در شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم به ثبت رسید
تولید قیرAH۷۰ در پالایشگاه پاسارگاد قشم
برای اولین بار در ایران تولید گرید تازه قیر به عنوان محصولی متناسب با بازار جهانی ثبت شد
با توجه به نتایج حاصل شده شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم اولین تولیدکننده قیر AH۷۰ در ایران است که توانسته این گرید از قیر را به صورت صنعتی و خالص تولید کند. در حال حاضر در ایران هیچ‌کدام از شرکت‌های تولیدکننده قیر، امکان تولید قیر AH۷۰ را دارا نبوده و تولید این محصول در گسترش بازارهای جدید و ارزآوری برای کشور بسیار حائز اهمیت است. افسانه ملک‌شاهی از متخصصان آزمایشگاهی صنعت نفت و پالایش کشور و رئیس آزمایشگاه پالایشگاه نفت سنگین پاسارگاد قشم با اعلام این خبر در گفت‌وگوی زیر به شرح بیشتر این دستاورد و خصوصیات این محصول پرداخته است.
پیش از آنکه سراغ محصول تازه برویم، از استانداردهای جهانی قیر و روند دستیابی به استاندارد ملی و جهانی در محصول‌‌‌های قیری و صحت‌سنجی محصول برایمان بگویید؟
همان‌طور که مستحضر هستید بازارهای هدف با توجه به استانداردهای مختلف موجود بین‌المللی و منطقه‌ای تعریف می‌شوند که مهم‌ترین استانداردهای محصول قیر به شرح ذیل هستند:
۱-استاندارد(ASTM D۹۴۶ (PEN Grade گریدبندی جهانی و بین‌المللی بر اساس درجه نفوذ است که بیشتر کشورها بر این اساس قیر تولیدی خود را به بازار ارائه می‌دهند و استاندارد اصلی ایران هم بر اساس این نوع گریدبندی است که در سال ۹۸ با تغییرات اساسی استانداردهای ویسکوزیته گرید و عملکردی و... هم به استاندارد ایران اضافه شد. که خوشبختانه در سال ۱۴۰۰ با تلاش مستمر تمام واحدهای شرکت پروانه استاندارد قیر۴۰/ ۵۰، ۷۰/ ۶۰، ۱۰/ ۸۵ از سازمان ملی استاندارد اخذ شد.
۲-اما از آنجا که یکی از متقاضیان خوب قیر ایران، هند است از سال ۱۳۹۰ قیر ویسکوزیته گرید IS ۷۳ , VG Grade، یا بر اساس استاندارد جهانی همان AC هم وارد معاملات بازار قیر ایران شد، که مطابق نتایج حاصل شده قیر ۷۰/ ۶۰ پالایشگاه با استانداردهای (جزئی‌‌‌تر) VG۳۰ و VG۴۰ قرار دارد. بنابراین درخواست صدور پروانه جهت دریافت دو گرید VG۴۰ وVG۳۰ یا همان AC۳۰ و AC شرکت پارس بهین به سازمان ملی استاندارد در حال انجام است.
۳-استاندارد (AASHTO M۳۲۰(PGGrade مربوط به قیرهای عملکردی حدودا در ۵ سال اخیر از طرف وزارت راه و ترابری اجباری شده و بیشترین خرید به صورت داخلی و از طرف همین وزارتخانه انجام شده است. در یک برهه زمانی تنها کشور قطر جهت آماده‌سازی برای جام جهانی فوتبال قطر ۲۰۲۲ چند پارت از این نوع قیر ایران خریداری کرده است. با توجه به نوع خوراک پالایشگاه امکان تولید اکثر قیرهای PG وجود داشته ولی با توجه به الزامات سازمان ملی استاندارد و مرکز تحقیقات وزارت راه، تامین تجهیزات آزمایشگاهی تست قیر عملکردی از نیازهای اصلی است. در این راستا استانداردهای PG۵۸-X و PG۶۴-Xو PG۷۰-X و PG۷۶-X در دسترس هستند.
۴-استاندارد( AS ۲۰۰۸ (AustraliaStandard مربوط به قیرهای استاندارد منطقه‌ای استرالیا است. که با توجه به نتایج اولیه، تولید این قیرها هم در پالایشگاه امکان‌پذیر است که احتیاج به تحقیقات بیشتری دارد. در این راستا استانداردهای WA۱۷۰ و C۱۷۰ و C۲۴۰و C۳۲۰ و C۴۵۰و C۶۰۰ در دسترس هستند.
