نفت و پتروشیمی: «گاز ایران را به اروپا می‌فرستیم». این بخشی از سخنان علی ماجدی، معاون امور بین‌الملل وزیر نفت در نشست خبری دیروز بود. ماجدی در این نشست که همزمان با دومین روز نمایشگاه بین‌المللی صنعت نفت برگزار شد از دیپلماسی گازی دولت «تدبیر و امید» و صادرات گاز به شرق و غرب ایران خبر داد. برجسته‌ترین خبر میان گزارشی که می‌داد خبر صادرات گاز به اروپا بود.به گفته وی صادرات گاز به اروپا به بحران اوکراین و درگیری روسیه ربطی ندارد. اما به نظر می‌رسد بازی را که پوتین با برگ ایران روزی شروع کرده بود زنگنه به پایان می‌برد. کمتر از یک ماه از توافق موقت ایران و گروه ۱+۵ نگذشته بود که رویترز در گزارشی به نقل از منابع آگاه روس از قرارداد تهاتر نفت و کالا بین ایران و روسیه خبر داد. خبری که واکنش شدید مقامات غربی را در پی داشت و می‌توانست روند مذاکرات را با مشکل رو‌به‌رو کند. روسیه چه قصدی از انتشار مذاکراتی که فقط در سطوح بالای مقامات دو کشور رخ داده ‌بود، داشت؟ آیا روسیه به غیر از تهدید تلویحی غرب و قدرت‌نمایی قصد دیگری داشت؟ حالا برگ‌ بازی برگشته. اکنون این ایران است که می‌تواند قدرت روسیه را به بازی بگیرد. ماجدی برای صادرات گاز به اروپا سه مسیر را عنوان کرد. مسیر اول از طریق خاک ترکیه، مسیر دوم از طریق عراق، سوریه و لبنان است که با توجه به ناامنی‌های موجود در سوریه مسیر چندان مطمئنی نیست. وی ارسال گاز از مسیر ارمنستان، گرجستان و دریای سیاه را به عنوان مسیر سوم انتقال گاز ایران به اروپا برشمرد و افزود: به نظر می‌رسد بهترین و منطقی ترین راه، ارسال گاز از طریق خاک ترکیه باشد. وی تصریح کرد: در خصوص صادرات گاز ایران به اروپا، مذاکراتی با ترکیه داشته‌ایم و این آمادگی وجود دارد که با احداث ٦٤٠ کیلومتر خط لوله جدید، ظرفیت صادرات گاز ایران تا مرز ترکیه به ٢ برابر ظرفیت فعلی افزایش یابد و به این ترتیب، امکان صادرات بخشی از این گاز به اروپا وجود دارد.

به گفته وی، اروپا در حال حاضر تنها می‌تواند گاز مورد نیاز خود را از طریق روسیه و یا به صورت LNG از طریق کشورهایی مانند قطر تامین کند، بنابراین صادرات گاز ایران به اروپا معامله‌ای برد- برد است. ماجدی ورود ایران به بازار اروپا را با توجه به تحولات اوکراین، نوعی دور زدن روسیه نمی‌داند و با رد این قضیه تشریح کرد: صادرات گاز سیاست بلندمدتی است که نیازمند زمان است؛ به ویژه انتقال گاز با خط لوله حداقل به ٢ تا ٣ سال زمان نیاز دارد، بنابر این این مساله در حال حاضر نمی‌تواند موقعیت روسیه را متزلزل کند. اگر اروپا گاز ایران را بخرد و امکان صادرات آن هم برای ایران مهیا باشد، این حق ما و اروپا است که از این امکان بهره ببریم، این مساله اصلا به چالش کشیدن کشور خاصی نیست. وی در ادامه تصریح کرد: بازار گاز یک بازار رقابتی است، البته گاهی اوقات اختلاف‌ها و تحریم‌ها باعث اختلال در بازار رقابتی می‌شود اما این مساله باعث نمی‌شود که ما رقابت نداشته باشیم.وی با تاکید بر افزایش مصرف گاز اروپا طی سال‌های آینده گفت: این که آیا منابع روسیه توان پاسخگویی به نیاز گاز اروپا دارد جای بحث است، اما همان‌طور که می‌دانید ایران اولین کشور دارنده ذخایر گاز دنیا است؛ ضمن این که روابط‌مان را با کشورهای دیگر محترم می‌شماریم، از منافع مان نیز حمایت می‌کنیم.

آغاز صادرات گاز ایران به عراق در بهار آینده

معاون امور بین‌الملل از صادرات گاز به عراق در بهار آینده خبر داد و گفت: صادرات نخستین محموله گاز ایران به عراق (بغداد) با ظرفیت ٥ تا ٧ میلیون مترمکعب در بهار سال ٩٤ آغاز خواهد شد. وی با اعلام این که توافق‌های ابتدایی برای صادرات گاز از طریق بصره نیز انجام شده است، گفت: در سفر اخیر مقام‌های عراقی به ایران، این کشور درخواست خود را برای افزایش ظرفیت واردات گاز از ایران اعلام و توافق‌های ابتدایی در این خصوص انجام داد. ماجدی افزود: توافق‌های کلی برای صادرات گاز به بصره انجام شده و در دیدارهای آینده جزئیات آن مشخص خواهد شد.

