تفاوت فیلم های آموزشی مختلف

فیلم‌های آموزشی یکی از بهترین روش‌های آموزش به شکل غیر حضوری محسوب می‌شوند،

 این شیوه آموزشی شامل  ارائه یک فیلم یا کیلپ آموزشی است که در آن محتوای آموزشی توسط مدرس به شکل تصویری برای دانش آموز شرح داده می‌شود. این ویدیوهای آموزشی انواع مختلفی دارند که موضوع این مقاله بررسی تفاوت فیلم‌های آموزشی مختلف است.

انواع فیلم‌های آموزشی

همانطور که اشاره کردیم فیلم‌های آموزشی مخ شامل انواع مختلفی می‌شوند که عموما با توجه به کاربرد فیلم‌ها طبقه بندی می‌شوند. این طبقه بندی بر اساس انواع زیر شکل می‌گیرد:

میکرو ویدیوهای آموزشی

ریز ویدیو یا میکرو ویدیوها، شامل یک فیلم آموزشی کوتاه و متمرکز بر یک موضوع محدود است، این مدل فیلم‌های آموزشی معمولا کمتر از یک دقیقه زمان دارند، استفاده از این فیلم‌های آموزشی در شبکه‌های اجتماعی بسیار مرسوم است، ضمن این که بسیار پرکاربرد هستند چرا که اغلب کاربران برای استفاده از آنها مدت زمان کوتاهی را صرف می‌کنند اما آموزش لازم را در همین زمین کوتاه می‌بینند.

این فیلم‌های آموزشی برای آموزش یک مطلب کوتاه و واحد که بتوان آن را در چند گام تصویری خلاصه کرد کاربرد دارند، این فیلم‌های آموزشی اغلب فاقد توضیحات زیاد هستند، بنابراین برای موضوعاتی می‌توان از آن استفاده کرد که بتوان بدون نیاز به توضیح نحوه عملکرد یا آموزش را در ویدیوی کوتاه به تصویر کشید.

فیلم  آموزشی گام به گام

این فیلم ها که به فیلم های Tutorial Video نیز مشهور هستند، معمولا بین 2 تا 10 دقیقه زمان دارند، آنها به منظور تدریس یک فرآیند به صورت گام به گام تهیه می‌شوند، مخاطب می‌تواند به صورت گام به گام و همراه با فیلم با آموزش پیش برود.

در این فیلم های آموزشی از روش های تعاملی مختلفی برای آموزش استفاده می شود که از آن میان می‌توان به سوالات کوتاه اشاره کرد. معمولا در تهیه این فیلم های  آموزشی از عبارت‌هایی مثل چگونه، چطور و نحوه آموزش ... استفاده می‌‌شود، اگر قصد دارید فیلم آموزشی گام به گام تهیه کنید بهتر است که گام‌های آموزشی خود را با توضیحات دقیق اما مختصر تهیه کنید، ضمن این که مخاطب با تماشای فیلم و توضیحات شما باید به خوبی آموزش را دریابد.

کاربرد این مدل ویدئوها بسیار متنوع است و تقریبا می‌توان هر موضوعی را با آن پوشش داد. تهیه این مدل فیلم‌ها باید با تصویربرداری و صدابرداری کاملا با کیفیت انجام گیرد، به همین دلیل هم تهیه این مدل آموزش‌ها هزینه بالایی دارد.

فیلم‌های کارآموزی

این مدل فیلم‌های آموزشی به منظور افزایش مهارت یا آموزش یک گروه، تیم، نهاد یا سازمان تهیه می شوند. این نوع آموزش ها معمولا به صورت گروهی ارائه می شود، همانند فیلم آموزشی گام به گام، آموزش‌های کارآموزی نیز از روش‌های مختلفی برای تدریس بهره می‌گیرند که از میان آن‌ها می‌توان به سوالات کوتاه، دستورالعمل‌ها و سایر موارد تعاملی اشاره کرد. بر خلاف آموزش‌های گام به گام،‌در ویدیوهای کارآموزی باید از افراد حقیقی برای آموزش بهره گرفت تا ارتباط بین مدرس و کارآموز تقویت شود.

