گروه نفت و پتروشیمی: رشد بهای نفت در دو روز پایانی معاملاتی هفته میلادی جاری موجب رکورد زنی قیمت نفت در بازارهای جهانی شد. نفت خام آمریکا در هفته‌ای که گذشت نزدیک به ۵ دلار رشد کرد و رشد هفتگی ۱۲ درصدی را به ثبت رساند. نفت برنت نیز بیش از ۱۰ درصد در افزایش قیمت هفتگی داشت و توانست به قیمت‌های بالای ۵۰ دلار بازگردد. در آخرین روز معاملاتی بهای نفت خام آمریکا به بیش از ۴۵ دلار در بشکه رسید و نفت برنت نیز ۰۵/ ۵۰ دلار معامله شد. عوامل رشد قیمت نفت در هفته گذشته را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد. اول سیگنال‌های مثبت اقتصادی و دوم نگرانی‌های ژئوپلیتیک.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، بهای نفت از اولین روزهای ماه ژوئن شروع به ریزش کرد به‌طوری‌که شاهد افت ۸ هفته مداوم قیمت‌ خام وست تگزاس اینترمدییت بودیم که طولانی‌ترین بازه زمانی قیمت‌های کاهشی از سال ۱۹۸۶ تا کنون بود، در واقع از این سال تا‌کنون هیچ گاه نفت ۸ هفته مدام منفی نداشته است. اما نهمین هفته قیمت‌ها صعودی شد و روند افت قیمت نفت خام آمریکا متوقف شد. اما نفت برنت تنها دو هفته مداوم منفی بود که هفته گذشته روند نزول این نوع نفت نیز متوقف شد.

افت قیمت نفت با افزایش امیدها به رفع تحریم‌های ایران با مثبت ارزیابی شدن مذاکرات هسته‌ای که در آن زمان در اوج خود قرار داشت آغاز شد، چراکه با رفع تحریم‌ها در مدت کوتاهی شاهد افزایش یک میلیون بشکه به عرضه نفت ایران در بازارهای جهانی خواهیم بود. اما سیگنال ضعف تقاضا از سوی چین به افت قیمت‌ها شدت بخشید و موجب تداوم ضعف بازار نفت شد. چین که دومین مصرف‌کننده بزرگ نفت در جهان است طی چند وقت اخیر شاهد کاهش خرید مدیران، شاخص PMI و افت تراز تجاری و کاهش رشد اقتصادی بوده است. اما در آخرین اقدام دولت چین برخی اقدامات اقتصادی انجام داد که بیش از هر چیزی به اقتصاد جهان سیگنال ضعف اقتصادی را مخابره کرد. هفته گذشته نیز در اولین روز بازگشایی بازارها شاهد افت بیش از ۸ درصدی شاخص سهام شانگهای بودیم که افت قیمت نفت و دیگر کالاها در بازارهای جهانی را رقم زد.

اقتصاد آمریکا خلاف دیگر اقتصادهای جهانی

در هفته گذشته چند عامل رشد قیمت‌ها رقم زدند. اولین روز معاملاتی هفته گذشته با ریزش بازار سهام چین همراه بود و افت قیمت نفت را در روز دوشنبه رقم زد، اما بعد از آن نشانه‌هایی که رشد قیمت نفت را نوید می‌دادند ظهور کردند. روز چهارشنبه میزان حجم ذخایر نفتی آمریکا منتشر شد. بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، حجم ذخایر نفتی این کشور در هفته منتهی به ۲۱ آگوست ۵/ ۵ میلیون بشکه کاهش یافت که سیگنالی مثبت برای بازار نفت به شمار می‌رود.

