غلامعلی رحیمی* بهای نفت خام در بازار آمریکا (بورس نیویورک) طی هفته گذشته (۷ الی ۱۴ ژوئن) از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و ابتدا از حدود ۰۳/۹۶ دلار در هر بشکه تا کمتر از ۳۸/۹۵ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۱ ژوئن کاهش یافت، ولی مجددا تا سطح ۸۵/۹۷ دلار در هر بشکه افزایش یافت. اخبار تقویت‌کننده قیمت نفت بر این اساس، طی هفته گذشته عمده‌ترین عوامل تقویت کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی عبارتند از: • انتشار آمار مثبت اقتصادی در آمریکا. • بهبود آمارهای مربوط به وضعیت اشتغال در آمریکا. • افزایش ۲۰۰ هزار بشکه‌ای پیش‌بینی دبیرخانه اوپک از تقاضای جهانی نفت خام در نیمه دوم سال ٢٠١٣ نسبت به برآورد پیشین، بر اساس تازه‌ترین گزارش ماهانه اوپک. • پیش‌بینی موسسه کردیت سوئیس مبنی بر افزایش قیمت جهانی نفت‌خام به بیش از ۱۱۵ دلار در هر بشکه در نیمه دوم سال در پی تداوم افزایش تقاضای نفت خام. • افزایش پیش‌بینی اداره اطلاعات انرژی آمریکا از متوسط قیمت نفت خام وست تگزاس در سال و رسیدن آن به بیش از ۲۵/۹۳ دلار در هر بشکه. • کاهش ۷۶ هزار بشکه‌ای تولید نفت خام آمریکا در دوره ۳۱ مه الی ۷ ژوئن و رسیدن آن به سطح ۲۲۴/۷ میلیون بشکه در روز. • افزایش ۵۸۲ هزار بشکه‌ای واردات روزانه نفت خام آمریکا در دوره ۳۱ مه الی ۷ ژوئن و رسیدن آن به سطح ۸۵/۷ میلیون بشکه در روز. • افزایش ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی طی دوره ۱۴-۱۲ ژوئن. • کاهش ارزش دلار در مقابل یورو. • اعلام رسمی جمهوری سودان به سودان جنوبی مبنی بر توقف توافقات اقتصادی و نفتی خود با این کشور و لغو مجوز صادرات نفت این کشور از طریق خط لوله‌های خود طی دو ماه آتی. • انفجار یک خط لوله نفت در منطقه هجلیج سودان. (در این منطقه روزانه ۴۰ هزار بشکه نفت تولید می‌شود) • کاهش ۷۰ هزار بشکه‌ای صادرات روزانه نفت خام اوپک (به استثنای آنگولا واکوادور) در ۴ هفته منتهی به ۲۹ ژوئن در مقایسه با ۴ هفته منتهی به اول ژوئن و رسیدن آن به سطح ۸۸/۳۳ میلیون بشکه در روز، بر اساس پیش‌بینی موسسه اوایل موومنتس. • کاهش صادرات نفت خام از بندر بصره عراق به کمتر از یک میلیون بشکه در روز در پی وزش طوفان. • کاهش ۴۶/۲ درصدی تولید نفت خام ونزوئلا در ماه مه. • انفجار در خطوط اصلی انتقال نفت خام یمن. • کاهش سطح تولید نفت خام لیبی در پی تداوم تحصن معترضان. • ادامه نا آرامی‌ها در صنعت نفت و گاز لیبی، بزرگ‌ترین دارنده ذخایر نفت آفریقا. • ناآرامی‌های سیاسی در منطقه خاورمیانه و نگرانی معامله‌گران از بروز اختلال در مبادی استراتژیک حمل‌ونقل نفت خام. اخبار کاهشی قیمت نفت البته در هفته گذشته، انتشار برخی اخبار و اطلاعات منفی موجب تضعیف قیمت نفت خام در بازارهای جهانی شده و از افزایش بیشتر قیمت‌ها