گروه بنگاه‌ها - مهتاب رحمتعلی: نظارت‌های مداوم پالایش و پخش و ساختار تازه خصوصی شده پالایشگاه‌های کشور به اضافه فقدان یک سیستم حسابداری جامع که دلیل آن نیز به این برمی‌گردد که هنوز ساختارهای دولتی در این پالایشگاه‌ها دیده می‌شوند همگی منجر به بروز مشکلاتی در حضور شرکت‌های پالایشی در بورس شده که توقف نماد برخی از این پالایشگاه‌ها در ماه‌های گذشته نشان از جدی بودن این مشکلات دارد. البته همچنان رایزنی‌ها و تلاش‌ها و جلسات برای حل مشکلات این شرکت‌ها ادامه دارد. متأسفانه مشکلاتی که در این بین وجود داشت به زیان سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها بود و به عقیده کارشناسان این نوع برخورد با شرکت‌هایی که تازه خصوصی شده‌اند رفتار درستی نیست. این در حالی است که نمی توان سود و زیان دقیقی در مورد پالایشگاه‌ها مطرح کرد، چرا که مطالبات و بدهی‌های علی‌الحساب این شرکت‌ها مانع از حسابداری دقیق آنها می‌شود و بورس باید با لحاظ جمیع این موضوعات نسبت به شرکت‌های پالایشی تصمیم بگیرد. در گفت‌وگویی که با مهندس ناصر بابایی، مدیرعامل پالایشگاه تهران داشته‌ایم به بررسی وضعیت این شرکت پرداخته و برخی موضوعات را که پالایشگاه‌ها با آن درگیرند مورد واکاوی قرار داده ایم که در پی می‌آید:

سرانجام شاهد برگزاری مجمع پالایشگاه تهران بودیم. تجربه برگزاری اولین مجمع بورسی را چگونه دیدید؟ به نظر شما تا چه حد مباحث مطرح شده در این مجمع ابهامات را برطرف کرد؟

اولین مجمع بورسی پالایشگاه تهران در حالی برگزار شد که این شرکت سال مالی سنگینی را پشت سر گذاشته بود. سالی که در آن عوامل داخلی و خارجی بسیاری در عملکرد این شرکت تاثیرگذار بودند. عوامل داخلی شرکت نظیر راه‌اندازی واحدهای بهبود کیفی فرآورده‌ها و ارتقای بعضی از محصولات تولیدی این شرکت به سطح استانداردهای جهانی، عرضه سهام شرکت در فرابورس، مسائل مربوط به تسویه حساب‌های طرح‌های بهبود کیفی، عرضه محصولات شرکت در بورس کالا، تغییر ساختار شرکت از دولتی به خصوصی، تغییر دیدگاه‌های حاکم به سمت سود آوری و بهره‌وری و مسائل مربوط به بازار سرمایه و... و عوامل خارجی نظیر افزایش سودآوری شرکت‌های پالایشی، مسائل مربوط به تعاملات فیمابین با شرکت‌های مادر پس از خصوصی سازی و...

در این مجمع آنچه که بیش از همه مدنظر سهامداران بود، ابتدا زیان تسعیر ارز وام یورویی طرح بهبود کیفی بود که بر اساس استانداردها با آن برخورد شده بود و دوم نرخ فروش فرآورده‌های این شرکت بود. این شرکت در راستای شفاف سازی هر چه بیشتر، فروش‌های با نرخ ارز مبادله ای در نیمه دوم سال ۹۱ را در صورت‌های مالی خود اصلاح کرده و ذخایر لازم را در صورت‌های مالی خود ملحوظ کرده بود. بنابراین، موضوع فوق باعث بروز سوالاتی در خصوص صورت‌های مالی این شرکت شده بود که با شفاف سازی مسائل فوق در جلسات برگزار شده با سهامداران و در جلسه مجمع ابهامات آن مرتفع گردید.

یکی از مباحث مطرح شده در مجمع موضوع نحوه تسعیر نرخ ارز در مورد بدهی ارزی بود با توجه به ارائه استاندارد ۱۶ جدید و اجازه منظور شدن زیان نرخ ارز به حساب بهای تمام شده ماشین‌آلات، وضعیت صورت‌های مالی پالایشگاه تهران چگونه خواهد شد؟

با توجه به مصوبه مجمع با اصلاح استاندارد فوق، رقمی حدود هزار و ۹۵۰ میلیارد ریال به سود سنواتی شرکت در سال ۹۲ اضافه خواهد شد که در گزارش شش ماهه حسابرسی شده جزئیات آن افشا خواهد شد.