رفتار دولت پاکستان در قبال دریافت گاز ایران متناقض است

ماجدی درباره اینکه پاکستانی‌ها در حال مذاکره با کشور قطر برای دریافت گاز هستند و این درحالی است که برای ساخت خط لوله صادرات گاز ایران به پاکستان اعلام کرده‌اند که منابع مالی ندارند، گفت: ما نمی‌توانیم مدعی کشورها برای مذاکرات شان در زمینه خرید گاز شویم، در هر حال پاکستانی‌ها حق دارند برای رفع نیازشان به گاز به بازارهای مختلف مراجعه کنند. وی با بیان اینکه ما هم خبر مذاکره پاکستانی‌ها با قطر را شنیده‌ایم، تصریح کرد: باید یادآور شوم که ما علاوه بر مذاکره با پاکستانی‌ها قرارداد مفصلی هم در این زمینه داریم و تا دسامبر ٢٠١٤ باید گاز را به خط لوله برسانیم، اما پاکستان تاکنون خط لوله‌ای را که در خاک آنها است نساخته است، این درحالی است که ایران بیش از ٨٠ درصد تعهدات خود یعنی ٩٠٠ کیلومتر از خط لوله صادرات گاز به پاکستان را ساخته‌است. معاون امور بین‌الملل وزیر نفت ادامه داد: ما رفتار پاکستان در را بعضی موارد متناقض می‌بینیم، شاید دولت پاکستان در مورد دریافت گاز ایران به یک جمع بندی مشخص نرسیده باشد اما در مجموع از نظر سیاسی پاکستان طالب گاز ایران است. ماجدی گفت: البته پاکستانی‌ها علت ساخته نشدن خط لوله در خاک این کشور را ناشی از تحریم‌ها می‌دانند این درحالی است که در زمان عقد قرارداد هم ما تحریم بودیم، اما نه به این شدت. وی افزود: ایران این مساله را با دقت مورد بررسی قرار می‌دهد و امیدواریم در سفری که آقای نوازشریف به ایران خواهند داشت از برنامه آنها در زمینه دریافت گاز ایران از مسیر خط لوله مطلع شویم.

صادرات محصولات پتروشیمی آزاد است

ماجدی با بیان اینکه صادرات محصولات پتروشیمی آزاد شده است، گفت: بر اساس توافقنامه ژنو بیمه و حمل و نقل نیز جزو توافقات بوده است و در حال حاضر از نظر بیمه نه تنها محصولات پتروشیمی بلکه سایر صادرات نیز مشکلی ندارند. وی اظهار کرد: البته در حال حاضر در دریافت‌ها و پرداخت‌ها مشکلاتی وجود دارد که علت آن احتیاط برخی از بانک‌های بین‌المللی است که تمایل ندارند این معاملات را انجام دهند؛ البته ما این موضوع را به وزارت امورخارجه منعکس کردیم که چرا برخی از بانک‌های خارجی از همکاری با ما امتناع می‌کنند آنها نیز پاسخ دادند نمی‌توان بانک‌ها را به انجام کاری اجبار کرد. در حال حاضر شرایط بهتر شده است؛ اما به طور کلی تحریم‌ها برداشته نشده است.

برخی از گفته‌های ماجدی

تهاتر نفت و کالا با روسیه: ساختار اقتصادی دو کشور از این نظر که هر دو تولید‌کننده و مصرف‌کننده گاز هستند، مشابه هم است و هنوز برای تهاتر کالا با نفت، نتیجه نهایی اتخاذ نشده است. مذاکره با روسیه همچنان ادامه دارد.

اخراج چینی‌ها از میدان آزادگان: این شرکت از توسعه میدان آزادگان جنوبی کنار گذاشته شده است، اما قول مساعد برای شتاب بخشی توسعه در میدان آزادگان شمالی داده است و به این ترتیب مقرر شده فعالیت خود را در آزادگان شمالی ادامه دهد.

صادرات گاز به عمان: چارچوب کلی قرارداد مشخص شده و مذاکرات ادامه دارد، اما عقد قرارداد زمانبر است.

صادرات گاز به هند: هندی‌ها به‌طور جدی دنبال دریافت گاز ایران از خاک پاکستان نیستند، البته اخیرا برخی شرکت‌های هندی خواهان دریافت گاز از زیر دریا شده‌اند که این کار شدنی اما پر هزینه است، البته همه اینها در حد مذاکره است.

قرارداد با کردستان عراق: هیچ قرارداد خاصی بین ایران و کردستان عراق در این رابطه وجود ندارد اما بخش خصوصی در این زمینه فعالیت‌هایی را انجام داده است که این مساله خارج از کنترل دولت مرکزی عراق است.

دریافت پول نفت از هند به صورت ریال عمانی: در برخی روزنامه‌ها چنین اخباری منتشر شده‌ و ایران نیز برای دریافت بدهی از هند با برخی مشکلات مواجه است. اما چنین درخواستی مطرح نشده‌است.

سوآپ نفت: به‌طور حتم سوآپ احیا خواهد شد. همچنین ترکمنستان نیز شفاها برای انجام سوآپ با ایران اعلام آمادگی کرده و ایران نیز در این خصوص آماده است.