«دنیای‌اقتصاد» بررسی می‌کند
الگوی قیمت‌گذاری برق در جهان
آمریکای شمالی
بیش از سه هزار و ۸۰۰ شرکت توزیع‌کننده برق در آمریکای شمالی وجود دارند که هر یک از آنها به روش‌های مختلفی هزینه برق مصرفی را محاسبه میکنند. در این‌باره می‌توان به چند روش اصلی و پرکاربرد در محاسبه تعرفه برق مصرفی اشاره کرد: «نرخ ساده یا ثابت»، «نرخ طبقه‌ای»، «نرخ زمان استفاده»، «نرخ‌های تقاضا»، «نرخ طبقه‌ای در زمان استفاده»، «نرخ فصلی (۴ فصل)»، «نرخ آخر هفته یا تعطیلات» و هر ترکیبی از نرخ‌های بالا. در تعرفه‌های ثابت که ساده‌ترین نوع قیمت‌گذاری است، مبلغی ثابت به ازای هر کیلووات‌ساعت برق مصرفی دریافت می‌شود. البته ممکن است مالیات و سایر عوارض به این نرخ افزوده شود. به‌عنوان مثال فرض کنید در یکی از ایالت‌های آمریکا هزینه ۱/ ۰ دلاری به ازای هر کیلووات ساعت برق مصرفی از مشترکان دریافت می‌شود. بر این اساس، اگر مقدار مصرف برق ماهانه یک مشترک ۲ هزار کیلووات‌ساعت باشد، مجموع هزینه برق یک ماهه او ۲۰۰ دلار خواهد بود (بدون درنظر گرفتن مالیات و سایر عوارض). یکی از متداول‌ترین روش‌های محاسبه هزینه برق مصرفی خانوار، روش «طبقه‌ای یا پلکانی» است. به عقیده کارشناسان از آنجا که این ساختار تعرفه‌ای، برای مصارف بیشتر نرخ‌های بالاتر اعمال می‌کند، روش مناسبی برای تشویق مشترکان به کاهش مصرف برق است. در این روش آستانه‌ای برای هر یک از سطوح مصرف تعیین می‌شود که در صورت تجاوز مصرف از آن آستانه، نرخ‌های بالاتر از مشترک دریافت می‌شود. عکس این حالت نیز وجود دارد که در آن شرکت‌های برق برای تشویق مشترکان کم‌مصرف، نرخ‌های پایین‌تری از آنها دریافت میکنند. به‌عنوان مثال، ساختار تعرفه‌ای دو پلکانی را در نظر بگیرید که در آن برای اولین طبقه مصرف با آستانه ۵۰۰ کیلووات ساعتی، نرخ ۱/ ۰ دلار و برای سطح مصرفی دوم (که برای مصارف بالای ۵۰۰ کیلووات ساعت است) مبلغ ۲/ ۰ دلار دریافت می‌شود. در این حالت مشترکی با مصرف ماهانه ۲ هزار کیلووات ساعت برق، هزینه برق دو قسمتی دارد: ۵۰ دلار برای سطح اول مصرف (۱/ ۰×۵۰۰) و ۳۰۰ دلار برای سطح مصرفی بعدی (۲/ ۰×۱۵۰۰). بنابراین هزینه برق یک ماهه این مشترک در مجموع ۳۵۰ دلار می‌شود که بسیار بالاتر از مبلغ محاسبه شده در روش ثابت است.
ترکیه
ترکیه ساختارهای تعرفه‌ای متفاوتی برای هر یک از بخش‌های مصرفی دارد، بخش‌هایی که به لحاظ اندازه بزرگ و به لحاظ تنوع گسترده هستند (بخش‌هایی نظیر خانگی، صنعتی، عرضه‌کنندگان آب و نوشیدنی، ساختمان‌های تجاری، نهادهای مذهبی، تجهیزات ورزشی و سلامت عمومی، مساجد و مکان‌های عمومی، کشاورزی و...). تعرفه‌های هریک از این بخش‌ها که توسط یک شرکت توزیع برق تعیین می‌شود، پس از تایید دولت اجرایی می‌شوند. بر این اساس، در محاسبه نرخ‌های تعرفه انتظار می‌رود هزینه‌های عملیاتی سالانه پوشش داده شود. این هزینه‌ها شامل هزینه انرژی خریداری‌شده، سوخت، مواد اولیه، پرسنل، حق استفاده از آب، تعمیر و نگهداری و... است. تعرفه‌های برق ترکیه همچنین در نواحی مختلف جغرافیایی، متفاوت است. به‌عنوان مثال استان‌هایی که در حال توسعه هستند، تعرفه‌های آنها به‌طور چشمگیری ارزان‌تر از سایر استان‌ها است (نزدیک به ۵۰ درصد ارزان‌تر). این تعرفه‌ها همچنین بر اساس میزان ولتاژ عرضه و زمان استفاده متفاوت است. به‌طور معمول بخش کشاورزی و سازمان‌های دولتی هزینه کمتری نسبت به مشتریان خانگی و صنعتی می‌پردازند. همچنین تعرفه برق مصرفی خانوار بسیار بالاتر از بخش‌های صنعتی است. چنین تفاوت‌هایی بر اساس بازه زمانی استفاده نیز وجود دارد.
ارسال نظر