حقایقی دردناک درباره فقر انرژی در جهان
به گفته کارشناسان برای بسیاری از افراد در سراسر جهان، دسترسی جدید به خدمات برق، مزایای معناداری برای زندگی روزمره آنها نداشته است. در مقالهای که به تازگی منتشر شده، اینگونه ادعا شده که حداقل 1.18 میلیارد نفر در سراسر جهان دچار فقر انرژی هستند و نمیتوانند از برق استفاده کنند، که بر اساس دادههای رسمی، 60درصد بیشتر از 733 میلیون نفری است که در سال 2020 هیچگونه اتصال برقی نداشتند. این 1.18 میلیارد نفر در مناطقی آنچنان تاریک زندگی میکنند که هیچ نشانهای مبنی بر مصرف برق از فضا در آن مناطق مشاهده نمیشود و اکثر آنها به شبکه برق دسترسی ندارند.
اما تحقیقات همچنین نشان میدهد که 447 میلیون نفر با وجود برقدار شدن بر اساس سوابق آماری رسمی، کماکان از برق استفاده نمیکنند. این امر میتواند نشاندهنده کیفیت دادهها یا مسائل مربوط به پوشش برق در آن مناطق باشد، اما همچنین به معنای عدمارائه خدمات برق است، چه به دلیل قطع برق مکرر، خرابی تجهیزات، یا شکاف در شبکه توزیع. برخی از مصرفکنندگان متصل نیز ترجیح میدهند از برق استفاده نکنند، شاید به این دلیل که به خدمات یا لوازمی برای کارآمد کردن آن دسترسی ندارند یا به این دلیل که توانایی پرداخت قبوض برق خود را ندارند.
اما موانع پیش روی مصرف برق مولد در بسیاری از کشورهای در حال توسعه همچنان بالاست. در حقیقت فقر انرژی، فقدان انرژی کافی، قابل اعتماد و مقرون به صرفه برای روشنایی، پخت و پز، گرمایش و سایر فعالیتهای روزمره ضروری برای رفاه و توسعه اقتصادی است. بدون دسترسی مداوم به انرژی قابل اعتماد و مقرون به صرفه، حتی آنهایی که در مناطق برقدار زندگی میکنند، بسیاری از مزایای برق را از دست میدهند. این در حالی است که پیامدهای فقر انرژی میتواند شدید باشد که از آن جمله میتوان به آسیبهای جدی به سلامت جسمی و رفاه روانی، طرد از جامعه، آسیبرسانی به فرصتهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی اشاره کرد.
با استفاده از پیشرفتهای اخیر در تجزیه و تحلیل تصاویر ماهوارهای، ما اولین طبقهبندی محاسباتی فقر انرژی را در سراسر جهان در حال توسعه ارائه کردهایم. این پروژه تصاویر ماهوارهای با وضوح بالا در شب و روز را برای ارزیابی نشانههای خروج نور در طول حداکثر 3000 شب در تمام سکونتگاههای انسانی در جهان ترکیب میکند. این روشهای محاسباتی از تصاویر شبانه برای تخمین مصرف انرژی روی سکونتگاههای فردی، منابع محلی و تمام سازههای ساختهشده توسط انسان در این سیاره استفاده میکنند.
با تکیه بر تخمینهای شبانه ماهوارهای، ما از تغییرات مهم در سیگنالهای زمانی که در ترکیبهای ماهانه و سالانه ارائه میشوند، استفاده میکنیم. مقایسههای شبانه، امکان محاسبه مستقیم تغییرات در بازتاب سطح را به دلیل تفاوتها در سطح پوشش زمین، چرخههای نور ماه، شرایط جوی و سایر تفاوتهای اندازهگیرینشده فراهم میکند. تجمیع آماری این پارامترهای شبانه در طول زمان، تخمینهایی از مصرف برق در سراسر کره زمین به ما میدهد که این نتایج در نهایت قابلیت اطمینان و پایداری را در دورههای طولانیتر افزایش میدهد.
با بررسی نتایج درمییابیم که دادهها برخی از الگوهای واضح را نشان میدهد. برای مثال، در کشورهای جنوب صحرای آفریقا، بیشتر تغییرات در نرخ فقر انرژی با تفاوتهای درون کشوری در تراکم جمعیت، دورافتادگی از مرکز و ویژگیهای زمین توضیح داده میشود، نه تغییرات بین کشورها در عواملی مانند ثروت کشور یا ظرفیت تولید برق. یک پیامد این است که بسیاری از مناطق فقیر از نظر انرژی دقیقا در کنار مناطقی قرار دارند که شبکههای برق قبلا در آنها ایجاد شدهاند، که نشان میدهد حتی بدون انتظار برای تحقق پروژههای زیربنایی در مقیاس بزرگ، فرصتهای محلی زیادی برای کاهش فقر انرژی در آنجا وجود دارد. در راستای تسریع تلاشها برای کاهش فقر انرژی در سراسر جهان، ما دادههای سطح شهرها را در مورد دسترسی و استفاده تخمینی برق برای 115 کشور از سال 2013 تا 2020 منتشر کردیم. سکونتگاههای فقیر از انرژی در مناطقی قرار دارند که در شب بهقدری کمنور هستند که از نظر آماری از سطح نور پسزمینه در مناطق خالی از جمعیت قابل تشخیص نیستند. این دادهها بخشی از پروژه دسترسی به برق با وضوح بالا (HREA) است که مشارکتی بین دانشگاه میشیگان، بانک جهانی، برنامه توسعه سازمان ملل، و اداره ملی اقیانوسی و جوی در راستای ردیابی در دسترس بودن برق در سطح شهرهاست.
در این گزارش در مورد علل و همبستگیهای مناطق دارای فقر انرژی و همچنین در مورد تاثیرات فقر انرژی بر رفاه و توسعه در مقیاس محلی و جهانی نیز سخن به میان آمده است. با پیوند دادن نقشههای نشاندهنده مناطق شامل فقر انرژی با وضوح بالا با سایر دادههای جغرافیایی و شاخصهای اجتماعی-اقتصادی، میتوان رویکردهای یکپارچهتری را برای پرداختن به انتقال عادلانه انرژی به عنوان اولویت توسعه اقتصادی اساسی دنبال کرد.
دستیابی به هدف هفت توسعه پایدار (SDG7) برای انرژی مقرون به صرفه، قابل اعتماد، پایدار و مدرن برای همه تا سال 2030 بیش از هر زمان دیگری به بینش صریح، ثابت و به موقع در مورد اینکه کجا و چرا جوامع به انرژی دسترسی ندارند، بستگی دارد. هدف 7 توسعه پایدار یکی از 17 هدف توسعه پایدار است که توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 2015 ایجاد شد و هدف آن تضمین دسترسی به انرژی مقرون به صرفه، قابل اعتماد، پایدار و مدرن برای همه است. دسترسی به انرژی یک رکن مهم برای رفاه مردم و همچنین برای توسعه اقتصادی و کاهش فقر است. در میان پیشرفت قابلتوجهی که در بهبود نرخ دسترسی به برق داشتهایم، دسترسی واقعا موثر مستلزم آن است که انرژی به اندازه کافی، قابل اعتماد و مقرون به صرفه برای همه در دسترس باشد.