فصلی نو در صنعت نفت ایران

گروه نفت و پتروشیمی: شاید تحریم‌های نفتی ایران در چند سال اخیر بزرگ‌ترین بخش سلسله تحریم‌های غرب علیه کشورمان است که همه مردم ایران به‌طور مستقیم با آن درگیر شده‌اند. از کاهش صادرات نفت ایران که به کاهش بودجه دولت انجامید تا تحریم واردات بنزین که به تولید رفرمیت پتروشیمی‌ها و افزایش آلودگی هوا در چند سال اخیر منتهی شد؛ همگی این موارد زندگی همه مردم و نه تنها قشر خاصی را درگیر کرد. اما با روی کار آمدن دولت یازدهم روند اعمال تحریم‌ها علیه کشورمان تغییر کرده ‌است؛ به طوری که تحریم‌هایی که روز‌به‌روز در حال افزایش و با هدف به صفر رساندن صادرات نفت ایران اعمال شده بودند، حال متوقف و حتی در بخشی از حوزه‌ها کاسته شده است. با وجود اینکه؛ در خلال توافق موقت ژنو به‌طور مستقیم هیچ کدام از تحریم‌های نفتی ایران بر‌طرف نشده است اما این توافق دست‌کم باعث توقف اعمال تحریم‌های بیشتر علیه بخش نفت ایران شد.

به نظر می‌رسد با تلاش دولت تحریم‌های بیشتر وضع نشده؛ چراکه در آخرین تحولات در‌خصوص تحریم‌های نفتی ایران، دادگاه عمومی اروپا تصمیم شورای اتحادیه این قاره را برای تحریم شرکت ملی نفتکش ایران لغو کرده است. پایگاه اینترنتی دادگاه عدالت اروپا در این رابطه گزارش داد که دادگاه عمومی این نهاد در رایی غیرقطعی، تصمیم شورای اروپا را برای تحریم شرکت ملی نفتکش ایران غیر‌قانونی اعلام کرده است. با تصمیم این دادگاه، تصمیم مورخ ١٥ اکتبر ٢٠١٢ میلادی شورای اتحادیه اروپا که شرکت ملی نفتکش ایران را نیز مشمول محدودیت‌های وضع شده بر ضد ایران قرار داده بود، باطل اعلام شده است.

البته این دادگاه دستور داده تا زمان پایان مهلت قانونی برای اعتراض شورای اروپا به این رأی، اجرای تصمیم یادشده ضد شرکت ملی نفتکش ادامه یابد. در تصمیم دادگاه همچنین ذکر شده که شورای اروپا باید هزینه‌های دادرسی را که از سوی شرکت ملی نفتکش ایران پرداخت شده است، بپردازد.

مدیرعامل شرکت ملی نفتکش ایران با تایید این خبر اظهار امیدواری کرد که با حذف تمام تحریم‌ها شاهد حضور دوباره ناوگان نفتکش ایران در بازارهای اروپا باشیم.

به گزارش «شانا»، بر‌اساس اعلام شرکت ملی نفتکش ایران، علی‌اکبر صفایی با اشاره به لغو تحریم‌ نفتکش‌های ایران گفت: شرکت ملی نفتکش در سال ٢٠١٢ در لیست تحریم‌های اتحادیه اروپا قرار گرفت که پس از یک سال و اندی تلاش این شرکت برای اثبات نادرست بودن علل تحریم‌های کمیسیون اروپا خوشبختانه دلایل حقوقی ما پس از برگزاری چندین جلسه مورد تایید دادگاه عمومی اتحادیه اروپا قرار گرفت.

عضو هیات‌مدیره شرکت ملی نفتکش تصریح کرد: در پی این اقدام، دادگاه عمومی اتحادیه اروپا روز پنج‌شنبه، (١٢ تیرماه) به نفع شرکت ملی نفتکش رای داد و تحریم‌ اعمال شده از سوی کمیسیون اروپا علیه این شرکت را به‌دلیل نبود ادله کافی، لغو شده اعلام کرد. صفایی تصریح کرد: اگر کمیسیون اروپا تا دو ماه نسبت به این رای اعتراض نکند، شرکت ملی نفتکش ایران از لیست تحریم‌های اتحادیه اروپا به‌طور کامل خارج خواهد شد.

وی درباره نتیجه لغو تحریم‌های شرکت ملی نفتکش نیز افزود: این شرکت در زمان تحریم‌ها و در مقطعی که کشتی‌های خارجی به‌دلیل تحریم‌ها تردد به آب‌های کشور را متوقف کردند، همسو با وظیفه ملی، توان و ناوگان خود را با تمام ظرفیت در خدمت صادرات نفت کشور قرار داد و توانست نفت صادراتی کشور را با وجود تحریم‌های گسترده ناعادلانه، بدون هیچ گونه وقفه‌ای به مقاصد مورد نظر برساند.

مدیرعامل شرکت ملی نفتکش ایران ادامه داد: با روی کار آمدن دولت یازدهم و گشایشی که در فضای بین‌المللی ایجاد شد و با توافق ژنو، برنامه‌ریزی‌های لازم برای توانمندسازی شرکت ملی نفتکش ایران و بازگشت به بازارهای بین‌المللی در دستور قرار گرفت که امیدواریم با لغو کلیه تحریم‌ها شاهد حضور دوباره ناوگان نفتکش ایران در بازارهای اروپا باشیم.

