غلامعلی رحیمی* گروه نفت و پتروشیمی - بهای نفت خام در بازار آمریکا (بورس نیویورک) طی ده روزگذشته (۱۹ الی ۲۹ ژوئیه) از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بود، به طوری که از حدود ۰۵/۱۰۸ دلار در هر بشکه تا کمتر از ۵۵/۱۰۴ دلار کاهش یافت. بر این اساس، طی هفته گذشته عمده‌ترین عوامل تضعیف کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی عبارتند از: • کاهش چشمگیر مصرف نفت‌خام آمریکا در ماه ژوئن و رسیدن آن به پایین ترین حد خود در ١٦ سال اخیر • کاهش ۲۰۶ هزار بشکه‌ای خوراک پالایشی نفت خام آمریکا طی دوره ۱۲ الی ۱۹ ژوئیه و رسیدن آن به بیش از ۰۳۱/۱۶ میلیون بشکه در روز • افزایش ۶۵ هزار بشکه‌ای تولید نفت خام آمریکا طی دوره ۱۲مذکور و رسیدن آن به سطح ۵۵۵/۷ میلیون بشکه در روز • کاهش ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی طی دوره ۲۳ تا ۲۶ ژوئیه • افزایش ۷ درصدی تولید نفت خام چین در ماه ژوئن در مقایسه با ژوئن ۲۰۱۲، بر اساس اعلام اداره ملی آمار چین • افزایش ۲/۳ درصدی تولید نفت خام چین در ۶ ماهه اول سال جاری در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته، بر اساس اعلام کمیته توسعه و اصلاحات ملی چین (ان دی آر سی) • رشد ۸/۱ درصدی تولید نفت خام قزاقستان در نیمه نخست سال ٢٠١٣ در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته • تداوم بحران مالی منطقه یورو و نگرانی اقتصادی در این منطقه. البته طی هفته گذشته، انتشار برخی اخبار و اطلاعات مثبت موجب تقویت قیمت نفت‌خام در بازارهای جهانی شده و از کاهش بیشتر قیمت‌ها جلوگیری کرد. بر این اساس طی دوره مذکور، عمده ترین عوامل تقویت کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی عبارتند از: • کاهش ۸/۲ میلیون بشکه‌ای سطح ذخیره سازی‌های نفت خام آمریکا طی دوره ۱۲ الی ۱۹ ژوئیه و رسیدن آن به سطح ۲/۳۶۴ میلیون بشکه • افزایش ۳۲۷ هزار بشکه‌ای واردات روزانه نفت خام آمریکا طی دوره مذکور و رسیدن آن به سطح ۰۳۲/۸ میلیون بشکه در روز • کاهش ارزش دلار در مقابل یورو • کاهش تولید ٣٩ سکوی فراساحلی شرکت پتروبراس برزیل در پی اعتصاب یک روزه کارگران به دلیل کاهش ساعات استراحت • کاهش ۴۱۰ هزار بشکه‌ای صادرات روزانه نفت خام اوپک (به استثنای آنگولا و اکوادور) در ۴ هفته منتهی به ۱۰ اوت در مقایسه با ۴ هفته منتهی به ۱۳ ژوئیه و رسیدن آن به سطح ۹۵/۲۳ میلیون بشکه در روز، براساس پیش‌بینی موسسه اویل موومنتس • پیش‌بینی بانک ملی کویت مبنی بر لزوم کاهش تولید اوپک برای پیشگیری از کاهش قیمت نفت در ماه‌های آتی • کاهش صادرات نفت‌خام عراق در ژوئن ٢٠١٣در پی شرایط نامساعد جوی و توقف فعالیت خط لوله صادراتی کرکوک- جیحان • توقف مجدد صادرات نفت‌خام عراق به ترکیه از طریق خط لوله کرکوک-جیحان از روز ۲۱ ژوئیه • انفجار مجدد خط لوله اصلی انتقال نفت خام یمن به پایانه صادراتی • ادامه توقف فعالیت پایانه صادرات نفت الزویتنه لیبی در پی اعتراض‌ها • کاهش تولید نفت خام لیبی در پی اعتراض‌ها در میدان‌ها و پایانه‌های نفتی این کشور و توقف فعالیت چند میدان نفتی • ادامه نا آرامی‌ها در صنعت نفت و گاز لیبی، بزرگ‌ترین دارنده ذخایر نفت آفریقا • ناآرامی‌های سیاسی در منطقه خاورمیانه و نگرانی معامله‌گران از بروز اختلال در مبادی استراتژیک حمل‌ونقل نفت خام. بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی دوره ۱۹ الی ۲۵ ژوئیه، از یک روند کاهشی برخوردار بوده و از حدود ۴/۱۰۶ دلار در هر بشکه تا کمتر از ۲۸/۱۰۵ دلار کاهش یافت. