توانیر گزارش داد
برآورد میزان استخراج رمز ارز با استناد به مقدار مصرف برق
مصرف برق استخراج رمزارزها در جهان
در شرایط جاری، متوسط انرژی مورد نیاز برای استخراج هر بیت‌کوین حدود 300 مگاوات ساعت برآورد می‌شود که این انرژی به صورت متوسط معادل مصرف برق بیش از 35هزار واحد مسکونی در یک روز است. به استناد تخمین مراجع بین‌المللی (2021 Cambridge) در حال حاضر متوسط مصرف برق سالانه کل شبکه جهانی بیت‌کوین حدودا برابر 96 میلیارد کیلووات ساعت برآورد می‌شود که این مقدار از مصرف سالانه برق در کشورهایی مانند بلژیک، فنلاند و اتریش بیشتر است. طبق ارزیابی‌ها درصورت تامین برق مراکز استخراج رمزارز از طریق بورس انرژی یا با تعرفه صنعتی، به ازای استخراج هر بیت‌کوین حدود 450 میلیون تومان یارانه حامل‌های انرژی به استخراج‌کنندگان تعلق می‌گیرد.
مصرف برق استخراج رمزارزها در ایران
شرکت توانیر در گزارشی با عنوان «فعالیت غیرمجاز مراکز استخراج رمزارز: فراتر از بحران خاموشی»، میزان توان مصرف برق توسط مراکز استخراج رمزارزها در کشور در اردیبهشت 1400 را حدود 2هزار مگاوات برآورد کرد. این میزان توان (با فرض استفاده در طول یک سال) برابر با مجموع توان متوسط مصرفی سالانه سه کلان‌شهر مشهد، اصفهان و تبریز در سال 1399 است. همچنین از توان متوسط مصرفی سالانه استان‌هایی مانند اصفهان، خراسان رضوی، شمالی و جنوبی، یزد، کرمان، مازندران، گیلان، آذربایجان غربی و شرقی در سال 1399 بیشتر است.
برآورد میزان فعالیت استخراج رمزارزها در ایران
برای برآورد میزان فعالیت استخراج رمزارزها، مصرف برق در ساعات 2 تا 5 بامداد اردیبهشت سال‌های 1398، 1399 و 1400 با یکدیگر مقایسه شد. طبق بررسی‌های توانیر، بار پایه و مصرف برق در ساعات نیمه شب به کمترین میزان می‌رسد زیرا بخش‌های تجاری، خانگی، عمومی و کشاورزی تا حد زیادی از مدار خارج می‌شوند. بنابراین اثر مصرف این دسته از مشترکان در بازه مورد بررسی به حداقل می‌رسد. همچنین به دلیل معتدل بودن هوا در بازه مورد بررسی، اثر دما بر افزایش مصرف حذف می‌شود. از سوی دیگر مصرف تعداد 427 مشترک صنعتی که دارای رشد غیرمتعارف در سال‌های اخیر بوده‌‌اند از محاسبات حذف شده است. ضمن اینکه باید این موضوع را در نظر داشت که در اردیبهشت‌ماه 1400 برنامه وسیع جمع‌آوری تجهیزات استخراج غیرمجاز رمزارز اجرا نشده بود. داده‌های توانیر حکایت از آن دارد که میانگین رشد سالانه مصرف برق تجاری، خانگی و صنعتی مشخص است و هرگونه رشد غیرمتعارف مصرف در بازه فوق به عامل مصرف‌کننده خارج از این مصارف متعارف مربوط می‌شود. مطابق برآورد به روش فوق، میزان فعالیت استخراج رمزارزها برابر با 2هزار مگاوات تخمین زده می‌شود. از این مقدار، حدود 200 مگاوات (یک‌دهم کل ظرفیت) به صورت مجاز فعالیت می‌کنند که از تاریخ پنجم خردادماه 1400 به دستور رئیس‌جمهور وقت خاموش شده‌اند. این میزان توان، معادل مصرف 15 میلیون لیتر گازوئیل در روز در نیروگاه‌ها است.
دلایل رشد شدید استخراج رمزارزها در کشور
1- جهش شدید قیمت بیت‌کوین در مدت زمانی بسیار کوتاه به دلیل سرمایه‌گذاری 5/ 1 میلیارد دلاری شرکت خودروسازی تسلا در بیت‌کوین در اوایل بهمن‌ماه سال 1399.
2- همزمانی تقریبی این اتفاق با ریزش کم‌سابقه شاخص بورس و وجود نقدینگی سرگردان خارج‌شده از بورس: میلیون‌ها ایرانی (طبق برآورد اتاق بازرگانی ایران) بخشی از سرمایه خود را در رمزارزها سرمایه‌گذاری کردند.
3- افزایش تقاضای خرید دستگاه‌های استخراج رمزارز: با توجه به قیمت یارانه‌ای برق در ایران تعداد قابل‌توجهی از افراد به جای خرید مستقیم رمزارز، اقدام به خرید دستگاه استخراج رمزارز کرده‌اند (رشد ناگهانی قیمت دستگاه‌های استخراج رمزارزها و نایاب شدن آنها در بازار ایران در زمستان سال گذشته موید این ادعاست) .
