گروه نفت و پتروشیمی: روز چهارشنبه انتشار خبری مبنی بر توافق مشترک ایران و روسیه با حضور وزرای نفت و انرژی دو کشور واکنش‌های متفاوتی را به همراه داشت. اولین واکنش را دیلی تلگراف همان روز مذاکرات با اعلام نگرانی از اتحاد نفتی ایران و روسیه نشان داد و اعلام کرد روسیه تمام جوانب این قرارداد بزرگ را فاش نکرده است. در آن گزارش بر ضرورت جلوگیری از همکاری دو کشور در حوزه نفت به‌خصوص در مورد خرید نفت ایران توسط روسیه تاکید شده بود، با این حال انتشار خبر دیدار و مذاکره دوجانبه تهران-مسکو به ریزش بازارهای سهام در آمریکا و کاهش قیمت نفت به میزان ۱/۵ دلار منجر شد که نشان از اهمیت ویژه انتشار این خبر در بازارهای جهانی دارد. در داخل نیز برخی رسانه‌ها از قرارداد ۲۰ میلیارد دلاری تبادل نفت در برابر مواد غذایی و صنعتی و ... خبر داده بودند که البته علی ماجدی، معاون امور بین الملل وزارت نفت سریعا به آن واکنش نشان داد و آن را رد کرد. با این حال همان‌طور که پیش‌بینی می‌شد ابعاد این قرارداد که بر اساس آن روسیه و ایران در توسعه نفت و گاز خود به‌صورت مشترک برنامه‌های همکاری امضا کرده‌اند، به بروز نگرانی برای آمریکا منجر شده است؛ به‌طوری‌که معاون وزیر خزانه‌داری آمریکا انعقاد قرارداد بین ایران و شرکت‌های روسی را مشمول مجازات اعلام کرده است. بر اساس تازه‌ترین خبر نیز که کامرسانت روسیه آن را منتشر کرده است، توافق ایران و روسیه تنها بر سر مبادله ۶۰ هزار بشکه نفت خام در روز بوده که قرار است در برابر دریافت غذا معامله شود.

شرکت‌های روسی در تیررس

به گزارش خبرگزاری تسنیم به نقل از بلومبرگ، دیوید کوهن، مسوول‌ ارشد دولت اوباما در امور تروریسم و اطلاعات مالی هشدار داد که هرگونه مشارکت شرکت‌های روسی در انعقاد قراردادهای نفتی با ایران، با مجازات‌هایی از سوی دولت آمریکا مواجه خواهد شد.

وزارت انرژی روسیه روز ۵ آگوست اعلام کرد که ایران و روسیه یادداشت تفاهم ۵‌ساله‌ای را برای توسعه همکاری‌های تجاری به امضا رسانده‌اند. وزارت انرژی روسیه سپس با انتشار بیانیه‌ای دیگر بدون ارائه توضیحات بیشتر تصریح کرد که روسیه بر‌اساس این توافق به سازماندهی فروش نفت ایران به کشورهای مختلف از جمله خود روسیه کمک خواهد کرد.

کوهن، معاون وزیر خزانه داری آمریکا در کنفرانسی خبری اظهار کرد: «این تقریبا قطعی است که هر نهادی که وارد چنین قراردادی شود، خود را در معرض تحریم‌های آمریکا قرار خواهد داد و این احتمال وجود دارد که از سمت دیگران نیز تحریم شود.»

وی افزود: «ما در تماس‌هایی که با روس‌ها در بالاترین سطح داشته‌ایم، این موضوع را روشن کرده‌ایم که آنها نباید به سمت چنین قراردادی حرکت کنند.»

جیسون فورمن، رئیس شورای مشاوران اقتصادی کاخ سفید در این باره گفت، اعمال تحریم جدید علیه روسیه می‌تواند انزوای بین‌المللی این کشور را شدت ببخشد و در شرایطی که سرمایه‌گذاران روس و خارجی از سرمایه‌گذاری در این کشور خودداری می‌ورزند، موجب بالا رفتن تورم در روسیه شود.

دعوا بر سر ۶۰ هزار بشکه

پایگاه خبری کامرسانت روسیه اعلام کرد ایران و روسیه اخیرا بر سر مبادله روزانه ۵۰ تا ۶۰ هزار بشکه نفت در برابر غذا مذاکره کرده‌اند. به گزارش رویترز، پس از ۸ ماه مذاکره، ایران و روسیه هنوز به توافقی قطعی درخصوص جزئیات قرارداد بزرگ نفت در برابر غذا دست نیافته‌اند.

روز سه شنبه، روسیه با اعلام توافق با ایران بر سر این قرارداد مهم بازارها را آشفته کرد، اما بعدا این بیانیه خود را پس گرفت. روز چهارشنبه، یک بیانیه جدید صادر شد که در آن به حجم یا زمان اجرای این قرارداد اشاره نشده بود. در این بیانیه آمده بود: «بر اساس پیشنهاد ایران، ما می‌توانیم در ترتیب دادن ارسال محموله‌های نفت خام از جمله به روسیه همکاری کنیم... حجم این محموله‌ها بر مبنای نیاز بازار تعیین خواهد شد.»

در ماه ژانویه، منابع آگاه گفتند که ایران و روسیه در حال مذاکره برای انعقاد یک قرارداد نفت در برابر غذا به ارزش ۱/۵ میلیارد دلار در ماه هستند که ایران را قادر می‌سازد صادرات نفت خود را به میزان قابل توجهی افزایش دهد و تحریم‌های غربی‌ها را تضعیف کند. بر اساس قرارداد پیشنهادی روسیه روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت از ایران خریداری می‌کرد و در مقابل به این کشور تجهیزات و مواد غذایی صادر می‌کرد.

اما با پیش رفتن مذاکرات، اعداد مربوط به میزان محموله‌های نفت احتمالی‌ای که در این قرارداد قرار بود صادر شوند، کاهش یافت. تجار گفتند، فروش نفت خام ایران به روسیه هیچ توجیه اقتصادی‌ ندارد و با توجه به نبود پالایشگاه بزرگی در نزدیکی بنادر بزرگ روسیه، این کار از نظر فنی دشوار است.

تجار افزودند اگر هم روسیه قصد داشته باشد برای فروش نفت خام ایران به کشور بازاریابی کند، همچنان این اقدام ناقض تحریم‌ها خواهد بود.

روزنامه کامرسانت دیلی به نقل از منابع آگاه نوشت، آخرین ارقامی که در جریان مذاکرات بر سر آنها گفت و گو صورت گرفته، ۲/۵ تا ۳ میلیون تن در سال (۵۰ تا ۶۰ هزار بشکه در روز) بوده است که یک دهم حجم طرح اولیه است.