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک نیز در هفته منتهی به ۲۵ ژوئیه، با یک سنت افزایش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه ۱۰۵ دلار و ۷۰ سنت رسیده است. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۱۹ ژوئیه معادل ۱۰۵ دلار و ۶۹ سنت بود. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک طی ماه ژوئیه (تا ۲۵ ژوئیه )، با ۳ دلار و ۲۹ سنت افزایش نسبت به میانگین ماه ژوئن، به هر بشکه ۱۰۴ دلار و ۳۲ سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه ژوئن معادل ۱۰۱ دلار و ۳ سنت در هر بشکه بود. سبد نفت خام اوپک در برگیرنده ۱۲ نوع نفت خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا، اورینته اکوادور، سنگین ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس ‌سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات و بی.سی.اف ۱۷ ونزوئلا است. همچنین متوسط قیمت نفت خام سنگین ایران طی دوره ۱۹ الی ۲۵ ژوئیه به میزان ۹۰ سنت در هر بشکه کاهش یافته و در سطح ۴۱/۱۰۴ دلار در هر بشکه قرار گرفته است. قیمت نفت خام برنت دریای شمال در بورس لندن (ICE) برای تحویل در ماه اوت، از یک روند کاهشی همراه با نوسان برخوردار بوده و از حدود ۰۷/۱۰۸ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۹ ژوئیه تا بیش از ۴۲/۱۰۷ دلار در تاریخ ۲۶ ژوئیه و مجددا تا سطح ۱۷/۱۰۷ دلار در تاریخ ۲۹ ژوئیه کاهش یافت. همچنین در روز ۲۹ ژوئیه، نفت خام برنت از حق مرغوبیت ۶۲/۲ دلار در هر بشکه نسبت به نفت خام WTI برخوردار بود. بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر نفت خام این کشور در هفته منتهی به ۱۹ ژوئیه معادل ۲/۳۶۴ میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته قبل (۱۲ ژوئیه ) به میزان ۸/۲ میلیون بشکه کاهش یافته و معادل ۹/۱۵ میلیون بشکه از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۲ کمتر است. میزان این ذخایر بر حسب روز نیز نسبت به هفته قبل معادل ۳/۰ روز کاهش یافته و در سطح ۶/۲۲ روز قرار گرفته که معادل ۶/۱ روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است. طی دوره مذکور، سطح خوراک پالایشی آمریکا به میزان ۲۰۶ هزار بشکه در روز کاهش یافته و در سطح ۰۳۱/۱۶ میلیون بشکه در روز قرار گرفته که به میزان ۲۳۵ هزار بشکه در روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل است. تولید نفت خام آمریکا طی دوره ۱۲ الی ۱۹ ژوئیه به میزان ۶۵ هزار بشکه در روز افزایش یافته و در سطح ۵۵۵/۷ میلیون بشکه در روز قرار گرفته و معادل ۱۹۱/۱ میلیون بشکه در روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۲۰ ژوئیه ۲۰۱۲ است. در همین زمان میزان واردات نفت خام آمریکا از ۷۰۵/۷ میلیون بشکه در روز به ۰۳۲/۸ میلیون بشکه افزایش یافته که معادل ۶۰۱/۱ میلیون بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است. *کارشناس انرژی موسسه مطالعات انرژی

کاهش قیمت نفت در بازار؟