها، وضعیت P/E بازار هم تا حدودی بالا رفت و کمی از ارزندگی و جذابیت بازار کاسته شد.
منظور من این نیست که بازار گران شده و حباب به‌وجود آمده است. اصلا همچین وضعیتی نیست. اما تا حدودی به نقاط متعادلی رسیده است ولی در نهایت از ارزنده بودن و جذاب بودن برای خرید فاصله گرفته است و خریداران با تردید مواجه شدند.
اگر در این زمان کسی از شما مشاوره خرید سهام بگیرد، به او چه پیشنهادی می‌کنید؟
اگر در یک ماه یا دو ماه گذشته کسی این سوال را از من می‌پرسید، من خیلی راحت‌تر می‌توانستم پیشنهاد سهم بدهم ولی در شاخص بالای دو میلیون و پانصد، پیشنهاد سهم برای خرید، کار آسانی نیست. درست است که بازار همچنان ارزنده است ولی از موقعیت جذابی که چند ماه پیش در آن قرار داشت، به دلیل افزایش قیمت‌ها فاصله گرفته است.
در این وضعیت، پیشنهاد من سرمایه‌گذاری غیر مستقیم یعنی خرید صندوق‌ها است. در آماری که اخیرا مطالعه کردم، آمده بود که 15 درصد معاملات بازار متعلق به صندوق‌هاست. دو یا سه سال قبل، این رقم حدود 5 درصد یا حتی کمتر بود و شاهد رشد خیلی خوبی هستیم. سرمایه‌گذاری غیر مستقیم خیلی بهتر هیجانات بازار را کنترل می‌کند. خصوصا سرمایه‌گذاران جدید، که احتمالا تجربه کمتری در معامله دارند، بسیار زودتر اسیر هیجانات بازار می‌شوند. اما با سرمایه‌گذاری غیر مستقیم، پول افراد وارد صندوق‌های سرمایه‌گذاری می‌شوند که تیم‌های تخصصی سرمایه‌گذاری دارند و مدیریت حرفه‌ای آنها تلاطمات بازار را کمتر می‌کند.
این 15 درصد سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، خوب است ولی کافی نیست. بازار باید تا جایی بالغ شود که بالای 50 درصد از ارزش معاملات بازار متعلق به صندوق‌ها باشد. اگر این اتفاق بیفتد، وضعیت بازار بسیار بهبود پیدا می‌کند و ترجیح من هم این است که بیشتر سرمایه‌گذاری غیرمستقیم را به افراد پیشنهاد بدهم تا خرید سهم به صورت مستقیم. چون در میان مدت، پیشنهاد بهتری است.
سوال دسته‌ای از سرمایه‌گذاران صندوق تمشک این بوده، که در دوره منفی بازار، خوب عمل نکرده است؟ آیا این ادعا درست است؟
بیایید این سوال رو به دو بخش تقسیم کنیم. اگر منظور دیسکانت نسبت به NAV ابطال است (قیمت پایین‌تر از NAV)، باید به اطلاع برسانیم که این مورد را کاهش داده‌ایم. در یکی دو ماه گذشته، دسیکانت را بسیار پایین نگه داشته‌ایم. حتی در شرایط بسیار بد بازار، واحدهای صندوق با فاصله حدود دو تا سه درصد معامله شده است. ما در شرایط پنیک بازار، فقط سه درصد دیسکانت نسبت به NAV در معاملات داشتیم.
اما اگر سوال این است که چرا نوسانات در NAV زیاد است، به دلیل ماهیت خود صندوق است. صندوق تمشک، در صندوق‌های دیگر سرمایه‌گذاری می‌کند. برای واحدهای صندوق، آخرین قیمت و قیمت پایانی داریم. آخرین قیمت، آخرین قیمت معامله شده و قیمت پایانی، میانگین قیمت‌های معامله شده است. ناو (NAV) صندوق‌های سهامی از روی آخرین قیمت معامله محاسبه می‌شود و قیمت میانگین در نظر گرفته نمی‌شود. این کار برای اینکه عملیات صندوق انجام شود و بتوانند صدور و ابطال بزنند، انجام می‌شود.
در زمان ریزش بازار، در روزهای اول و دوم معمولا ترس شکل می‌گیرد و قیمت آخر از قیمت پایانی، فاصله زیادی می‌گیرد. در این زمان، افت شاخص کل با قیمت پایانی و صندوق ها با قیمت آخر است. در نتیجه این اختلاف ممکن است مثلا زمانی که شاخص، 2 درصد افت داشته است، صندوق‌ها 4 درصد افت کنند. یعنی اخلاف ریزش بین شاخص و صندوق‌ها زیاد باشد.
ناو صندوق در صندوق ها مثل صندوق تمشک هم، از روی قیمت آخرین معامله محاسبه می‌شود. در زمان ریزش، علاوه بر افت شاخص، فشار عرضه و فروش هم وجود دارد و دیسکانت در معامله وجود دارد. مجموع این اختلاف آخرین قیمت و دیسکانت با هم، ریزش مضاعفی در شرایط استرس و پنیک برای فراصندوق‌ها ایجاد می‌کند.
از سمت دیگر هم زمانی‌که بازار مثبت می‌شود، صندوق تمشک خیلی زودتر و تندتر برمی‌گردد و بالا می‌رود.
توصیه شما برای دارندگان واحدهای صندوق تمشک در این شرایط چیست؟
همیشه به سرمایه‌گذاران صندوق تمشک پیشنهاد می‌شود که زمانی‌که بازار دچار ریزش می‌شود و احساس می‌کنید که از بازار جا مانده‌اید، واحدها رو نفروشید. در این وضعیت انگار شما منفی‌های فردا را هم دیده‌اید و با برگشتن و مثبت شدن بازار، شما مثبت‌های بزرگتری خواهید دید. فروختن واحدهای صندوق در شرایط منفی به‌طور کلی اشتباه هست، در مورد صندوق تمشک، بسیار اشتباه‌تر است.
ترکیب دارایی صندوق تمشک آیا تغییری خواهید کرد؟
برای تعیین ترکیب دارایی صندوق تمشک، هر دو هفته یک‌بار کمیته سرمایه‌گذاری تشکیل می‌شود. دو ماه گذشته، ما بازار طلا را رصد و اقدام به ذخیره سود کردیم. در نتیجه این ذخیره سود، سهم طلا را در پرتفوی صندوق تمشک از 35 درصد به حدود 10 درصد رساندیم.
در دو ماه گذشته بازار سهام رشد خوبی داشت و درنتیجه ما به فکر ذخیره سود افتادیم و در دو هفته گذشته برای اولین بار به اضافه کردن صندوق‌های درآمد ثابت، برای کنترل ریسک اقدام کردیم.
ما امروز که در حال صحبت هستیم، حدودا 5 درصد از پرتفوی را در صندوق‌های درآمد ثابت، سرمایه‌گذاری کردیم و بقیه، سهم صندوق‌های سهامی، طلا و زعفران است. در صورتی‌که در چند ماه آتی بازار ثبات داشته باشد و شاهد رشد در سهام، طلا و زعفران نباشیم، صندوق درآمد ثابت می‌تواند ریزش را کمتر کند و در زمان ثبات، سودی از آن نصیب صندوق شود.
تولید محتوای بخش «وب گردی» توسط این مجموعه صورت نگرفته و انتشار این مطلب به معنی تایید محتوای آن نیست.
