گروه نفت و پتروشیمی، نسیم علایی: نفت که در پایان معاملات روز دوشنبه با جهش قابل توجهی صعودی شده بود، روز گذشته تا لحظه تنظیم این گزارش، دوباره سیر نزولی به خود گرفت. در پایان معاملات روز دوشنبه نفت خام آمریکا با جهشی حدود ۵ درصدی، به ۶۹ دلار در هر بشکه و نفت برنت نیز به بیش از ۷۲ دلار رسید و بیشترین رشد روزانه از سال ۲۰۱۲ تا‌کنون را تجربه کرد. به نظر می‌رسد بعد از شوک تصمیم به تثبیت سقف تولید روزانه ۳۰ میلیون بشکه‌ای اوپک، بازار منتظر سیگنالی برای تعیین ادامه سیر بهای نفت است. از سویی با تصمیم اوپک، بازار به ادامه افزایش مازاد عرضه مطمئن شده است و از سوی دیگر تاثیر کاهش بهای نفت بر تولید نفت‌های شیل هنوز مشخص نشده است، شیل‌ها به‌عنوان مهم‌ترین عاملی که موجب مازاد عرضه در بازار شده‌اند، مشخص نیست که چقدر از افت

۴۰ درصدی نفت آسیب دیده‌اند و معامله‌گران که تا پیش از این اخبار اوپک را رصد می‌کردند، در حال حاضر روی شیل اویل‌ها متمرکز شده‌اند. از آنجا که تولیدات شیل اویل از شفافیت برخوردار نیستند، بازار بیش از پیش دچار سردرگمی است.

جان کمپ، تحلیلگر رویترز درخصوص بازار نفت معتقد است که عوامل روانی در این بازار بیش از عوامل بنیادی اثرگذار است. وی با اشاره به افت چند ماهه بهای نفت که قیمت‌ها را به کف پنج ساله خود رسانده است، بیان می‌کند که افزایش تولید نفت لیبی(بعد از توافقاتی که دولت این کشور با شورشیانی که تولید نفت این کشور را تحت تاثیر قرار داده بودند) و افزایش تولید شیل نفت‌ها به‌عنوان دو عاملی که بازار را با مازاد عرضه مواجه کرده‌اند، به قدری نیست که افت چند ماهه نفت را توجیه کند و در واقع افت قیمت‌ها بیشتر از عوامل روانی که جزئی از روح بازار است متاثر بوده است. به اعتقاد کمپ بازار مانند ترازویی نیست که هر چقدر به آن نیرو وارد کنی، به همان اندازه عدد مشخصی را نشان دهد.

به نظر می‌رسد تحلیل کمپ به درستی حال این روزهای بازار نفت را توجیه می‌کند؛ مثلا درخصوص افزایش بهای نفت در معاملات روز دوشنبه کارشناسان نظرات متفاوتی را ارائه کرده‌اند. از طرفی تحلیلگران معتقدند که کاهش ارزش دلار آمریکا موجب شد خرید نفت برای خریدارانی که با ارزهایی غیر از دلار معامله می‌کنند، مقرون به‌صرفه‌تر باشد. از سوی دیگر اخبار متفاوتی از میادین نفتی شیل به گوش می‌رسد. این در حالی است که برخی کارشناسان امیدوارند که تقویت سمت تقاضا در آینده موجب افزایش بهای نفت شود.

ریزش سهام شیل در وال‌استریت

اخبار به گوش رسیده خبر از تاثیر منفی قیمت‌های پایین نفت روی حفاری میادین شیل‌ها دارد. در حالی رویترز از باطل شدن ۱۵ درصدی مجوزهای حفاری در این میادین خبر داده که بیزینس اینسایدر هزینه تولید دو میدان مهم نفت شیل آمریکا را حدود ۷۰ دلار برآورد کرده است. به گزارش رویترز، جان کیلدوف، کارشناس صندوق انرژی اگین کپیتال (صندوق پوشش ریسک در لندن)، درخصوص افزایش قیمت نفت در روز دوشنبه معتقد است که بازار نفت با روند نزولی اشباع شده‌ و اکنون قیمت‌ها در جهت اصلاح قیمت‌های نزولی چند ماه اخیر افزایش یافته است. کیلدوف در ادامه گفت: این ثابت می‌کند که شیل اویل‌ها به قیمت پایین نفت واکنش نشان داده است، بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده نفت شیل هزینه‌های خود را برای سال آینده کم کرده‌اند زیرا حاشیه سودشان کم شده است.

از طرفی به گزارش رویترز، ۱۵ درصد از مجوزهای حفاری شیل‌ها صادر شده در ماه اکتبر، باطل شده است. با وجود این برخی شرکت‌های خدمات نفتی معتقدند کاهش تولید نفت آمریکا ممکن است اتفاق نیفتد زیرا شرکت‌های حفاری به خرید تجهیزات اصلی حفاری ادامه می‌دهند، رویترز در ادامه می‌نویسد اما اطلاعات نشان می‌دهد که احتمالا تولید بالاخره تسلیم کاهش قیمت شده است. کار اینگام، اقتصاددانی که تحلیل‌های سالانه اقتصاد انرژی آمریکا به نام تگزاس پترواندکس را تالیف می‌کند، با تشبیه تحولات بازار نفت به دومینو به رویترز گفت: نخستین دومینو، قیمت است که موجب فرو‌ریختن دومینوهای دیگر می‌شود و یکی از اولین قطعات این دومینو که فرو ریخت، کاهش تعداد پروانه‌های حفاری است. در همین حال، سهام شرکت‌های شیل اویل در بازار وال استریت بیش از هفت درصد کاهش داشته است.

