تقلیل مشکلات صنعت برق به دوران پیک مصرف
در ادامه گفت و گو روزنامه دنیای اقتصاد، با امیر انوری مدیرعامل هلدینگ برق انرژی صبا را مطالعه می‌کنید:
همان طور که می‌دانید بر اساس سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، دولت موظف است، ۸۰ درصد از اقتصاد کشور از جمله صنعت برق را خصوصی کند. با این وجود تا اکنون حدود ۶۰ درصد از نیروگاه‌های تامین کننده برق کشور خصوصی سازی شده‌اند. به طور کلی جایگاه بخش خصوصی در صنعت برق چطور ارزیابی می‌کنید؟
چندی پیش وزیر امور اقتصادی و دارایی با ارسال نامه‌ای به رییس جمهوری، از او خواست تا اطلاع ثانوی بحث خصوصی سازی نیروگاه ها متوقف شود. این تصمیم با موافقت رییس جمهور اجرایی شده و به احتمال قوی سرمایه گذاری‌ها در حوزه برق برای سال آینده نیز باید توسط بخش دولتی انجام شود. با این وجود بحث طرح‌های نیمه تمام شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی که قرار بود از محل آیین نامه اجرایی تبصره ۱۹ به بخش خصوصی واگذار شود نیز از دستور کار خارج شد.
حال اینکه چرا دولت در این مقطع زمانی خصوصی سازی را متوقف کرده؛ سوالی است که مسئولین باید به آن پاسخ دهند. گویا تا به امروز ایرادات و اشکالات خصوصی سازی در صنعت برق، بیش از مزایای آن برای سیاستمداران بوده است.
نگاه دولت به بخش خصوصی را در صنعت برق چطور می‌بینید؟ به نظر شما این نگاه در سال ۱۳۹۷ نسبت به سال گذشته تغییر کرده است؟
متاسفانه بخش خصوصی در ایران مورد بی مهری واقع شدند؛ به این معنا که هر گاه وزارت نیرو در تولید و تامین برق مورد نیاز کشور با چالش رو به رو می‌شود، یاد بخش خصوصی می‌افتد، اما هنگامی که بخش خصوصی با چالشی مواجه است، وزارت نیرو سراغی از آن‌ها نمی‌گیرد.
معتقدم خصوصی سازی باید فراتر از یک دستورالعمل، تبدیل به یک فرهنگ شود. در واقع اگر مجریان و متولیان خصوصی سازی در کشور فهم و درک درستی از این مفهوم در ذهن نداشته باشند، هیچگاه نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که خصوصی سازی واقعی در کشور اتفاق بیافتد.
باید بپذیریم که در سال‌های اخیر، نگاه بخشی از سیاستمداران و مجریان به قانون یا مفهوم خصوصی سازی، به این شکل بوده که "بخش خصوصی می‌خواهد هر چه دولت دارد جمع کند و ببرد"!
تاکید می‌کنم که خصوصی سازی در کشور یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است. هم اکنون حدود ۲۰ هزار طرح نیمه تمام در کشور وجود داشته و خدا می‌داند چند صد هزار میلیارد تومان بابت این طرح‌ها تا به امروز هزینه شده است؛ حال آنکه دولت در اتمام این پروژه‌ها در تنگنا قرار دارد و به دلیل کمبود منابع، مجبور است این طرح‌ها را برای تکمیل نمودن به بخش خصوصی واگذار کند.
نقش نیروگاه‌های بخش خصوصی در دوران پیک مصرف برق را چطور ارزیابی می‌کنید؟ آیا سال آینده کمبود برق ما بیشتر خواهد شد؟
بنده اساسا این نوع طرح سوال را صحیح نمی دانم. این دسته از سوالات به گونه‌ای است که گویی ما باید بحران محور عمل کنیم یا تصمیم بگیریم. توجه داشته باشیم که مشکلات صنعت برق، نیروگاه‌های بخش خصوصی و سایر بخش های صنعت برق تنها به دوران پیک محدود نیست و نباید تنها گذار از دوره پیک برای ما یک دغدغه باشد.
