گروه نفت و پتروشیمی، نسیم علایی: نفت که روز دوشنبه بر اثر برخی خبرهای ژئوپلیتیک در میانه‌های روز تا بیش از یک دلار افزایش قیمت داشت، بیش از آن تحمل صعود را نکرد و طی دو روز گذشته افت شدیدی را تجربه کرد، به‌طوری‌که نفت برنت به زیر ۶۰ دلار رسید. روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش نفت برنت با افت بیش از ۲ دلار به ۹۵/۵۸ دلار به ازای هر بشکه رسید، نفت خام آمریکا نیز با بیش از یک دلار کاهش در کانال ۵۴ دلار نوسان کرد و بر این اساس این نوع نفت به کمتر از نصف قیمت آن در ۶ ماه گذشته رسید. در عین حال براساس آخرین به روز رسانی سایت اوپک، بهای سبد نفتی این سازمان روز دوشنبه به ۹۲/۵۷ دلار درهر بشکه رسید. انتشار اخبار منفی از وضعیت اقتصادی کشورهای نوظهور در کنار پیش‌بینی گلدمن ساکس از تداوم تولید نفت شیل و پیش‌بینی افت بهای نفت برنت در سال ۲۰۱۵ میلادی و رسیدن میانگین قیمتی آن به ۵۰ دلار توسط تحلیلگران شرکت‌کننده در نظر‌سنجی بلومبرگ مهم‌ترین‌ عواملی بودند که به بهای نفت برای کاهش بیشتر فشار وارد کردند.

کاهش ارزش پول اقتصادهای نوظهور

بر‌اساس گزارش بلومبرگ، شاخص PMI چین برای اولین بار ظرف ۷ ماه گذشته به زیر ۵۰ رسید، از آنجا که چین به‌عنوان بزرگ‌ترین‌ اقتصاد نوظهور در دنیا دومین مصرف‌کننده نفت جهان نیز هست، انتشار اخبار منفی از اقتصاد این کشور بازار نفت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. شاخص PMI نشان‌دهنده رشد صنعت است و کاهش آن به زیر ۵۰دلار نشان از انقباض صنعت و در نتیجه کاهش تقاضای نفت دارد. بر‌اساس گزارش ماهانه اوپک از ماه نوامبر، شاخص PMI (شاخص خرید مدیران) این کشور طی چند‌ماه اخیر نزولی بوده است، به‌طوری‌که ماه گذشته به مرز ۱/۵۱ رسیده بود، از طرفی GDP این کشور در سال آینده نسبت به سال جاری، ۲/۰ درصد کاهش خواهد داشت و به ۲/۷ درصد می‌رسد.

در عین حال ارزش پول اقتصادهای نوظهور دیگر نیز ضعیف شده است. روز گذشته روسیه برای پنجمین بار در سال جاری نرخ بهره خود را به منظور جلوگیری از افت بیشتر ارزش روبل به میزان ۵/۶ درصد افزایش داده و به ۱۷ درصد رساند که بیشترین مقدار از سال ۱۹۹۸ تا کنون بوده است، این در حالی است که تنها یک هفته از آخرین افزایش نرخ بهره در این کشور می‌گذرد. روز دوشنبه ارزش روبل به پایین‌ترین حد ممکن رسید و هر دلار ۵/۶۵ روبل معامله شد، در سال جاری میلادی این کشور نیمی از ارزش پول خود را در برابر دلار از دست داده است.

از طرفی ارزش روپیه هند نیز رو به کاهش است و این کشور نیز با اخذ تصمیماتی در حال جلوگیری از افت ارزش پول خود است. این در حالی است که اوضاع اقتصادی ژاپن به‌عنوان یکی از کشورهای OECD نیز مناسب نیست و در چند ماه گذشته رشد اقتصادی این کشور منفی بوده است. بر‌اساس آمار منتشر‌شده در روز گذشته، رشد اقتصادی این کشور همچنان در این ماه کاهش داشته است.

آمار اقتصادی منفی نشان از کاهش تقاضای نفت دارد که این موضوع پیش‌بینی افزایش مازاد عرضه و کاهش تقاضای نفت در سال ۲۰۱۵ را که آژانس بین‌المللی انرژی پیش از این در آخرین گزارش خود عنوان کرده بود تایید می‌کند. این در حالی است که کشورهای حوزه یورو نیز در رکود به سر می‌برند و رشد اقتصادی این کشورها کم و نزدیک به صفر است. تورم نیز در بیشتر کشورهای حوزه یورو در چنین شرایطی به سر می‌برد و نزدیک به صفر است. این کشورها در چند ماه اخیر سیاست‌های انبساطی خود را افزایش داده‌اند که می‌تواند موجب رشد تقاضای نفت از سوی این کشورها شود.

