پیش‌بینی کوتاه‌مدت صنعت برق جهانی
چند دولت در سراسر جهان تاکنون میلیاردها دلار را برای محافظت از مصرف‌کنندگان برق در برابر اثرات فوری این اتفاق اختصاص دادهاند. برخی، مانند آلمان و ژاپن نیز اقدامات غیرمنتظره‌ای را برای افزایش موقت عمر نیروگاههای نفت‌سوز و زغالسنگسوز و افزایش طول عمر برخی از نیروگاههای هستهای خود انجام دادهاند. آژانس بین‌المللی انرژی با تاسف اذعان کرد که بازارهای انرژی جهان «بسیار آسیب‌پذیر» باقی مانده است. اما در حالی که «شکنندگی و ناپایداری سیستم انرژی کنونی ما» تا حدودی موانعی را برای انتقال به انرژی پاک ایجاد کرده است، شتاب برای سرمایه‌گذاری در انرژیهای پاک ادامه دارد. در ادامه برخی از روندهای کلیدی ارائه شده در صنعت برق را ذکر خواهیم کرد.
تنوع تولید موضوعی حیاتی
در این گزارش سه سناریوی اصلی بررسی می‌شود: سناریوی سیاست‌‌‌های اعلام‌‌‌شده (STEPS)، که فرض می‌کند خط‌‌‌مشی امروزی صنعت نیرو در راستای پایداری خواهد بود. سناریوی تعهدات اعلام شده (APS)، که فرض می‌کند تمام اهداف دولت‌ها محقق خواهند شد و سناریوی صفر خالص تا سال ۲۰۵۰ (NZE) که مسیری را برای دستیابی به تثبیت ۵/ ۱ درجه سانتیگرادی در دمای جهانی و در عین حال دسترسی جهانی به انرژیهای پاک تا سال ۲۰۳۰ ترسیم می‌کند. بر اساس سناریوی STEPS، آژانس بین‌المللی انرژی افزایش پایدار انرژیهای تجدیدپذیر و انرژی هستهای را در صورت تعادل مجدد بازارها پیش‌بینی می‌کند. با این حال، بحران انرژی احتمالا نرخ بهره‌‌‌برداری از نیروگاههای زغالسنگسوز را افزایش می‌دهد، اگرچه آژانس انتظار ندارد سرمایه‌گذاری در نیروگاههای جدید زغالسنگ پایدار بماند. بسیاری از کشورهای جهان، از جمله در اروپا، آسیا، آفریقا و خاورمیانه، شروع به سرمایه‌گذاری هنگفت روی گاز طبیعی کرده‌اند.
مصرف سوخت فسیلی می‌تواند در این دهه به اوج خود برسد
آژانس بین‌المللی انرژی، برای اولین بار، تحت سیاست‌‌‌های اعلام‌‌‌شده خود، یک اوج مصرف را برای تقاضای زغالسنگ، گاز طبیعی و نفت طرح می‌کند. این می‌تواند پیامدهای بزرگی برای سوختهای مورد استفاده برای تولید برق داشته باشد. این گزارش خاطرنشان می‌کند که صنعت برق ۵۹درصد از کل زغالسنگ مورد استفاده در جهان در سال ۲۰۲۱، همراه با ۳۴درصد گاز طبیعی، ۴درصد نفت، ۵۲درصد از کل انرژیهای تجدیدپذیر و نزدیک به ۱۰۰درصد انرژی هستهای را به خود اختصاص داده است. سهم سوختهای فسیلی در ترکیب انرژی جهانی برای دهه‌‌‌ها سرسختانه بالا و حدود ۸۰درصد بوده است. در این گزارش تا سال ۲۰۳۰، این سهم به زیر ۷۵درصد و تا سال ۲۰۵۰ به کمی بیش از ۶۰درصد می‌رسد. با این حال، اگر کاهش قابل‌توجه انتشار کربن صورت نپذیرد، مسیر فعلی با افزایش حدود ۵/ ۲ درجه سانتیگرادی در دمای متوسط جهانی تا سال ۲۱۰۰ همراه خواهد بود. با این حال، تاکنون، به نظر می‌رسد این سیاست در سراسر جهان دستاوردهایی داشته است. چشم‌انداز WEO۲۰۲۲ همچنین اشاره می‌کند که اگر این گذار ادامه یابد، جهان به سرمایه‌گذاری و مصرف سوختهای فسیلی ادامه خواهد داد.
