ضرورت کاهش تلفات و مدیریت مصرف برق
طراحی و بهره‌برداری علمی و مناسب از شبکه‌های توزیع برق هم می‌تواند بخش مهمی از نیاز به افزایش ظرفیت تولید را که در شبکه‌های توزیع برق تلف می‌شود، برطرف سازد و هم با کاهش تلفات انرژی می‌توان آلاینده‌های زیست‌محیطی ناشی از سوخت‌های فسیلی نیروگاه‌ها را کاهش داد، به‌طوری‌که هر یک درصد کاهش تلفات انرژی در ایران، موجب کاهش سالانه انتشار ۸/ ۱ میلیون تن دی‌اکسیدکربن، همچنین کاهش انتشار ۱۷هزار تن سایر آلاینده‌ها در محیط‌زیست می‌شود. شرکت توانیر با توجه ویژه به موضوع تلفات توان و انرژی در شبکه‌های توزیع برق و با اجرای طرح‌های جهادی کاهش تلفات و با مشارکت شرکت‌های توزیع برق توانسته است درصد تلفات شبکه‌های توزیع برق را از ۱۵ درصد در سال ۹۲ به حدود ۱۰ درصد در سال ۹۷ کاهش دهد. تلفات انرژی در شبکه‌های توزیع که خود به تلفات فنی و غیرفنی تقسیم می‌شود، صرف‌نظر از وضعیت اقتصادی کشورهای جهان از موضوعاتی است که تمامی کشورها علاقه‌مند به کاهش و مدیریت آن هستند.
سرقت برق و دستکاری لوازم اندازه‌گیری به‌عنوان تلفات غیرفنی شبکه از مشکلاتی است که حل آن نیازمند عزم همگانی و مشارکت تمامی سازمان‌های تصمیم‌گیرنده، همراه با آگاه‌سازی عمومی و فرهنگ‌سازی مردمی است.کاهش تلفات فنی شبکه که مربوط به ساختار شبکه و فرسودگی تجهیزات آن است، به علت نیاز به صرف هزینه سنگین، با تامین اعتبار لازم و با زمان‌بندی بلندمدت در حال انجام است و توجه بیشتر به تلفات غیرفنی به علت کم هزینه بودن و پاسخگویی سریع‌تر مورد توجه است.علاوه بر کاهش تلفات انرژی می‌توان با مدیریت سمت تقاضا، ظرفیت موردنیاز نیروگاهی را مدیریت کرد.با منحنی مصرف ۲۴ ساعته کشور در یکی از روزهای فصل تابستان به‌عنوان پربارترین فصل سال که ظرفیت مورد نیاز تولید باید پاسخگوی نیاز مصرف آن باشد، مشاهده می‌شود که در حدود ۴ ساعت از شبانه‌روز به این ظرفیت نیروگاهی نیازمندیم و در بقیه ساعات ظرفیت پایین‌تری موردنیاز است.تنوع مصرف‌کنندگان برق که شامل مشترکان خانگی، عمومی، کشاورزی، صنعتی و سایر مصارف است، پتانسیل بزرگی را برای مدیریت مصرف در ساعات پربار شبکه فراهم کرده است.
با جابه‌جایی بار مصرف‌کنندگان از ساعات پربار به ساعات کم‌بار شبکه، علاوه بر کاهش تلفات مضاعفی که در ساعات پربار به شبکه تحمیل می‌شود، به‌جای توسعه ظرفیت نیروگاهی می‌توان نیاز مصرف را مدیریت کرد.موضوع مدیریت مصرف و مدیریت بار در تمامی کشورهای جهان مسیری است که در کنار مدیریت تولید برق حرکت می‌کند. در کشور ما نیز هر ساله در جهت در اولویت قرار دادن تامین برق مشترکان صنعتی، با تخصیص مشوق‌هایی از مشترکان خواسته می‌شود هم‌زمان با کاهش مصرف برق، بخشی از مصرف برق خود را به ساعات کم‌باری منتقل کنند.این برنامه‌ها که به طرح‌های پاسخگویی بار (DR) مشترکان موسوم شده است، در برگیرنده روش‌هایی از مدیریت مصرف برق است که به میزان مصرف مشترکان در اثر تغییر قیمت برق اطلاق می‌شود. با توجه به اینکه قیمت تمام‌شده انرژی در ساعات پیک به علت استفاده از نیروگاه‌های گازی و... بسیار بالاتر از سایر ساعات است، قیمت فروش انرژی برای مشترکان در ساعات پیک هم متناسب با قیمت تمام‌شده، بالاتر است.مشترکان با جابه‌جایی بار مصرف از ساعات پیک به ساعات کم‌بار و عادی، هم در بهره‌وری تولید و مصرف برق مشارکت می‌کنند و هم مبلغ کمتری بابت مصرف انرژی خود می‌پردازند.اجرای برنامه‌های پاسخگویی بار تاثیرات زیر را برای سیستم‌های تولید و توزیع و همچنین مشترکان دربردارد:
۱- کاهش هزینه‌های تولید، ۲- نیاز به سرمایه‌گذاری کمتر جهت ایجاد ظرفیت جدید نیروگاهی، ۳- کاهش خاموشی شبکه، ۴- افزایش مقدار فروش انرژی، ۵- کاهش آلودگی محیط‌زیست، ۶- ایجاد پتانسیل فروش انرژی مازاد به کشورهای همسایه، ۷- افزایش قابلیت اطمینان شبکه، ۸- حداکثر کردن منافع اقتصادی کشور.
در وضعیت فعلی و به‌رغم تحریم‌های اقتصادی، می‌توان با کاهش تلفات انرژی در شبکه‌های برق‌رسانی، همچنین مشارکت مشترکان در طرح‌های مدیریت مصرف و کاهش مصرف در ساعات پربار علاوه بر مدیریت ظرفیت نیروگاهی و کاهش آلودگی محیط‌زیست، امکان صادرات مازاد برق به کشورهای همجوار را نیز فراهم کرد.تردیدی نیست با برخورداری از شرایط ایده‌آل شبکه و توزیع بهینه انرژی الکتریکی و مدیریت بار و کاهش تلفات انرژی، کشور ما می‌تواند به‌عنوان‌هاب انرژی در منطقه ایفای نقش کرده و درآمد ارزی مناسبی را عاید خود کند.
ارسال نظر