رشد تولیدات شیل در سال آینده

موسسه گلدمن ساکس روز گذشته اعلام کرد که تولیدات شیل تحت تاثیر افت بهای نفت کاهش نمی‌یابد چراکه تولیدکنندگان این نوع نفت با سرعتی مشابه سرعت افت قیمت نفت هزینه تولید خود را کاهش داده‌اند و بر همین اساس ممکن است این تولیدکنندگان میزان تولید خود را بیش از مقدار کنونی افزایش دهند. بر اساس گزارش بلومبرگ، موسسه گلدمن ساکس اعلام کرد هزینه تولید تقریبا با همان سرعت افت قیمت جهانی نفت، در حال پایین آمدن است. مثلا کونوکو فیلیپس، سومین تولید‌کننده بزرگ انرژی در آمریکا هزینه‌های خود را برای سال آینده ۲۰ درصد کاهش داده است. در عین حال کاهش قیمت نفت موجب شده است که تولید‌کنندگان نفت به سمت استخراج نفت از میادین با هزینه پایین‌تر بروند. بنابراین تولیدکنندگان نفت در آمریکا همچنان از تولید نفت سود می‌برند و به نظر نمی‌رسد کاهش عرضه‌ای از سوی آنها رخ دهد.

افت ۵۰ درصدی بهای نفت طی ۶ ماه در پی مازاد عرضه رخ داده است. در واقع طی چند سال اخیر با افزایش قیمت نفت به بالای ۱۰۰ دلار تولید نفت شیل و نفت در آب‌های عمیق صرفه اقتصادی یافته و تولید نفت از این میادین با رشدی بیشتر از رشد تقاضای نفت افزایش یافت. این در حالی است که برخی از تولید‌کنندگان عضو اوپک، عربستان، امارات، کویت و عراق طی دو، سه سال اخیر با استفاده از فرصت کاهش تولید از سوی کشورهایی نظیر ایران و لیبی تولید نفت خود را افزودند. مجموع این عوامل در کنار کاهش رشد اقتصادی موجب به وجود آمدن مازاد عرضه در بازار شد و نهایتا شروع افت قیمت‌ها را از ۱۹ ژوئن(۳۰ خرداد) رقم زد. در حالی که همه منتظر بودند اوپک با کاهش تولید نفت خود مازاد عرضه موجود در بازار را کاهش داده و موجب افزایش بهای نفت شود، این سازمان در اقدامی کم سابقه سقف تولید نفت خود را ثابت نگه داشت.

عربستان که ایده‌پرداز این نظریه است اعلام کرد که کاهش سقف تولید تنها منجر به افزایش تولید از سوی شیل نفت‌ها و دیگر نفت‌های هزینه‌بر می‌شود که این دوباره موجب افت قیمت‌ها می‌شود و در این میان تنها کشورهای عضو اوپک هستند که سهم بازار خود را از دست می‌دهند. این در حالی است که تولید شیل با هزینه‌های پایین تولیدکنندگان نفت متعارف را متعجب کرده است، چرا که برآورد تولید هزینه در این میادین بیشتر از واقعیت بوده است و با وجود افت قیمت به زیر ۶۰ دلار تولید‌کنندگان شیل همچنان به تولید خود ادامه می‌دهند. به اعتقاد وزیر نفت کشورمان این اقدام عربستان و متحدانش برای جلوگیری از کاهش سهم تولید اوپک در بازار است ولی در اینجا نتیجه نمی‌دهد.

در این بین با افت هرچه بیشتر قیمت‌ها اختلاف بین اعضای اوپک نمود بیرونی بیشتری یافته که وجود اختلاف بین اعضای سازمان افت بهای نفت را تشدید کرده است.

پیش‌بینی برنت ۵۰ دلاری در سال ۲۰۱۵

بلومبرگ بر اساس نظر‌سنجی از ۱۷ کارشناس حوزه نفت و انرژی اعلام کرد که میانگین قیمت نفت برنت در سال آینده ۵۰دلار به ازای هر بشکه خواهد بود. این در حالی است که اداره اطلاعات انرژی آمریکا در آخرین گزارش ماهانه خود بهای این نوع نفت در سال ۲۰۱۵ را ۶۷ دلاردرهر بشکه اعلام کرد.

به گزارش بلومبرگ، ۱۴نفر از ۱۷ تحلیلگر شرکت‌کننده در این نظر‌سنجی اعلام کردند که قیمت نفت برنت از قیمت آن در ۱۹ ژوئن ۴۷درصد کاهش یافته و این افت قیمتی تا زمانی که تولیدکنندگان مازاد عرضه موجود در بازار را کاهش ندهند ادامه خواهد یافت.

تحلیلگر ارشد نفتی در بانک اس.ای.بی سوئد، چهارمین بانک بزرگ این کشور، به بلومبرگ گفت: روند کاهش قیمت نفت تا زمانی که تولیدکنندگان از آن حمایت می‌کنند، ادامه خواهد داشت. وی افزود: در نیمه دوم سال آینده میلادی، وضعیت تقاضا بهتر خواهد شد و امید می‌رود کاهش قیمت نیز موجب تحریک تقاضا شود.

بهای نفت نصف شد