در این بین به نظر می‌رسد در چند ماه اخیر کاهش تحریم‌های ایران تنها به این نوع لغو تحریم‌های رسمی محدود نبوده است. همین‌که در چند ماه اخیر ایران روزانه بیش از یک میلیون بشکه نفت صادر کرده است بدون اینکه با هیچ واکنش رسمی از سوی آمریکا مواجه شود خود به نوعی نشان‌دهنده رویکرد نرم و منعطف غرب در دولت جدید نسبت به پیش از آن است. بر اساس آمارهای منتشره از سوی آژانس بین‌المللی انرژی ایران در پنج ماه پس از توافق موقت ژنو به‌طور میانگین روزانه بیش از یک میلیون و ۳۵۰ هزار بشکه نفت صادر کرده است که اینها همه از دستاوردها و نتیجه تلاش دولتمردان کشورمان است.

پیش از آن نیز رفع محدودیت‌های صدور محصولات پتروشیمی و تعلیق تحریم‌های اتحادیه اروپا و آمریکا بر بیمه و خدمات حمل ونقل نفت نیز بخش دیگری از امتیازاتی بود که ایران در نتیجه توافق اولیه در ژنو کسب کرد.

به گزارش «ایرنا»، در نتیجه توافق ژنو و دیپلماسی انرژی دولت یازدهم در عرصه بین‌المللی نیز فضای مثبتی برای افزایش تعاملات جهانی صنعت نفت کشورمان ایجاد شد به نحوی که برخی غول‌های نفتی که بوی رفع تحریم‌ها در آینده‌ای نزدیک به مشام شان خورده بود، هیات‌هایی به ایران اعزام و مذاکرات محرمانه‌ای را

انجام دادند.

غول‌های نفتی پس از تحولات ماه‌های اخیر و توافق ایران و ۱+۵ در ژنو نتوانسته‌اند اشتیاق خود برای بازگشت به ایران را پنهان کنند و حتی برخی مدیران شرکت‌های فرانسوی و ایتالیایی نیز مخفیانه به ایران سفر و مذاکراتی را نیز انجام داده‌اند تا به محض لغو تحریم ها، جایگاه خود در صنعت نفت ایران را تثبیت کنند.

شرکت‌های بزرگ بین‌المللی همواره با رصد وقایع سیاسی و اقتصادی تلاش می‌کنند، روند تحولات آینده را پیش‌بینی و برای عقب نماندن از رقبا و کسب جایگاهی بهتر برنامه‌ریزی کنند.

شرکت‌های نفتی بین‌المللی نیز با توجه به تحولات سیاسی ماه‌های اخیر در ایران و توافق ژنو به خوبی دریافته‌اند که قرار است در ماه‌های آینده، تحولی بزرگ در عرصه سیاست خارجی ایران رخ داده و تحریم‌ها به تدریج لغو شوند. براین اساس، از هم‌اکنون به تکاپو افتاده و با ارسال پیام‌هایی به ایران تمایل خود را برای ورود به صنعت نفت و گاز کشورمان و سرمایه‌گذاری در این بخش اظهار کرده‌اند.

جذابیت‌های صنعت نفت و گاز ایران به حدی است که غول‌های نفتی نمی‌توانند در مقابل آن مقاومت کنند، بنابراین تلاش خود را برای مذاکره و رایزنی با وزارت نفت و شرکت ملی نفت آغاز کرده‌اند.

در این میان، شرکت‌های اروپایی که در مقایسه با رقبای آمریکایی خود با فشار سیاسی کمتری مواجه هستند، گوی سبقت را از آنها ربوده و مذاکرات مخفیانه و غیررسمی را در ماه‌های اخیر با مقامات ایرانی انجام داده‌اند که البته برای فرار از اعمال مجازات واشنگتن، در اکثر مواقع، این مذاکرات را تکذیب کرده‌اند.

خبرگزاری رویترز چندی پیش با اشاره به اشتیاق اروپایی‌ها برای ورود به صنعت نفت ایران گزارش می‌دهد که شرکت‌های بزرگ اروپایی خریدار نفت برای دیدار با مقامات ایران صف کشیده‌اند و با پیش‌بینی لغو کامل تحریم‌های غرب، تلاش می‌کنند برای آغاز دوباره همکاری با تهران از یکدیگر پیشی بگیرند. به گزارش رویترز اگرچه آمریکا و همپیمانان غربی آن تلاش می‌کنند تا خط پابرجا ماندن تحریم‌ها را دنبال کنند، اما به گفته منابع آگاه، مدیران شرکت نفتی اروپایی که در میان آنها شرکت‌های توتال فرانسه و انی و ساراس ایتالیا به چشم می‌خورند در ماه‌های اخیر برای مذاکره با شرکت ملی نفت ایران به تهران سفر کرده‌اند. منابعی که مستقیما در جریان این مذاکرات قرار دارند، گفته اند، تهران مطمئن است که آب شدن یخ روابط با غرب، درها را برای احیای معاملات نفتی با اروپا تا اواخر امسال باز خواهد کرد. در این میان، ایران نیز با آماده کردن نسل جدید قراردادهای نفتی که جذابیت فراوانی را برای شرکت‌های نفتی بین‌المللی دارد تلاش می‌کند هرچه بیشتر شرکت‌های بین‌المللی را که دارای نفوذ زیادی بر سیاستمداران غربی هستند به سوی ایران بکشاند.