مگاپروژه «اومااویا» نماد اعتماد بینالمللی به توان فنی و مهندسی ایران
در حال حاضر ایران به عنوان یکی از اعضای کمیته بینالمللی سدهای بزرگ، با احداث بالغ بر ۴۲۶ سد بزرگ و ساخت و بهرهبرداری از ۱۶۷ واحد نیروگاه برقآبی به ظرفیت بیش از ۱۲هزار مگاوات توان تولیدی انرژی تجدیدپذیر و پاک به عنوان یکی از توانمندترین کشورها در حوزه سد و نیروگاه شناخته میشود. مزیتهای مدیریتی این توانمندی با تامین بخش قابلتوجهی از نیازهای کشور در تامین آب و کنترل و مهار انرژی سیلابهای مخرب برای تولید انرژی برقآبی شناخته شده است، اما جنبهای که در محافل و افکار عمومی کمتر به آن پرداخته شده است، ایجاد خودباوری در سطح توان فنی و مهندسی داخل کشور و اعتماد سطح بینالمللی به ظرفیتهای فنی ایران است. به شکلی که هماکنون بازارهای بینالمللی به توان مهندسان ایرانی اعتماد کرده و طرحهای پیچیده و فنی خود را در رقابت با سایر فعالان مهندسی دنیا به ایران واگذار کردهاند.
سد و نیروگاه اومااویا در کشور سریلانکا مصداق اعتماد بینالمللی به این ظرفیتها در ایران است که در دوره محدودیتهای ناشی از پاندمی کووید -۱۹ و سایر تحولات سیاسی و منطقهای به مرحله بهرهبرداری رسید. طرح اومااویا شامل دو سد مخزنی بتنی، دو تونل انتقال بلند آب برای بهرهمندی مناطق کمتر برخوردار و دو واحد نیروگاه برقآبی با مجموع ظرفیت ۱۲۰ مگاوات است که با پیچیدگیهای فنی و اجرایی منحصر به فردی روبهرو بوده است، اما با تجربیات حاصل از اجرای پروژههای گذشته، با اعتماد بالا طراحی و اجرا شده است. تامین انرژی آن هم از نوع انرژیهای تجدیدپذیر و پاک، در دنیای مدرن توسعه از اهمیت تعیینکنندهای برخوردار است و نیروگاههای برقآبی در این زمینه پیشرو هستند. میزان بارشها در سریلانکا صعوبت اجرایی سد و تونلهای انتقال را دوچندان میکند، از این رو ارائه طرحهای متناسب با شرایط جغرافیایی و فرهنگ بومی منطقه از جایگاه ویژه برخوردار است که خوشبختانه به همت مهندسان ایرانی محقق شد.
با برگزاری جشن خودکفایی سدسازی ایران در سال ۱۳۸۹ توان فنی و مهندسی مهندسان ایرانی پس از ۴ دهه فعالیت افتخارآمیز در این حوزه و در سطح ملی و بینالمللی انعکاس یافت و اگرچه این شکوه، در معرض دیدگاههای مغرضانه جریان معاند قرار گرفت، اما خوشبختانه ظرفیتهای فنی و مهندسی ایران در حوزه سدسازی با نظارتهای سطح بینالمللی موفق ظاهر شد و دریچه جدیدی برای فعالیت نخبگان در داخل کشور و توسعه صادرات مهندسی به روی اقتصاد کشور نیز گشوده شد.