تاخیر در توافق، احیای صادرات طلای‌سیاه ایران را سخت‌تر خواهد کرد
نگاه رئیسی به بازار جهانی نفت
هرچند ایران پس از توافق برجام و لغو تحریم‌ها توانسته بود با وجود حضور همه‌جانبه رقبا در بازار جهانی، تولید و صادرات نفت خود را طی مدت کوتاهی افزایش دهد. تحلیلگران درباره اینکه تنش‌های اخیر در دریای عمان و همینطور تغییر دولت چقدر باعث کند‌شدن روند مذاکرات هسته‌ای و احیای سهم ایران از بازار خواهد شد، اتفاق‌نظر ندارند. برخی معتقدند این تنش‌ها باعث تیره‌تر شدن روابط با غرب خواهد شد و بازگشت نفت ایران را دشوار. از سوی دیگر بعضی از تحلیلگران بر این باورند سوای این تحولات، ایران و قدرت‌های جهانی در سپتامبر (شهریور و مهر) به توافق جدیدی می‌رسند که می‌تواند تولید نفت ایران را تا پایان ۲۰۲۱، یک میلیون بشکه در روز افزایش دهد.
هلنیک شیپینگ‌نیوز در گزارشی به تغییر دولت در ایران و آنچه در بازار نفت در حال تحول است پرداخته و معتقد است ایران اگر می‌خواهد سهم از دست رفته خود را پس بگیرد، باید سریع‌تر به یک توافق برسد چراکه تاخیر بیشتر منجر به دشوارتر شدن روند احیای سهم بازار خواهد شد.
بر اساس این گزارش، بیش از ۶ هفته از زمان تعلیق مذاکرات برجامی گذشته و تاخیر بیشتر در رفع تحریم‌ها، تهران را با بازار نفتی که به‌طور فزاینده رقابتی خواهد بود، رو‌به‌رو می‌کند زیرا اوپک، روسیه و بسیاری از متحدان دیگر این ائتلاف هر ماه ۴۰۰ هزار بشکه روزانه به تولید خود خواهند افزود.
اگر ایران بتواند به یک توافق با آمریکا برای کاهش یا برداشته‌شدن محدودیت‌های فروش نفتش برسد، ممکن است با چانه‌زنی با خریداران پیشین و ارائه تخفیف قیمتی به مشتریان جدید بتواند به سهم بازار پیش از تحریم‌ها برگردد.
در این مورد فریدون برکشلی، کارشناس انرژی به هلنیک‌شیپینگ‌نیوز گفت: «مصرف‌کنندگان کاملا حق دارند وقتی عرضه ایران در دسترس نیست، به‌دنبال نفت جایگزین بروند. تولیدکنندگان و اعضای اوپک و غیراوپک حق دارند خلأ موجود در بازار را پر کنند.» او ادامه می‌دهد: «من معتقد هستم که دوره بازاریابی نفتی آسان برای ایران تمام شده است.»
ایران بیشتر گریدهای سنگین و نسبتا ترش نفت تولید می‌کند که با گریدهای نفتی عربستان، عراق، روسیه، امارات، عمان، کویت، ونزوئلا و برخی دیگر کشورها رقابت دارد.
تحت‌توافق اوپک‌پلاس، ایران از کاهش تولید معاف است چراکه تحریم به اندازه کافی صادرات کشور را پایین آورده است.
به گزارش اس‌اند‌پی گلوبال‌پلتس، از آوریل تولید نفت ایران حدود ۵۰ هزار بشکه در روز افزایش پیدا کرده است که متوسط به حساب می‌آید؛ این در حالی است که در همین مدت، دیگر تولیدکنندگان اوپک‌پلاس در مجموع تولیدشان را حدود یک میلیون بشکه در روز افزایش داده‌اند. بشکه‌های بیشتری نیز از این اعضا در ماه‌های بعد در نتیجه توافق جدیدشان به بازار سرازیر خواهد شد و بسیاری از آنها همان بازارهایی را در آسیا هدف قرار خواهند داد که ایران می‌خواهد.