در اینجا نکته مهمی وجود دارد؛ اینکه آیا صنعت برق ایران تنها در دوران پیک مصرف با مشکل رو به رو می‌شود، یا اینکه به طور کلی ساختار اقتصاد برق ایراد دارد. جای بسی تاسف است که هنوز وزارت نیرو به جای برنامه ریزی برای توسعه پایدار در حوزه صنعت برق و حل مشکل اقتصاد برق، همواره در این تفکر گذار از دوران پیک مصرف است. همین یک نکته مشخص می‌کند که صنعت برق ایران ابزار برنامه ریزی لازم یا توان اجرایی لازم برای تحقق برنامه‌ها را ندارد.
معتقدم در حال حاضر صنعت برق بیش از هر چیز نیازمند ترمیم ساختار اقتصادی خود (اقتصاد برق) است. اگر مشکلات و چالش‌های بنیادین این صنعت برطرف شود، به طور حتم مشکل کمبود برق در دوران پیک مصرف نیز حل خواهد شد.
بنابراین باید به این نکته توجه داشته باشیم که تامین برق مورد نیاز کشور وظیفه وزارت نیرو است و نیرگاه‌های بخش خصوصی نوعی بنگاه‌های اقتصادی هستند که وظیفه آن‌ها اداره و مدیریت سالم و سودآور است. هرچند انجام مسئولیت‌های اجتماعی یکی از رسالت‌های هر بنگاه اقتصادی است؛ اما این به معنای فراموش کردن وظایف یک وزارت خانه یا در مفهوم بزرگتر "دولت" نمی‌شود.
کمی بیشتر درباره مفهوم "اقتصاد برق" توضیح می فرمایید؟ وقتی از اقتصاد برق صحبت می‌کنید، نگاه‌ها بیشتر به سمت اصلاح تعرفه‌ها می‌رود.
بلی؛ در دنیا بحث اقتصاد برق حل شده و لازم نیست ما دوباره چرخ را از نو درست کنیم. فقط یادمان باشد با تعارف و حاتم بخشی مشکلی برطرف نمی شود که هیچ بلکه فقط حل مشکل را سخت تر می کنیم.
اصلاح تعرفه‌های مشترکان هم یکی از اقداماتی است که باید برای ترمیم ساختار اقتصاد برق انجام شود؛ اما این یک مورد کافی نیست. بهینه کردن هزینه‌های ساخت نیروگاه و تامین لوازم و قطعات یدکی در ضمن حمایت از تولید داخلی مهم و ضروری است. حمایت از تولیدکننده و تولید داخلی نباید از جیب بخش خصوصی و به قیمت استفاده از تکنولوژی قدیمی و راندمان پایین صورت پذیرد. ساخت نیروگاه با قیمت پایین تر و با راندمان بالاتر و با بهره گیری از تکنولوژی‌های جدید از دیگر نکاتی است که موجب پویایی اقتصاد برق می‌شود.
در مورد مطالبات نیروگاه‌های بخش خصوصی از دولت تا کنون فراوان گفت وگو، میز گرد و جلسه و ... برگزار شده، اما گویی آن طور که باید موثر نبوده و هنوز وزارت نیرو بدهی‌های سنگینی به نیروگاه‌های بخش خصوصی دارد. نظر شما در این مورد چیست؟
متاسفانه از بزرگترین ضربه‌هایی که ادامه کار نیروگاه‌های بخش خصوصی را با مشکل مواجه کرده، عدم پرداخت مطالبات آن‌ها است. کاهش ارزش پول ملی و افزایش قیمت یورو و دلار نیز از خسارت‌هایی است که علاوه بر مشکل عدم پرداخت بدهی‌ها به شرکت های تولید کننده برق وارد آمده است. همان طور که می‌دانید تولید یک کیلو وات ساعت انرژی، درصدی ارزی بری دارد و با توجه به افزایش نرخ ارز و عدم پرداخت مطالبات، اگر مطالبات معوق تعدیل نشود شرکت های تولید کننده برق با ضرر و زیان انباشته هنگفت مواجه می گردند.
امیدوارم وزارت نیرو هر چه زودتر ضمن اصلاح تعرفه‌های برق، راهکار و الگویی برای مصرف بهینه انرژی و پرداخت بدهی‌های خود به نیروگاه‌ها ارائه دهد.
ارسال نظر