اما مهم‌ترین‌ عامل رشد قیمت‌ها در هفته گذشته به اقتصاد آمریکا مربوط می‌شود. بر اساس آمار منتشر شده توسط بانک مرکزی این کشور، آمار اقتصادی آمریکا بیش از آنچه که بازارها انتظار داشتند مثبت بود، رشد اقتصادی این کشور در سه ماهه دوم سال ۷/ ۳ درصد اعلام شد در حالی که پیش از آن و بر اساس داده‌های اولیه این رقم حدود ۳/ ۲ درصد برآورد شده بود، با این وجود فعالان بازار انتظار رشد ۲/ ۳ درصدی را داشتند. بنابر‌این رشد ۷/ ۳۲ درصدی بزرگ‌ترین‌ اقتصاد جهان و بزرگ‌ترین‌ مصرف‌کننده نفت جهان تاثیر بسزایی بر بازار نفت گذاشت و رشد ۱۰‌درصدی قیمت‌ها را در روز پنج‌شنبه رقم زد.

مسائل منطقه‌ای تاثیر‌گذار بر بازار نفت

در این بین وقوع برخی مسائل ژئوپلیتیک بر رشد قیمت‌های هفتگی کمک کرد. مهم‌ترین‌ این مسائل به نیجریه مربوط بود. روز جمعه شرکت شل به دلیل انفجار در یکی از خطوط انتقال نفت در نیجریه و سرقت نفت حالت فوق‌العاده اعلام کند. کار‌شناسان اعلام کردند که این اقدام حدود ۱۸۰ هزار بشکه از صادرات نفت این کشور که بزرگ‌ترین‌ تولید‌کننده نفت در آفریقا محسوب می‌شود، خواهد کاست.

از سوی دیگر بار دیگر درگیری‌های یمن شدت گرفت و سیگنال ناامنی در منطقه خاورمیانه و خطر کاهش عرضه از این منطقه را به بازار مخابره کرد. بر اساس گزارش‌های رسیده روز جمعه سعودی‌ها حملات هوایی علیه یمن را شدت بخشیدند و از طرفی نیز حملات زمینی به استان‌های شمالی این کشور آغاز شد. یمن در جوار تنگه باب المندب واقع شده است که سومین آبراه مهم عبور نفت است. بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا روزانه بیش از ۵/ ۲ میلیون بشکه از این تنگه نفت عبور می‌کند. بنابراین وقوع جنگ در جوار این تنگه موجب گرانی از اختلال در عرضه نفت می‌شود. ژانویه امسال نیز که نفت از کف ۶ ساله خود بالا آمد و به حدود ۶۰ دلار در هر بشکه رسید، کارشناسان یکی از عوامل تاثیر‌گذار بر نفت را شدت گرفتن حملات عربستان به یمن عنوان می‌کردند. با این وجود عوامل ژئوپلیتیک ذاتا تاثیر کوتاه‌مدتی بر بازار نفت دارند و با کاهش نگرانی‌ها همچنان این عرضه و تقاضا و مسائل بنیادی است که بر بازار اثر‌گذار است.

در این بین احتمال رسیدن توفان گرمسیری «اریکا» به ایالت فلوریدای آمریکا و آسیب رسیدن به تاسیسات نفت و گاز در خلیج مکزیک که به کاهش عرضه نفت می‌انجامد، از عوامل دیگری بود که رشد قیمت نفت را رقم زدند.

اما در این بین تعداد دکل‌های حفاری آمریکا همچنان افزایشی بوده است. براساس آمار منتشر شده توسط شرکت بیکر هیوز تعداد دکل‌های حفاری فعال در میادین نفتی آمریکا یک عدد افزایش داشت و بر این اساس ششمین هفته صعود تعداد دکل‌های آمریکا رقم خورد. تعداد دکل‌های نفتی آمریکا در حالی افزایش می‌یابد که نفت بیش از ۲ ماه است که روند کاهشی داشته و در حال سقوط است. با این وجود برخی کارشناسان اعلام می‌کنند که تاثیر افت قیمت نفت بر تعداد دکل‌های فعال در میادین نفتی آمریکا با ۲ ماه تاخیر ظاهر می‌شود.