افزایش تقاضای جهانی برق
با این حال، روندهای فعلی موانع قابل‌توجهی ایجاد می‌کنند. ذکر این نکته قابل‌توجه است که تقاضای برق جهانی قرار است تا ۵۹۰۰ تراوات ساعت بر اساس سناریوی STEPS (از ۲۴۷۰۰ تراوات ساعت در سال ۲۰۲۱) و بیش از ۷۰۰۰ تراوات ساعت تحت سناریوی APS تا سال ۲۰۳۰ افزایش یابد، که این میزان معادل سطح فعلی تقاضا در ایالات متحده و اروپاست و این امر بر پیچیدگی‌های صنعت برق جهانی می‌افزاید. در اقتصادهای پیشرفته، بزرگ‌ترین محرک رشد تقاضای برق ناشی از حمل‌ونقل است. در اقتصادهای در حال توسعه، عوامل محرک شامل رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای سرمایش است.
افزایش موقت مصرف زغالسنگ
تقاضای قوی برای برق، قیمت بالای گاز طبیعی و نگرانی‌های امنیتی انرژی در ماه‌‌‌های اخیر باعث افزایش استفاده از زغالسنگ برای تولید برق شده است. با این حال، طبق STEPS، تولید برق مبتنی بر زغالسنگ بدون کاهش از ۳۶درصد تولید جهانی در سال ۲۰۲۱ به ۲۶درصد در سال ۲۰۳۰ و ۱۲درصد در سال ۲۰۵۰ کاهش می‌یابد که منعکس‌کننده رشد انرژیهای تجدیدپذیر است که توسط فناوری فتوولتائیک خورشیدی (PV) و باد رهبری می‌شوند.
بهبود چشم‌انداز سوختهای فسیلی کم‌آلاینده
با این حال، سهم گاز طبیعی نیز می‌تواند از ۲۳درصد در سال ۲۰۲۱ به ۲۰درصد در سال ۲۰۳۰ و ۱۳درصد در سال ۲۰۵۰ کاهش یابد. آژانس بین‌المللی انرژی خاطرنشان کرد چشم‌انداز مصرف سوختهای فسیلی همچنان ضعیف است. تولید سوخت فسیلی با قابلیت جذب، فناوری استفاده و ذخیره‌‌‌سازی کربن (CCUS) و پروژه‌‌‌هایی که آمونیاک را در نیروگاههای زغالسنگسوز و هیدروژن را در نیروگاههای گازی می‌سوزانند، هنوز در مرحله توسعه پیش از تجاری‌سازی هستند و تلاش‌های قابل‌توجهی لازم است تا آنها قبل از سال ۲۰۳۰ استقرار در مقیاس خود را آغاز کنند. در همین حال، احتراق همزمان آمونیاک یا هیدروژن در مراحل سناریوی STEPS، بسیار محدود باقی مانده است و کمتر از ۱/ ۰درصد از کل تولید برق در سال ۲۰۵۰ را تشکیل می‌دهد.
خوش‌بینی درخصوص برق هستهای
تولید برق هستهای که در حال حاضر ۱۰درصد از تولید جهانی را تامین می‌کند، قرار است سهم خود را تحت سناریوی «STEPS» حفظ کند، اما این همچنان نیازمند تکمیل ۱۲۰ گیگاوات ظرفیت هستهای جدید از سال ۲۰۲۲ تا ۲۰۳۰ و ۳۰۰ گیگاوات دیگر بین سال‌های ۲۰۳۰ و ۲۰۵۰ است. آژانس بین‌المللی انرژی خاطرنشان کرد: رویدادهای اخیر، شرایط بازار و سیاست‌‌‌ها دیدگاه‌‌‌ها را در مورد گاز طبیعی تغییر داده و نقش آن را محدود می‌کنند و در عین حال بر پتانسیل انرژی هستهای برای کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌ای و تقویت امنیت برق تاکید می‌کنند.
