گروه نفت و پتروشیمی، نسیم علایی: با تداوم حملات عربستان به یمن و کاهش تولید نفت آمریکا قیمت نفت افزایش یافت و برنت به رکورد تازه‌ای در سال جدید میلادی رسید. عربستان بر خلاف وعده‌ای که داده بود همچنان به حملات خود ادامه داد، در عین حال انتشار گزارشی که خبر از کاهش میزان تولید نفت آمریکا می‌داد به افزایش قیمت نفت کمک کرد. برنت روز پنج‌شنبه در پی این وقایع به بیش از ۶۵ دلار در هر بشکه رسید؛ اما نفت خام آمریکا به دلیل افزایش بیش از انتظار حجم ذخایر نفتی این کشور رشد کمتری را تجربه کرد و بعد از ورود به کانال ۵۸ دلار مقداری افت کرد. روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش(ساعت ۱۷ به وقت تهران)، بهای نفت خام آمریکا نسبت به روز پیش از آن ۲۷ سنت کاهش یافت و به ۴۷/ ۵۷ دلار بر بشکه رسید. در عین حال شاهد رشد ۴۱ سنتی نفت برنت بودیم و هر بشکه از این نفت ۲۶/ ۵۶ دلار معامله شد.

افزایش درگیری‌های یمن

در حالی که تنها چند ساعت از اعلام آتش‌بس سعودی‌ها و توقف حملات هوایی این کشور به خاک یمن می‌گذشت، خبرگزاری‌های بین‌المللی از تشدید حملات عربستان به خاک یمن خبر دادند. وجود تنش و درگیری در خاک یمن یعنی کشوری که در جوار تنگه باب‌المندب قرار دارد، موجب نگرانی از اختلال در صادرات نفت خاورمیانه شده است. باب المندب یکی از آبراه‌های مهم در صادرات نفت خام به حساب می‌آید. در واقع عبور روزانه ۸/ ۳ میلیون بشکه نفت از این تنگه آن را بعداز تنگه هرمز، تنگه مالاکا و کانال سوئز چهارمین آبراه مهم در صادرات کرده است. در حال حاضر حملات سعودی‌ها به خاک یمن ادامه دارد.

به هر حال یمن درحال حاضر به کانون تقابل قدرت‌ها تبدیل شده است و احتمال ایجاد تنش در تنگه باب‌المندب روز پنج‌شنبه قیمت نفت برنت را حدود ۴ دلار افزایش داد. در عین حال حجم ذخایر نفتی آمریکا در هفته منتهی به ۱۷ آوریل ۳/ ۵ درصد رشد داشت؛ در حالی که کارشناسان تنها رشدی کمی بیش از ۲ میلیون بشکه را پیش بینی کرده بودند.

کاهش تولید نفت آمریکا

بر‌اساس آمار منتشر شده اداره اطلاعات انرژی آمریکا تولید روزانه نفت این کشور در هفته منتهی به ۱۷ آوریل حدود ۱۸ هزار بشکه کاهش یافته است. این دومین هفته پیاپی است که تولید نفت آمریکا کاهش می‌یابد چراکه در هفته پیش از آن نیز حدود ۲۰ هزار بشکه افت تولید داشته است. انتشار این آمار گمانه تاثیر کاهش سرمایه‌گذاری‌ها در میادین نفتی شیل بر میزان تولید آمریکا را تقویت کرد.

بهای نفت از نیمه سال ۲۰۱۴ با شیب تندی رو به کاهش گذاشت. به‌طوری‌که تا پایان این سال حدود ۵۰ درصد از ارزش خود را از دست داد. این اتفاق موجب شد سرمایه‌گذاری در میادین نفتی شیل‌ که برای استخراج به سرمایه‌ بالایی نیاز دارند کاهش یابد. تاثیر کاهش سرمایه‌گذاری‌ها را می‌توان بر آمار تعداد دکل‌های حفاری نفت در این کشور دید، به‌طوری‌که بر اساس آخرین آمار منتشر شده توسط شرکت بیکر هیوز تعداد دکل‌های حفاری در هفته منتهی به ۱۰ آوریل ٢٦ عدد کاهش یافت و به ٧٣٤ دکل رسید. بر‌اساس این گزارش، شمار دکل‌های حفاری فعال برای نوزدهمین هفته پیاپی با کاهش روبه‌رو‌ شد.

بیشترین تعداد دکل‌ها در ماه اکتبر سال ۲۰۱۴ با ۱۶۰۹ دکل فعال ثبت شده و از آن زمان تاکنون، شرکت‌های انرژی مخارج، فرصت‌های شغلی و شمار دکل‌های حفاری خود را کاهش داده‌اند. کاهش شمار دکل‌های حفاری فعال به حدی رسیده است که به گفته کارشناسان می‌تواند در ماه‌های آتی سبب افت تولید و افزایش قیمت‌ها شود.