با توجه به اینکه پالایشگاه طرح توسعه خود را اخیرا به پایان برده، این طرح توسعه تا چه حد آینده شرکت را روشن کرده است و به نظر شما تولیدات این طرح توسعه چه تاثیری در فروش شرکت خواهد داشت؟

طرح‌های توسعه کیفی در شرکت‌های پالایشی اجتناب‌ناپذیر بوده و این شرکت در میان شرکت‌های پالایشی خصوصی در این زمینه پیشتاز است. اصلاح شاخص‌های کیفی محصولات این شرکت باعث شده عرضه محصولات آن با استانداردهای روز جهانی صورت پذیرد. پیگیری‌های زیادی در خصوص اصلاح قیمت‌های محصولات براساس کیفیت صورت پذیرفته است و امید است با قول مساعدی که شرکت ملی پالایش و پخش داده، در سال ۹۲ به انجام برسد. در حال حاضر به دلیل عدم اعمال شاخص‌های کیفی محصولات در قیمت فروش آن، سود این شرکت با سایر شرکت‌های پالایشی قابلیت مقایسه ندارد و از توازن و منطق صحیحی پیروی نمی‌کند. این موضوع باعث انحراف تحلیلگران بازار سرمایه در محاسبه میزان سودآوری از طریق مقایسه با سایر شرکت‌های پالایشی شده است. بنابراین از سهامداران و تحلیلگران بازار خواهشمندیم در تحلیل‌های خود از میزان سودآوری شرکت پالایش نفت تهران به این موارد توجه ویژه داشته باشند.

بحث مهمی که در مورد پالایشگاه تهران وجود دارد بحث سرمایه کم شرکت است. به نظر شما مساله افزایش سرمایه شرکت از محل تجدید ارزیابی یا آورده سهامداران یا سود انباشته امکان پذیر است؟ نظر سهامدار عمده در این مورد چیست؟

در خصوص افزایش سرمایه مقدمات کار انجام شده و در حال پیگیری است. امیدواریم افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی‌ها (زمین) و سود انباشته به تصویب مجمع و بورس برسد.

از سال‌ها قبل بحث ترانزیت و سوآپ نفت خام آسیای میانه مطرح بوده است. با توجه به اینکه پالایشگاه نفت تهران نزدیک‌ترین فاصله را به بندر نکا محل ذخیره نفت آسیای میانه دارد آیا به نظر شما این طرح عملی خواهد بود؟ به ویژه اگر زمانی نرخ ارز در کشور یکسان شود برآوردی از هزینه و فایده واردات نفت از خارج دارید؟

بستر لازم جهت سوآپ نفت خام در این شرکت مهیا است. طرح احداث و بهره‌برداری از خط لوله انتقال نفت خام آسیای میانه از طریق بندر نکا تا این شرکت قبلا صورت گرفته است. البته در حال حاضر به دلیل تعاملات بین المللی اجرای این طرح با مشکلاتی همراه است.

با لغو عوارض ۲۶ درصدی صادرات فرآورده‌های نفتی آیا اقدامی برای حضور در بازار‌های منطقه‌ای انجام داده اید؟ به ویژه که شرکت فاصله نزدیکی تا مرز افغانستان نسبت به دیگر پالایشگاه‌ها دارد؟

فروش ۶ فرآورده اصلی تحت حاکمیت دولت است. درباره فرآورده‌های ویژه از سال گذشته شرکت خود اقدام به عرضه در بورس کالا کرده است. در حال حاضر از سوی شرکت ملی پالایش و پخش مصوبه‌ای به شرکت‌های پالایشی مبنی بر ممنوعیت صادرات مستقیم توسط شرکت‌های پالایشی صادر شده است و امکان صادرات مستقیم از طرف شرکت فعلا وجود ندارد.

وضعیت مالکیت پالایشگاه بر زمین‌ها خود دستخوش تغییراتی شده است. آخرین میزان مالکیت زمین در پالایشگاه تهران چگونه است؟

موضوع توسط این شرکت و شرکت ملی نفت ایران در حال پیگیری است.

بعد از اجرای طرح توسعه اخیر آیا برنامه‌ای برای توسعه‌های بیشتر دارید؟ برآوردهای شما از میزان سودآوری و درآمدهای حاصل از فروش در سال ۹۲ چگونه است؟

با توجه به قدمت پالایشگاه پروژه‌های متعددی در خصوص نوسازی و بهینه‌سازی و ارتقای خط تولید و همچنین پروژه‌های زیست محیطی در دست اجرا است که هدف آن حفظ پایداری تولید در سال‌های آتی است. مطالعاتی نیز در خصوص احداث واحد جدید جداسازی بنزن از بنزین تولیدی صورت پذیرفته است. ضمن اینکه با بررسی میزان عرضه و تقاضای محصولات در بورس کالا و بررسی میزان سودآوری هر یک از این محصولات طرح‌هایی در جهت افزایش تولید محصولات ارزش‌آفرین در دست تهیه است.

پیش بینی اولیه سود سال ۱۳۹۲ شرکت که بر اساس میانگین قیمت‌های سال ۱۳۹۱ صورت پذیرفته، کماکان به قوت خود باقی است. روند سودآوری شرکت‌های پالایشی در طول سال یکنواخت نیست. میزان فروش شرکت تابعی از نرخ‌های بین‌المللی است. بنابراین تغییرات قیمت‌های جهانی نفت خام و فرآورده‌ها، که براساس عرضه و تقاضای جهانی صورت می‌پذیرد، تاثیر مستقیم در میزان سودآوری شرکت دارد. در حال حاضر شرکت در حال پیگیری جدی قیمت‌گذاری فرآورده‌ها بر اساس شاخص‌های کیفی است تا جایگاه شرکت قابل مقایسه با سایر شرکت‌های پالایشی باشد.