کارنامه یکساله نفت ایران

کمی بیش از یک سال از روی کار آمدن دولت جدید می‌گذرد و وزیر نفت طی این مدت اولویت‌های حوزه تحت مدیریت خود را در قالب افزایش ظرفیت تولید، افزایش میزان تولید و صادرات نفت، احیای میادین مشترک نفتی، اصلاح قراردادها، توسعه فازهای پارس جنوبی، جذب مشتریان جدید و... تعریف و تاحدی عملیاتی کرد. احیای ظرفیت تولید نفت کشور در شرایطی است که وزیر نفت ظرفیت ۷/۵ میلیون بشکه‌ای را تا سال ۹۶ تعریف کرده و معتقد است میزان ظرفیت تولید امسال به ۲/۴ میلیون بشکه در روز خواهد رسید. اولویت‌بندی و نظارت بر اجرای طرح‌های توسعه‌ای و برخورد جدی با پیمانکاران ناکارآمد همزمان با تغییر الگوی مدیریت در شرکت ملی نفت ایران طی یک سال گذشته از دیگر موفقیت‌های وزارت نفت محسوب می‌شود. به گزارش «دنیای اقتصاد» وزیر نفت با لغو پیمانکاری یک شرکت چینی و تاکید بر ضرورت اتمام تعهدات پیمانکاران، شرایط رقابتی برای تکمیل پروژه‌ها را ایجاد کرده که نتیجه آن توسعه فازهای مهمی از پارس‌جنوبی بوده است.

بر‌اساس اعلام مدیریت برنامه‌ریزی تلفیقی شرکت ملی نفت ایران، تلاش برای ایجاد جذابیت سرمایه‌گذاری در طرح‌های توسعه‌ای برای ورود پیمانکاران خارجی و افزایش فعالیت‌های بازاریابی به منظور ایجاد فرصت‌های جدید برای افزایش صادرات و جلوگیری از افت بیشتر میدان‌های نفتی و ارتقای سطح تولید از دیگر مواردی است که همسو با احیای ظرفیت و توان تولید نفت توجه و پیگیری می‌شود.

بر این اساس به گزارش «شانا» تولید گاز طبیعی از میدان گازی پارس جنوبی در سال ١٣٩٢ با افزایش ۱/٢٢ میلیون متر‌مکعب در روز نسبت به سال ١٣٩١ به ۶/٢٦٢ میلیون متر‌مکعب در روز رسید و پیگیری طرح‌های توسعه مربوط به این میدان به‌طور جدی انجام شد. هم اکنون کار در پارس جنوبی با شتاب خوبی پیش می‌رود، به‌طوری‌که پیش‌بینی‌ها حاکی است، در ماه‌های پایانی امسال و برای تامین سوخت در زمان‌های اوج مصرف، با تولید از فازهای ١٢، ١٥ و ١٦ و ١٧ و ١٨، ١٠٠ میلیون متر‌مکعب در روز به ظرفیت تولید گاز کشور افزوده می‌شود.در بخش نفت نیز شرکت ملی نفت ایران افزایش ظرفیت ذخیره‌سازی نفت‌خام را در دستور کار خود قرار داده بود که بر مبنای آن، ساخت مخازن ذخیره‌سازی فلزی نفت خام در جزیره خارک به ظرفیت چهار میلیون بشکه نهایی شده و هم اکنون از پیشرفت فیزیکی بیش از ٩٧ درصدی برخوردار است و به زودی به بهره‌برداری می‌رسد.از سوی دیگر، علاوه بر آنکه ادامه پروژه ساخت مخازن ذخیره‌سازی بتنی در مناطق گوره و امیدیه در دست اقدام است، مطالعات مهندسی مخازن ذخیره‌سازی گناوه با ظرفیت ١٠ میلیون بشکه نفت از سوی بخش خصوصی به پایان رسیده و عملیات اجرایی مربوط به ساخت بدنه این مخازن در حال انجام است.برآوردها نشان می‌دهد در صورت رفع مشکلات مربوط به ساخت مخازن ذخیره‌سازی در منطقه گناوه از جمله اتصال خطوط لوله این مخازن به خط لوله صادراتی و تامین برق مورد نیاز از طریق شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب، حداکثر تا پایان امسال این پروژه راه‌اندازی می‌شود و به بهره‌برداری می‌رسد.

