اقدام هوشمندانه گمرک در جلوگیری از صادرات شیرخشک

با گذشت نزدیک به دو سال از زمان آغاز ممنوعیت صادرات شیرخشک اسکیم، این محدودیت در حالی در اسفندماه ۱۳۹۸ برداشته شد که همچنان صادرات این محصول به دلیل برخی مشکلات پایه مثل عدم شفافیت و رعایت مقدمات مورد نیاز در هاله ای از ابهام قرار گرفته است. مثل اقدام اخیری که مدیرکل دفتر صادرات گمرک انجام داد و از صادرات شیرخشک بنا به دلایلی مستند جلوگیری کرد.

اسفندماه سال گذشته و برابر با نامه ای که سعید عباسپور مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صنعت، معدن وتجارت خطاب به مهدی میراشرفی رئیس کل گمرک ایران نوشت، مقرر شد تا بر اساس تصمیم گیری ستاد مبارزه با آثار کرونا صادرات ۱۰ هزار تن شیرخشک صنعتی با معرفی دو انجمن شیر خشک و صنایع لبنی تا پایان فروردین ۹۹ بلامانع شود؛ نامه ای که تصویر آن در ادامه آمده و به امضای مدیر کل دفتر مقررات صادرات و واردات رسیده است.

این تصمیم در حالی اخذ شد که در آخرین روز اسفند ماه، مدیرکل دفتر صادرات گمرک با نامه‌ای خطاب به مدیرکل دفتر مقررات صادرات و واردات، ضمن اعلام موارد نقص شده، مانع از صادرات شیرخشک ایران بعد از گذشت نزدیک به دو سال شد تا همچنان روند صادرات شیرخشک با مشکل رو به رو باشد؛ نامه ای که تصویر آن در ادامه آمده و به امضاء مدیر کل دفتر صادرات رسیده است.

مدیر کل دفتر صادرات گمرک، در شرایطی از خروج ده هزارتن شیر خشک اسکیم جلوگیری کرد که سهمیه بندی آن بر خلاف مصوبه های موجود به تایید انجمن صنایع لبنی ایران نرسیده بود و در همین رابطه انجمن صنایع فراورده های لبنی ایران طی نامه شماره 98-12137 مورخ 27/12/98 غیر قانونی بودن این سهمیه بندی را طبق مستندات موجود درخواست کرده و خواستار تجدید نظر در سهمیه بندی فوق الذکر از وزارت صنعت ، معدن و تجارت شده بود.

تصمیمی که حالا با حمایت انجمن صنایع لبنی ایران و همچنین برخی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان شیرخشک همراه شده و آنها این اقدام دفتر صادرات گمرک را هوشمندانه و در راستای منافع تولیدکنندگان و صادرکنندگان شیرخشک عنوان نموده کرده اند.

در همین رابطه دفتر صادرات گمرک ایران دلایلی را برای جلوگیری از صادرات شیرخشک مورد اشاره قرار داده که در ادامه به اختصار مورد اشاره قرار می گیرد.

نخست اینکه لیست سهمیه بندی می‌بایست به امضا مشترک سه انجمن صنایع فراورده های لبنی ایران ، انجمن صنایع شیر خشک و اتحادیه فراورده های لبنی پاستوریزه ایران رسانده شود، اما در این خصوص لیست سهمیه بندی تنها به امضا انجمن صنایع شیر خشک و اتحادیه فراورده های لبنی پاستوریزه ایران رسیده است.

دوم اینکه طبق لیست سهمیه بندی ارائه شده حدود هشت هزارتن شیرخشک تولید شده بین 43 شرکت لبنیاتی و تولیدی بدون توجه به میزان نیاز طبیعی برخی از این شرکتها به شیرخشک به عنوان مواد اولیه تولید خود و صرفا بر اساس موجودی انبار آنها تهیه شده است که در صورت اجرا خطر افزایش قیمت لبنیات به دلیل خالی شدن ذخیره استراتژیک کشور وجود خواهد داشت.

اشکال سوم اینکه حدود 2000 تن از سهمیه صادراتی به اعضای اتحادیه لبنی بدون توجه به موجودی مازاد شیر خشک اعضای این اتحادیه تخصیص یافته است . این در حالیست که اعضای این اتحادیه هیچکدام تولید کننده شیر خشک نمی باشند !!!

و در نهایت ایراد چهارمی که از سوی اداره کل صادرات گمرک به این حجم از صادرات شیرخشک گرفته شد، اینکه با توجه به وجود آلودگی منطقه به ویروس کرونا و محدودیتهای انتقال کالا و تردد در مرزهای کشورها بهتر است در صورت لزوم صادرات از طریق شرکتهایی که سابقه مفید در این زمینه داشته اند انجام شود در غیر این صورت صرف تخصیص سهمیه صادراتی به شرکتهای فاقد سابقه صادراتی باعث سقوط قیمتهای صادراتی و رقابت کاذب شرکتها و به نتیجه نرسیدن اهداف صادراتی خواهد شد.

روندی که مورد اشاره قرار گرفت و با هوشمندی اداره کل صادرات گمرک از یک اقدام تجاری غیرشفاف جلوگیری کرد، این هشدار و در عین حال نوید را می دهد که نیاز بازار جهانی به شیرخشک ایران حاکی از این است که یکی از ظرفیت‌های بزرگ کشور در حوزه افزایش اشتغال از طریق تولید شیر و شیرخشک است و همچنان می توان روی صادرات این محصول استراتژیک برای کسب درآمدهای ارزی حساب باز کرد. با این حال باید مراقبت کرد تا این فرصت بی نظیر با تصمیمات لحظه‌ای و غیرشفاف با اشکال رو به رو نشود و تهدیدهای حاصل از اقدامات غیرکارشناسی شده این فرصت بزرگ اقتصادی را با چالش رو به رو نکند.