جلوگیری کرد. بر این اساس طی دوره مذکور، عمده‌ترین عوامل تضعیف‌کننده قیمت نفت خام در بازارهای جهانی عبارتند از: • کاهش ۸۰ هزار بشکه‌ای پیش‌بینی آژانس بین‌المللی انرژی از رشد تقاضای جهانی نفت خام در سال و رسیدن آن به سطح ۷۸۵ هزار بشکه در روز، بر اساس تازه‌ترین گزارش چشم‌انداز کوتاه مدت انرژی. • کاهش مشوق‌های مالی از سوی بانک‌های مرکزی برای کمک به رشد اقتصادی جهان. • کاهش پیش‌بینی صندوق بین‌المللی پول از نرخ رشد اقتصادی آمریکا در سال ۲۰۱۴. • تشدید کسری بودجه آمریکا. • افزایش ۵/۲ میلیون بشکه‌ای سطح ذخیره‌سازی‌های نفت خام آمریکا در هفته منتهی به ۷ ژوئن. • کاهش ارزش شاخص‌های بورس در بازارهای جهانی در دوره ۱۲-۱۰ ژوئن. • کاهش نرخ رشد اقتصادی چین در سال از ۸ درصد به ۷۵/۷ درصد. • کاهش نرخ رشد تقاضای نفت خام چین در سال از ۹/۳ درصد به ۸/۳ درصد. • کاهش تقاضای نفت خام چین در ماه مه به پایین‌ترین سطح خود طی ٩ ماه گذشته. • انتشار آمارهایی مبنی بر کاهش تولید بخش‌های صنعتی چین در ماه مه. • تداوم بحران مالی منطقه یورو و نگرانی اقتصادی در این منطقه. • تثبیت رتبه اعتباری اسپانیا در سطح منفی ۳B توسط موسسه استاندارد اند پورز. • افزایش ۱۴۰ هزار بشکه‌ای کل تولید روزانه نفت خام ١٢ عضو اوپک در ماه مه نسبت به ماه آوریل و رسیدن آن به سطح ۸۹/۳۰ میلیون بشکه در روز در پی رشد تولید نفت خام ایران، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و کویت بر اساس تازه‌ترین گزارش چشم انداز کوتاه‌مدت انرژی آژانس بین‌المللی انرژی. • افزایش ۷۰ هزار بشکه‌ای کل تولید روزانه نفت خام ١٢ عضو اوپک در ماه مه نسبت به ماه آوریل و رسیدن آن به سطح ۵۷/۳۰ میلیون بشکه در روز در پی کاهش تولید نفت عراق، الجزایر و نیجریه، بر اساس تازه‌ترین نظرسنجی پلاتس از مقام‌های اوپک، منابع صنعتی و تحلیلگران. • افزایش ۳۰۰ هزار بشکه‌ای تولید روزانه نفت خام عربستان سعودی در ماه مه و رسیدن آن به سطح ۶/۹ میلیون بشکه در روز. روند قیمت‌ها در بازارهای جهانی بر اساس آمار دبیرخانه سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، قیمت سبد نفتی اوپک طی دوره ۷ ژوئن الی ۱۳ ژوئن، از یک روند نوسانی برخوردار بوده و ابتدا از حدود ۶۴/۱۰۱ دلار در هر بشکه تا کمتر از ۷۲/۱۰۰ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۱ ژوئن کاهش یافت، ولی مجددا تا سطح ۲۶/۱۰۱ دلار در هر بشکه افزایش یافت. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۱۳ ژوئن ، با ۵۸ سنت افزایش نسبت به هفته پیش از آن به هر بشکه ۱۰۱ دلار و ۶ سنت رسیده است. میانگین هفتگی بهای سبد نفتی اوپک در هفته منتهی به ۷ ژوئن معادل ۱۰۰ دلار و ۴۸ سنت بود. همچنین میانگین ماهانه بهای سبد نفتی اوپک در ماه ژوئن (تا ۱۳ ژوئن)، با ۹ سنت افزایش نسبت به میانگین ماه مه، به هر بشکه ۱۰۰ دلار و ۷۴ سنت رسیده است. میانگین بهای سبد نفتی اوپک در ماه مه معادل ۱۰۰ دلار و ۶۵ سنت در هر بشکه بود. سبد نفت خام اوپک در بردارنده ۱۲ نوع نفت خام اعضای این سازمان شامل مخلوط الجزایر، گریسول آنگولا، اورینته اکوادور، سنگین ایران، سبک بصره، صادراتی کویت، اس ‌سیدر لیبی، سبک «بونی» نیجریه، مارین قطر، سبک عربی عربستان سعودی، موربان امارات و بی.سی.اف ۱۷ ونزوئلا است. همچنین متوسط قیمت نفت‌خام سنگین ایران در دوره ۷ الی ۱۳ ژوئن به میزان ۵۷ سنت در هر بشکه کاهش یافته و در سطح ۵۴/۱۰۰ دلار در هر بشکه قرار گرفته است. بر اساس تازه‌ترین گزارش ماهانه اوپک در ماه ژوئن ، میانگین بهای نفت ‌خام سنگین ایران در سبد نفتی اوپک در ماه مه به حدود ۷۲/۹۹ دلار در هر بشکه رسیده است که در مقایسه با میانگین ماه آوریل در حدود یک سنت در هر بشکه افزایش نشان می‌دهد. قیمت نفت خام برنت دریای شمال در بورس لندن (ICE) برای تحویل در ماه ژوئیه ، از یک روند افزایشی همراه با نوسان برخوردار بوده و ابتدا از حدود ۵۶/۱۰۴ دلار در هر بشکه در تاریخ ۷ ژوئن تا کمتر از ۹۶/۱۰۲ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۱ ژوئن کاهش یافت، ولی مجددا تا سطح ۹۳/۱۰۵ دلار در هر بشکه در تاریخ ۱۴ ژوئن افزایش یافت. همچنین در روز ۱۴ ژوئن، نفت خام برنت از حق مرغوبیت ۰۸/۸ دلار در هر بشکه نسبت به نفت خام WTI برخوردار بود. بر اساس آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا میزان ذخایر نفت خام این کشور در هفته منتهی به ۷ ژوئن معادل ۸/۳۹۳ میلیون بشکه بوده است که در مقایسه با هفته قبل (۳۱ مه ) به میزان ۵/۲ میلیون بشکه افزایش یافته و معادل ۴/۹ میلیون بشکه از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۸ ژوئن ۲۰۱۲ بیشتر است. میزان این ذخایر بر حسب روز نیز نسبت به هفته قبل معادل ۱/۰ روز افزایش یافته و در سطح ۸/۲۵ روز قرار گرفته است که معادل ۷/۰ روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل است. طی دوره مذکور، سطح خوراک پالایشی آمریکا به میزان ۲۲۵ هزار بشکه در روز کاهش یافته و در سطح ۲۳۷/۱۵میلیون بشکه در روز قرار گرفته است که به میزان ۳۸۳ هزار بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است. تولید نفت خام آمریکا در دوره ۳۱ مه الی ۷ ژوئن به میزان ۷۶ هزار بشکه در روز کاهش یافته و در سطح ۲۲۴/۷ میلیون بشکه در روز قرار گرفته است و معادل ۹۸۸ هزار بشکه در روز بیشتر از میزان مشابه سال قبل در تاریخ ۸ ژوئن ۲۰۱۲ است. در همین زمان میزان واردات نفت خام آمریکا از ۷/۲۶۸ میلیون بشکه در روز به ۸۵۰/۷ میلیون بشکه در روز (معادل ۵۸۲ هزار بشکه در روز) افزایش یافته است که معادل ۲۶۷/۱ میلیون بشکه در روز کمتر از میزان مشابه سال قبل است. *کارشناس ارشد اقتصاد انرژی

تداوم روند افزایشی در بازار نفت