به طور مثال یک فیلم آموزشی در مورد نحوه عملکرد یک نرم افزار سازمانی روی سیستم باید به گونه‌ای تهیه شود که کارآموزان با تماشای آن بتوانند نحوه عملکرد نرم افزار در یک کار تیمی را به خوبی بیاموزند، همانطور که اشاره کردیم این فیلم ها اکثرا به صورت گروهی نمایش داده می‌شود و به همین دلیل باید در آن به تعامل میان مخاطب و مدرس بسیار دقت داشت.

معمولا برای آموزش مواردی چون طراحی سایت، تعمیرات موبایل، ساخت برنامه‌های نرم افزاری یا بازی برای کامپیوتر و موبایل و ... از این مدل فیلم‌های آموزشی استفاده می شود.

فیلم های آموزشی صفحه نمایشی

این فیلم های آموزشی Screencast Videos نام دارند، آنها به طور ویژه برای انجام یک کار یا حل یک مشکل خاص فیلمبرداری می شوند، در آنها روی صفحه نمایش یک راهنمایی یا  آموزش خاص انجام می‌گیرد، مثلا آموزش هایی که برای ثبت نام در یک سایت تهیه می شوند. در علم ساخت ویدیوهای آموزشی به این شکل از ویدیوها، ویدیوی یک بار مصرف گفته می‌شود چرا که هزینه بسیار پایین و سرعت بسیار بالا تهیه می‌شوند و ارزش تولیدی آن پایین است و تنها برای یک موضوع خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، طول عمر این ویدیوها نیز کوتاه است.

فیلم آموزشی درس گفتار

از این مدل فیلم های آموزشی بیشتر برای آموزش دروس مدرسه یا دانشگاهی استفاده می‌شود، معمولا این فیلم‌ها از چند بخش تشکیل می شوند که شامل آموزش‌های صوتی، اسلایدهای آموزشی یا به طور پیشرفته تر با حضور مدرس، میکروفون، وب کم یا دوربین فیلمبرداری تهیه می‌شود.

این ویدیوهای آموزشی طولانی ترین شکل فیلم آموزشی هستند، گاهی زمان آنها حتی بیش از 30 دقیقه است. ساخت این فیلم های آموزشی شامل صرف زمان و هزینه زیادی می شود. مثال بارز برای این فیلم‌های آموزشی سخنرانی های انگیزشی، سمینارهای آموزشی و یا تدریس دروس دانشگاه است.

برای تهیه این مدل فیلم های آموزشی نیاز به دوربین فیلمبرداری، صدابرداری مناسب و همچنین تدوینگر است، بنابراین شاید بتوان گفت که هزینه ساخت این فیلم آموزشی نسبت به انواع دیگر بیشتر است، ضمن این که بسیار جامع و کاربردی است و می‌تواند نتیجه آموزشی فوق العاده ای به همراه داشته باشد. مدرس آموزشی در این شیوه فیلم‌های آموزشی باید از قدرت بیان بالا و همچنین تسلط کامل به سخنرانی و بیان جملات برخوردار باشد.

ویژگی‌های مشترک فیلم های آموزشی

تمام این فیلم های آموزشی دارای چند ویژگی مشترک هستند، کیفیت بالای تصویربرداری، ارائه توضیحات دقیق و کافی، کیفیت بالای صدا و همچنین کاربردی بودن نکات آموزشی از جمله این ویژگی‌ها هستند. استفاده از این فیلم‌های آموزشی به قدری کاربردی است که اکنون بسیاری از موسسات و آموزشگاه های مطرح در تمام دنیا با ارائه این فیلم‌های آموزشی به تدریس مخاطبان مشغول می‌شوند.

کلام آخر

همانطور که گفتیم این شکل از آموزش یکی از جدیدترین روش های آموزشی است که در صورت تهیه یک فیلم آموزشی دقیق و استاندارد می توان به راحتی از آن برای  آموزش با اهداف مختلف کاربردی استفاده کرد. بنابراین می‌توان گفت که این شیوه آموزشی و استفاده از انواع فیلم ها با توجه به تفاوت فیلم‌های آموزشی مختلف می‌تواند در وقت و هزینه آموزش صرفه جویی بسیاری به همراه داشته باشد.