با وجود رشد نفت در دو روز آخر هفته که موجب شد بیشترین رشد قیمت نفت در دو روز طی ۶ سال اخیر رقم بخورد کارشناسان بر این باورند که این صعود نمی‌تواند ادامه‌دار باشد، چراکه عوامل منفی که مازاد عرضه بازار نفت را تشدید می‌کنند همچنان به قوت خود باقی است. در واقع در شرایطی که در سمت عرضه تولید‌کنندگان اوپکی با همه توان در حال تولید هستند در سمت تقاضا وضعیت چندان مساعد نیست. یعنی هرچند که اقتصاد آمریکا شرایط مطلوبی دارد، اما کشورهای شرق آسیا و اروپا با رکود و مشکلات اقتصادی رو به رو هستند. بنابر‌این بعید به نظر می‌رسد اقتصاد آمریکا به تنهایی بتواند موجب تقویت سمت تقاضا و به تعادل رسیدن بازار نفت شود. بنابر‌این افت قیمت نفت در کوتاه‌مدت، بزرگ‌ترین‌ احتمال موجود در بازار نفت است.

افزایش قیمت‌های فروش آتی نفت

گروه اقتصاد بین‌الملل: قیمت فروش نفت برای تحویل در یک ماه بعد روز پنج‌شنبه تا بیش از ۱۰ درصد افزایش یافت. این یکی از بزرگ‌ترین تغییرات به ثبت رسیده است و دلیلش این بود که دلالان تلاش کردند تا از ضرر احتمالی در فروش استقراضی خود پیشگیری کنند. فروشندگان استقراضی امیدوارند که از کاهش قیمت دارایی مورد نظر پس از فروش و تا قبل از خرید مجدد آن سود کنند چون پس از کاهش قیمت باید بهای کمتری را هنگام خرید مجدد آن دارایی بپردازند. همچنین درصورتی که قیمت افزایش یابد، فروشنده استقراضی متحمل ضرر می‌شود (چون مجبور است آن دارایی را با قیمتی بالاتر از آنچه فروخته خریداری کند). در این میان اما فروش آتی نفت خام آمریکا افزایش یافت و قراردادهای ماه اکتبر با افزایش بیش از ۹ درصدی در این روز به پایان رسیدند.

بسیاری از سررسیدها شاهد چنین افزایشی بودند که از دلایل آن‌ می‌توان به افزایش دوباره شاخص‌ها در بورس‌های جهان و اعلام وضعیت فوری برای صادرات بخشی از نفت‌های نیجریه اشاره کرد. علت اولیه این وضعیت هر چه که باشد، عامل ادامه دهنده آن پوشش قیمت‌های فروش استقراضی بوده است. انتظار هم می‌رفت که به‌زودی شاهد روند افزایشی فروش‌های آتی باشیم چون در دو ماه گذشته همه فروش‌های آتی بر کاهش قیمت‌ها متمرکز شده بود.

از اواسط ماه ژوئن، صندوق‌های بزرگ مالی یکی از بزرگ‌ترین فروش‌های استقراضی تاریخ را برای نفت خام آمریکا به انجام رساندند که معادل حدود ۱۶۰ میلیون بشکه نفت بود. در چنین شرایطی که بسیاری از دلالان انتظار افت قیمت‌ها را داشتند، معاملات در سطح قیمت‌های پایین آنقدر افزایش یافت که در برابر هر گونه تغییر شرایط، آسیب‌پذیر شد و همه دلالان برای خروج از این وضعیت عجله کردند. با وجود این، ابعاد این تغییر یک روزه بسیار غیرعادی بود. این جهش یک روزه چهار برابر میانگین افزایش‌ها بود و در ۲۵ سال اخیر تنها هفت روز به ثبت رسیده است که افزایش یک روزه قیمت‌ها از آن بیشتر باشد. پرسش حیاتی که اکنون دلالان را نگران کرده اینکه چه تعداد از این معاملات فروش‌ استقراضی به مرحله خرید مجدد رسیده‌اند و چه تعداد هنوز نرسیده‌اند. پاسخ این پرسش تعیین‌کننده شرایطی است که این دلالان در آن قرار دارند.

ایست ریزش نفت در پله نهم