جذب سرمایه‌گذار برای احداث مخازن جدید

مذاکره برای واگذاری ساخت مخزن ذخیره‌سازی جدید با ظرفیت پنج میلیون بشکه در نکا و احداث پایانه جدید در جاسک به ظرفیت ١٠ میلیون بشکه و همچنین ساخت خط لوله انتقال، به سرمایه‌گذار با شرط تامین نفت‌ خام برای ترانزیت به‌صورت BOO (ساخت، بهره‌برداری و مالکیت) یاBOT (ساخت، بهره‌برداری و انتقال) نیز در دست انجام است. جذب سرمایه‌گذار به منظور مذاکره برای ساخت مخازن ذخیره‌سازی استراتژیک زیرزمینی با ظرفیت پیشنهادی ٢٠ میلیون بشکه به روش BOO نیز از دیگر موضوع‌های در حال پیگیری است. مطالعه فاز نخست احداث مخازن ذخیره‌سازی زیرزمینی نیز تکمیل و مطالعه امکان‌‌سنجی فاز دوم به پیمانکار واگذار شده است. تکمیل و راه‌اندازی زودهنگام مخازن ذخیره‌‌سازی میعانات گازی طرح‌های توسعه میدان گازی پارس جنوبی نیز از سوی مدیریت هماهنگی و نظارت بر تولید نفت و گاز شرکت ملی نفت ایران و به کارفرمایی شرکت نفت و گاز پارس در دست ساخت و پیگیری است. توسعه میدان‌های مشترک به‌عنوان یکی از مهم‌ترین‌ اولویت‌های شرکت ملی نفت ایران در چارچوب فعالیت‌هایی از جمله انجام فعالیت‌های منسجم اکتشافی در خشکی و دریا، پیگیری و بررسی مستمر وضعیت میدان‌های مشترک نفت و گاز در کمیته ویژه و با قید فوریت، انتشار اوراق مشارکت برای تامین مالی طرح‌های توسعه‌ای مربوط به این میدان‌ها، تعیین سیاست‌گذاری و روش‌های بهینه ازدیاد برداشت از میدان‌های هیدروکربوری با اولویت افزایش تولید از میدان‌های مشترک مورد توجه قرار دارد.

بر‌اساس ماده ١٣٠ قانون برنامه پنجم توسعه، وزارت نفت مکلف به افزایش ضریب بازیافت مخازن هیدروکربوری به میزان یک درصد طبق برنامه جامع صیانتی و ازدیاد برداشت است که در این راستا، فعالیت‌های گسترده ‌ای در سطح شرکت ملی نفت ایران و شرکت‌های تابعه انجام شده و نتیجه آن افزایش ضریب بازیافت مخازن هیدروکربوری کل کشور بوده است.از مهم‌ترین‌ برنامه‌های شرکت ملی نفت ایران برای افزایش ضریب بازیافت نفت می‌توان به بررسی تزریق آب هوشمند، به‌روزرسانی پیوسته مطالعات مخازن با تاکید بر سناریوهای ازدیاد برداشت و انتخاب سناریوی بهینه، ایجاد گروه ازدیاد برداشت به‌عنوان گروهی مستقل در شرکت مناطق نفت‌خیز جنوب برای ساماندهی و توجه ویژه به مقوله ازدیاد برداشت، تجهیز آزمایشگاه‌‌های مهندسی نفت به‌عنوان بازوی عملیاتی ازدیاد برداشت و افزایش طرح‌های تزریق گاز و آب با تکیه بر مطالعات جامع مخازن و سناریوی بهینه ازدیاد برداشت اشاره کرد.

ایجاد ساختار شورای عالی مخازن، کمیته مشاوران مخازن، تیم‌های مدیریت مطالعات مخازن نفتی و گازی در شرکت نفت فلات قاره به منظور انتقال تجربیات متخصصان و نخبگان مهندسی نفت و اتخاذ تصمیمات راهبردی، غربالگری روش‌های ازدیاد برداشت نفت (EOR/IOR) در همه میدان‌های نفتی شرکت نفت فلات قاره ایران، مطالعات امکان استفاده از سایر روش‌های ازدیاد برداشت مانند پلیمرهای‌ ژلاتینی و تزریق نیتروژن و تزریق گاز امتزاجی به میدان دارخوین از دیگر اقدام‌های شرکت ملی نفت ایران برای افزایش ضریب بازیافت بوده است.

بر پایه این گزارش، برای تامین هدف یک درصد افزایش ضریب بازیافت، حداقل سالانه حدود ۲۵/۰درصد می‌بایست ضریب بازیافت در سطح شرکت ملی نفت افزایش یابد که بر اساس اطلاعات کسب شده طی سال گذشته در شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب که سهم عمده‏ای از تولید نفت کشور را بر عهده دارد، حدود ۲۸/۰درصد افزایش ضریب بازیافت اعلام شده است.