۵-China Standard) GB/ T۱۱۱۴۷)استاندارد قیرکشور چین مربوط به استاندارد منطقه‌ای چین است. با توجه به تحقیقات زیاد به روی انواع خوراک وکیوم باتوم(VB) تمام پالایشگاهای کشور امکان تولید آن به صورت خالص و صنعتی در ایران تاکنون امکان‌پذیر نبوده است. در این خصوص استانداردهای AH ۳۰ و AH۵۰ و AH۷۰ و AH۹۰ و AH۱۱۰ و AH۱۳۰ و AH۱۶۰در اختیار است.
این محصول جدید قیر یعنی گرید AH۷۰ چگونه محصولی است و چه کشورهایی مخاطب و مصرف‌کننده این گرید از قیر هستند؟
China Standard) GB / T۱۱۱۴۷) استاندارد قیر کشور چین؛ مربوط به استاندارد منطقه‌ای چین است که تست داکتیلیتی در دماهای ۱۰ و ۱۵ درجه سلسیوس که پایین‌‌‌تر از دمای استاندارد ۲۵ درجه است را بسیار سختگیرانه الزام کرده است. قیر AH۷۰ با درجه نفوذ ۶۰/ ۸۰ از مهم‌ترین گریدهای چین است که درخواست بیشتری از جانب این کشور دارد. همچنین دو گرید قیر مرسوم کشور چین (۶۰/ ۴۰ ) AH۵۰ و (AH۹۰ (۸۰/ ۱۰۰ با توجه به نتایج آزمایش‌های اولیه انجام شده، امکان تولید آنها هم در پالایشگاه وجود دارد.
این‌طور که اعلام شده است، تولید این محصول با این گرید برای اولین بار در ایران صورت می‌پذیرد. لطفا بیشتر توضیح دهید.
بله، بیش از ۵ سال است که درخواست و سفارش تولید این محصول از طرف شرکت‌های چینی، به تولیدکنندگان قیر ایران اعلام میشود و تاکنون هیچ شرکتی نتوانسته این نوع قیر را به صورت صنعتی و خالص تامین کند. بنابراین با توجه به این فرصت عالی در اولین سال فعالیت شرکت پارس بهین پالایش نفت قشم از زیرمجموعه‌های گروه گسترش انرژی پاسارگاد سعی کردیم که با تحقیقات دقیق و انجام تست‌‌‌های تخصصی به روی انواع خوراک‌های ورودی به پالایشگاه و تولیدات مختلف این نیاز بازار جهانی را برآورده کنیم و اولین شرکتی در ایران باشیم که ضمن بهره‌برداری از خوراک نفت سنگین، تولیدات قیر تازه متناسب با نیاز جهانی و در راستای ارزآوری برای کشور و خودکفایی در تولیدات متنوع قیر را پیگیری کند.
از مزایای این محصول و پالایشگاه نفت پاسارگاد قشم بگویید؟
این نوع قیر به دلیل اینکه تولید آن شدیدا به نوع خوراک و متغیرهای تولید و دقت زیاد در تولید وابستگی دارد و باید در درجه نفوذ خاص تولید شود، و همچنین با توجه به کیفیت بالای آن بسیار مرغوب است و باعث صرف جدی در هزینه، انرژی و زمان میشود. از بزرگ‌ترین مزایای پالایشگاه پارس بهین نفت قشم برای تولید این محصول نوع فرآیند است که به روش استحصال مستقیم بوده که در این نوع فرآیند کمتر روغن و مالتین‌ها از بین می‌‌‌روند و همچنین نوع خوراک دریافتی به پالایشگاه که از نوع نفت فوق سنگین بوده که این خود باعث کیفیت بالای قیر تولیدی شده است. ضمنا ساختار مولکولی و نوع پراکندگی و درصد هر کدام از اجزای قیر از جمله مالتین‌ها و روغن‌ها و اسفالتین و... در این قیر تولیدی بسیار مناسب است.
از فعالیت‌های آینده روی قیر در پالایشگاه نفت سنگین پاسارگاد قشم بگویید و اینکه آیا به‌‌‌زودی شاهد محصولات تازه هم خواهیم بود؟
حرکت پالایشگاه به سمت قیرها درگریدهای مختلف ادامه خواهد داشت و ما در واحد آزمایشگاهی در کنار همکاران خود در واحد تولید و عملیات سعی داریم در کنار عنوان اولین پالایشگاه نفت سنگین کشور، به اولین‌های دیگر نیز دست پیدا کنیم. برای مثال استاندارد AS ۲۰۰(Australia Standard) مربوط به قیرهای استاندارد منطقه‌ای استرالیاست که با توجه به نتایج اولیه حاصل شده تولید این قیرها هم درپالایشگاه امکان‌پذیر است که احتیاج به تحقیقات بیشتری دارد که فعالیت‌های تحقیقاتی در مورد دو نوع قیر عملکردی و استرالیا در دستور کار آزمایشگاه قرار دارد و حرکت به سمت آن آغاز شده است.
