عربستان سهمی از میدان آرش ندارد

گروه نفت و پتروشیمی: با انتشار خبر ادعای مقامات عربستان سعودی درخصوص اینکه ایران سهمی در میدان مشترک آرش ندارد، معاون وزیر نفت در امور بین‌الملل اعلام کرد: جای تردید بسیاری است که عربستان سعودی سهمی در این میدان داشته باشد. علی ماجدی افزود: این میدان بین ایران و کویت مشترک است و عربستان هیچ سهمی از این میدان ندارد. میدان گازی آرش، در آب‌های شمال غربی خلیج‌فارس و در منطقه بی‌طرف و مشترک بین ایران، کویت و عربستان واقع شده است. این میدان گازی در سال ١٩٦٢ میلادی با حفر یک حلقه چاه توسط شرکت نفتی ژاپنی «‌ای‌او‌سی»، در خلیج‌فارس کشف شد و بر‌اساس برآوردها، دارای ۲۰ تریلیون فوت مکعب گاز طبیعی و ۳۱۰ میلیون بشکه نفت‌خام است. عربستان دارای موافقت‌نامه‌های مرزی دریایی با هر دو کشور کویت و ایران است. اما ایران و کویت چنین موافقت‌نامه‌هایی را با یکدیگر منعقد نکرده‌اند. ایران از مدت‌ها قبل، از حق خود بر بخش‌هایی از این میدان تاکید کرده و معتقد است که این میدان در محدوده آب‌های کشورمان قرار دارد؛ اما برخی نیز می‌گویند با استفاده از خط تعیین حدود بین ایران و عربستان و امتداد دادن آن به میدان آرش، ایران نمی‌تواند ادعایی بر این میدان داشته باشد.

در حال حاضر توسعه میدان آرش متوقف شده است. اخیرا شرکت ملی نفت ایران با انتشار گزارشی به توضیح دلیل توقف توسعه این میدان مشترک پرداخت. بر‌اساس این گزارش، در میدان مشترک آرش به‌رغم اتمام ساخت جکت سرچاهی و آمادگی این شرکت جهت آغاز عملیات نصب و استقرار دکل حفاری، توسعه میدان به‌دلیل مشکلات مرزی در حال حاضر متوقف شده و منتظر تصمیم‌گیری مراجع ذی‌صلاح جهت تعیین تکلیف بوده و نظرات فنی این شرکت به وزارت خارجه نیز اعلام شده است.

با این وجود خرداد‌ماه سال جاری و همزمان با سفر امیر کویت به تهران مذاکراتی با طرف کویتی جهت توسعه این میدان مشترک نفت و گاز انجام گرفته است. این در حالی است که مقامات عربستان مدعی‌اند کویت در موقعیتی نیست که به‌صورت یکجانبه بتواند با ایران وارد مذاکره شود، زیرا این میدان در منطقه بی‌طرفی واقع شده است. هر‌گونه مذاکره با ایران باید توسط هیاتی مشترک متشکل از نمایندگان عربستان و کویت برگزار شود و این موضوع نیز با توجه به روابط فعلی تهران و ریاض دور از ذهن به نظر می‌رسد.

در این بین سال گذشته شرکت‌های ملی نفت کویت (کی.پی.سی) و آرامکوی عربستان سعودی به‌منظور توسعه میدان نفت و گاز آرش (الدوره) کنسرسیوم کی‌جی‌او را تاسیس کردند و حتی شهریور ماه سال گذشته برای توسعه میدان مشترک آرش، حفاری یک حلقه چاه اکتشافی آغاز شد. در همین حال مسوولان شرکت ملی نفت ایران در دولت دهم میزان سرمایه‌گذاری اولیه مورد ‌نیاز را برای توسعه فاز نخست توسعه میدان آرش، ۱۵۰ میلیون دلار عنوان کرده و اعلام ‌کردند: به‌منظور شتاب در توسعه میدان مشترک آرش، قرار است بودجه این پروژه از منابع داخلی شرکت ملی نفت ایران تامین شود.

پروسه تعیین مرز آبی بین ایران و کویت از سال ۲۰۰۰ آغاز شده است، اما تا‌کنون دو طرف به توافق جامعی دست پیدا نکرده‌اند، چراکه چنین توافقی مستلزم همکاری سه‌جانبه ایران، کویت و عربستان است که با توجه به تنش‌های بین ایران و عربستان کمی دور از دسترس به نظر می‌آید. منابع سعودی در این خصوص مدعی‌اند که در نبود یک موافقت‌نامه تعیین حدود مرز دریایی بین ایران و کویت، عربستان از موافقت‌نامه دریایی خود برای تعیین مرز این میدان استفاده کرده و به این نتیجه رسیده است که ایران هیچ سهمی در این میدان ندارد. این در حالی است که یک موافقت‌نامه تعیین حد و مرز جایگزین بین تهران و ریاض، می‌تواند سهمی ۳۰ درصدی را از این میدان به ایران بدهد.

چندی پیش مجله اقتصادی «میس» طی گزارشی با اشاره به اختلافات ایران، کویت و عربستان بر سر میدان گازی آرش نوشت: دولت عربستان منکر حق ایران از این میدان است و البته بلاتکلیفی این میدان بیشتر به ضرر کویت و عربستان است که با کمبود منابع گازی روبه‌رو هستند. این مجله اقتصادی با اشاره به سفر امیر کویت در ماه گذشته میلادی به تهران نوشت: براساس گفته هر دو طرف، تهران و کویت به توافقی در زمینه توسعه میدان گازی آرش(الدوره) نزدیک شده‌اند، بااین حال این ادعا توسط عربستان رد شده است. یک منبع سعودی در این باره گفته است: «کویت می‌تواند با ایران گفت‌و‌گو کند، اما نمی‌تواند به صورت مستقل در این باره مذاکره کند. مذاکرات باید توسط هیات مشترک عربستان و کویت برگزار شود، چراکه این میدان گازی خارج از محدوده آب‌های سرزمینی ایران قرار دارد.»

وی افزود: عربستان به نیروهای امنیت دریایی خود دستور داده است تا به ناوچه‌های توپدار ایرانی‌ که به این میدان نزدیک می‌شوند تیر‌اندازی کنند.

علاوه بر اظهار‌نظر معاون امور بین‌الملل وزیر نفت، چندی پیش مدیر امور تولید شرکت نفت فلات قاره نیز با‌اشاره به مطلب منتشر‌شده توسط مجله میس و ادعای مقامات عربستانی گفت: اینکه «میدان گازی آرش خارج از محدوده آب‌های سرزمینی ایران قرار دارد» حرف درستی نیست و هرکس چنین موضوعی را مطرح کرده، سخن بی‌ربطی گفته است.

محمدباقر سلیمانی در گفت‌وگو باخبرگزاری تسنیم با اشاره به اینکه ایران منتظر نشست‌های مشترک در مورد میدان آرش است،‌ گفت: تاکنون در مورد اینکه مذاکرات درمورد میدان آرش با مقامات کویتی خواهد بود یا عربستان سعودی چیزی به ما گفته نشده است، صحبت‌هایی هم که تاکنون شده در سطح مقامات بالای کشوری بوده است. سلیمانی در ادامه تاکید کرد: ایران تاکنون اقدامی جهت توسعه این میدان مشترک انجام نداده است.