بیزینس اینسایدر نیز اعلام کرد که اسکاتیا بانک قیمت سر به سری برای تولید نفت در حوزه باکن داکوتای شمالی که روزانه ۰۵/۱میلیون بشکه نفت تولید می‌کند در حدود ٦٩ دلار و در حوزه پرمیان تگزاس با تولید روزانه ۶۳/۱ میلیون بشکه نفت، حدود ٦٨ دلار در هر بشکه برآورد کرده است. بر همین اساس در صورت حفظ بیش از ٦ ماه بهای نفت خام آمریکا در حدود ٧٠ دلار، فعالیت‌های حفاری در مناطق حاشیه‌ای این حوزه‌ها در سال ٢٠١٥ کاهش می‌یابد. سرمایه‌گذاری‌ها برای تولیدکنندگان مستقل نفت نیز با کاهش روبه‌رو‌ می‌شود. با این حال، حوزه ایگل فورد با نقدینگی بالا و تولید روزانه ۴۵/۱ میلیون بشکه و همچنین با برخورداری از میانگین قیمت سر به سری نفت در سطح ٥٠ دلار در هر بشکه، تاثیر کمی از افت بهای نفت می‌گیرد. بنا بر این گزارش، روز جمعه سهام شرکت‌های نفت و گاز آمریکا در مقایسه با سهام شرکت‌های کانادایی بیشتر فروش رفت و چنانچه قیمت‌ها در ماه‌های آینده در سطح کنونی باقی بماند، اوپک به هدف خود یعنی ضربه به تولید نفت آمریکای شمالی دست می‌یابد. تنها کاری که هم‌اکنون دولت آمریکا می‌تواند برای حمایت از صنعت نفت این کشور انجام دهد، این است که برنامه راهبردی ذخیره‌سازی نفت را افزایش دهد. البته چنین اقدامی ممکن است موقتی باشد و چنانچه تقاضای نفت بالا نرود، قیمت‌ها دوباره کاهش می‌یابند.

این در حالی است که آژانس بین‌المللی انرژی چند روز پیش در گزارشی اعلام کرد که میدان باکن تا رسیدن قیمت‌ نفت تا سطح ۴۳ دلار قادر است به تولید نفت خود ادامه دهد و همین خبر باعث شد پیش‌بینی‌های قیمتی از بهای نفت تا سطح ۴۰ دلار افت کند.

کاهش بهای نفت موجب رشد اقتصاد جهانی می‌شود

افزایش بهای نفت در آینده از سوی تقویت جهت تقاضای بازار نیز میسر است. به گفته لاگارد، رئیس صندوق بین‌المللی پول با وجود اینکه برخی از صادرکنندگان نفت از این افت قیمت لطمه می‌بینند، اما در کل، با کاهش بهای نفت، رشد اقتصادی جهان افزایش خواهد یافت، چرا که مصرف‌کنندگان و شرکت‌های تجاری پول کمتری برای انرژی می‌پردازند. وی افزود: این رشد احتمالا یک رشد مضاعف ۸/۰ درصدی برای اکثر اقتصادهای پیشرفته به همراه خواهد داشت، چرا که همه آنها واردکننده نفت هستند.

به گزارش «دنیای اقتصاد»، در حال حاضر حوزه یورو در رکود و ژاپن با رشد منفی اقتصادی مواجه است، چین نیز به‌عنوان دومین مصرف‌کننده نفت در جهان با کاهش رشد اقتصادی نسبت به سال‌های گذشته مواجه است. بر همین اساس است که این کشورها تقویت سیاست‌های انبساطی را در پیش گرفته‌اند. سیاست‌های انبساطی که موجب تقویت بازارهای کالایی می‌شود به افزایش تقاضای نفت و افزایش قیمت آن منتهی می‌شود.

آیاکو سرا، تحلیلگر بازار در بانک سومیتومو میتسوئی در این خصوص به بلومبرگ گفت: «کاهش قیمت نفت برای برخی کشورها نظیر آمریکا و ژاپن خبر خوبی است، اما همچنین می‌تواند برای بازارهای نوظهور آثاری منفی‌ داشته باشد. از جمله می‌تواند موجب کاهش صادرات و تضعیف اقتصاد جهانی شود.» وی افزود: «در نگاه کلان، بانک‌های مرکزی در حال ادامه سیاست‌های انبساطی خود هستند، بنابراین نقدینگی در حال تزریق به بازارهای سهام است. هرچند نگرانی‌های زیادی وجود دارد، اما نقدینگی بالا از بازار حمایت می‌کند.»

بازار نفت در فاز تصحیح