در عین حال برخی نظری خلاف این دارند. بر‌اساس گزارش بلومبرگ، بسیاری از دکل‌هایی که در این مدت از چرخه فعالیت خارج شده‌اند مربوط به آن تعدادی هستند که در مراحل ابتدایی ساخت قرار داشتند و در واقع این دکل‌ها با وجود اینکه دوباره راه‌اندازی شده‌اند اما پیش از مراحل حفاری و شکست هیدرولیکی متوقف شده‌اند؛ حال شرکت‌های نفتی منتظر هستند تا شاهد علائمی مبنی بر افزایش قیمت نفت باشند تا مراحل ساخت این دکل‌ها را کامل کنند. بر همین اساس با رشد قیمت نفت ممکن است تولید نفت آمریکا به سرعت افزایش یابد و از تداوم افزایش قیمت جلوگیری کند. در واقع این دکل‌های نیمه فعال موجب ایجاد سقفی برای قیمت نفت خواهند شد و از رشد سریع آن جلوگیری می‌کنند.

یکی از مخالفان نظریه رشد سریع قیمت نفت مدیرعامل شرکت بی‌پی انگلیس است که بر این باور است بهبود قیمت‌های نفت در آینده نزدیک دور از انتظار خواهد بود. رابرت دادلی، مدیرعامل این شرکت اعلام کرد تغییر چشمگیر قیمت‌های کنونی نفت دور از انتظار است. وی در کنفرانس بین‌المللی سالانه آی‌اچ‌اس انرژی در شهر هوستون گفت: دلیلی برای بهبود قیمت‌های نفت وجود ندارد. دادلی اعلام کرد: افزایش تولید نفت در همه جا از جمله در روسیه و با وجود تحریم این کشور ادامه دارد و تقاضای چین نیز راکد مانده است و نفت ایران نیز به زودی و به‌عنوان بخشی از توافق هسته‌ای میان تهران و قدرت‌های جهانی می‌تواند وارد بازار شود.وی گفت: اگر قیمت‌های نفت در سطوح کنونی باقی بماند، شرکت بی‌پی برخی از پروژه‌های اکتشافی خود را به تعویق می‌اندازد. وی همچنین بر این باور است که دوره قیمت‌های پایین در بازار جهانی طی چند سال آینده طول خواهد کشید. مدیر اجرایی بی‌پی با اشاره به افزایش نسبی قیمت نفت در این اواخر گفت: با این حال، قیمت کنونی نفت ٤٠ درصد پایین‌تر از سال گذشته است و شرکت‌های نفتی و دیگر شرکت‌های انرژی باید با توجه به این واقعیت عمل کنند. دادلی همچنین گفت: بر اساس پیش بینی‌ها، استخراج نفت در آینده و صرف نظر از کاهش تعداد چاه‌های نفت فعال رو به افزایش خواهد بود. رکس تیلرسون، مدیر اجرایی شرکت آمریکایی اکسون موبیل نیز اعلام کرد با این پیش بینی موافق است.

چشم‌انداز مثبت تقاضا

در این بین برخی از تحلیلگران بازار نفت چشم به افزایش تقاضا دارند و معتقدند این افزایش تقاضا است که بازار نفت را به تعادل خواهد رساند و مازاد عرضه کنونی موجود در بازار را جذب خواهد کرد. جان‌کمپ، تحلیلگر خبرگزاری رویترز معتقد است، تا پایان سال جاری میلادی بین یک تا ۵/ ۱ میلیون بشکه بر تقاضای روزانه نفت افزوده خواهد شد. به اعتقاد وی این اتفاق همراه با کاهش میزان تولید نفت آمریکا در نیمه دوم سال ‌۲۰۱۵ موجب متعادل شدن بازار نفت تا اوایل سال ۲۰۱۶ خواهد شد.

به گفته وی علاوه بر اداره اطلاعات انرژی آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژی که رشد یک میلیون بشکه‌ای تقاضا را در سال جاری پیش بینی کرده‌اند به تازگی رئیس شرکت ویتول، بزرگ‌ترین‌ شرکت تجاری نفت و رئیس شرکت بی‌پی به ترتیب رشد یک و ۵/ ۱ میلیون بشکه‌ای تقاضا را در این سال برآورد کرده‌اند. این برآوردها اغراق‌آمیز نیستند؛ چراکه با رجوع به گزارش‌های EIA طی ۲۰ سال گذشته ۱۱ سال رشد تقاضا بالای یک میلیون بشکه بوده است و بر همین اساس و با توجه به میزان کنونی تقاضا این برآوردها دور از انتظار نبوده‌اند.از طرفی به گفته کمپ انتظار می‌رود در نیمه دوم سال شاهد افت تولید نفت آمریکا باشیم. درواقع به اعتقاد وی در حال حاضر تولید نفت این کشور در بالاترین سطح ممکن قرار گرفته و نسبت به سال پیش یک میلیون بشکه رشد داشته است و حال زمان شروع کاهش تدریجی میزان آن فرا‌رسیده است و انتظار می‌رود در نیمه دوم سال بین ۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار بشکه نسبت به نیمه اول از تولید نفت آمریکا کاسته شود. کمپ معتقد است این عوامل موجب می‌شود تا اوایل سال ۲۰۱۶ شاهد تعادل در بازار نفت باشیم.به گزارش «دنیای اقتصاد»، آنچه در مجموع می‌توان گفت این است که قیمت نفت در حال حاضر دارای سقفی است و دکل‌های آماده به کار آمریکا مانع از رشد شدید قیمت‌ها خواهند شد و از سویی رشد تقاضا و همچنین کاهش تولید نفت مانع از افت دوباره قیمت‌ها خواهد شد.