مصطفی نخعی، سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس ایران اخیرا گفته بازپس‌گیری سهم ایران در بازار جهانی نفت نیازمند یک برنامه استراتژیک و یک سیاست هوشمندانه است. ایران باید روابط خود با اعضای اوپک و مشتریان قدیمی را تقویت و بازارها و مشتریان جدید پیدا کند.
بیژن زنگنه، وزیر نفت هم دیروز از آمادگی فنی ایران در زمینه افزایش تولید و بازگشت به بازار نفت خبر داد.
زنگنه: برای بازگشت به بازار نفت آمادگی کامل فنی داریم
وزیر نفت از آمادگی کامل فنی ایران برای بازگشت به بازارهای جهانی نفت‌خام در بالاترین سطح پس از توافق سیاسی و لغو تحریم خبر داد.
به گزارش «شانا» بیژن زنگنه دیروز (جمعه، ۱۵ مردادماه) در دیدار با محمد سانوسی‌بارکیندو، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) با بیان اینکه پس از خروج آمریکا از برجام (مه ۲۰۱۸ تاکنون) ایران از صادرات حدود ۲میلیارد بشکه نفت‌خام محروم شد، تصریح کرد: «این مقدار معادل حدود ۱۲۰ میلیارد دلار است.»
وی با اشاره به اینکه اوپک تنها سازمان اقتصادی جهان سومی تاثیرگذار در فعل و انفعالات اقتصادی جهان است، تصریح کرد: «معنا یا مفهوم کلیدی که اوپک توانسته به آن عمل کند و موفق شود، همکاری در عین رقابت و اختلاف سیاسی بوده است، به‌طوری‌که در نشست و اختلاف اخیر بین عربستان و امارات این همکاری را مشاهده کردیم.»
دبیرکل اوپک هم در این دیدار ضمن قدردانی از کارها و اقدام‌های زنگنه در طول سال‌های مدیریتش و با بیان اینکه همه وزیران اوپک از شما به نیکی یاد می‌کنند، افزود: «امیدواریم ایران همچنان نقش کلیدی و مهم خود را در اوپک و بازار نفت ادامه دهد، بهبود و توسعه روابط با همسایگان هم بسیار امیدوارکننده خواهد بود.»
به دنبال مشتریان جدید
رئیسی هنوز وزیر نفتش را که جایگزین زنگنه خواهد شد و ایران را در جلسات مهم اوپک نمایندگی خواهد کرد، معرفی نکرده است. با این حال، برکشلی می‌گوید شرکت ملی نفت ایران با کشورهای زیادی در جنوب‌شرق آسیا مانند فیلیپین، تایلند، ویتنام و بنگلادش که به‌طور سنتی مشتری نفت ایران نبوده‌اند، در حال مذاکره بوده است. علاوه بر این، ایران همچنین با مشتریان سنتی خود در چین، هند، ژاپن، کره‌جنوبی و همینطور برخی از اروپایی‌ها ارتباط برقرار کرده است.
در زمان تحریم، فقط چین به‌عنوان مشتری نفت ایران باقی مانده هر چند در آمار رسمی گمرکی چیزی ثبت نمی‌شود. ونزوئلا هم محموله‌های ایران را دریافت کرده است، با این حال، صادرات ایران به مقدار بسیار کمی رسیده است.
رئیسی در سخنرانی‌های خود به‌طور کلی از توافق هسته‌ای جدید برای برداشته‌شدن تحریم‌ها حمایت کرده اما نمی‌توان انتظار روابط ملایم‌تر از سوی دولت او در قبال غرب به نسبت دولت روحانی داشت.
اثر تنش‌های منطقه‌ای بر تحریم نفت
مورد حمله واقع‌شدن یک نفتکش اسرائیلی در خلیج عمان و کشته شدن دو نفر از خدمه آن موجب شد آمریکا، بریتانیا و رژیم صهیونیستی ادعا کنند ایران مسوول این اتفاق بوده که از روند کاهشی شدید قیمت نفت هم تا حدودی جلوگیری کرد، چراکه رسیدن به توافقی جدید در چنین فضایی بعید به‌نظر می‌رسد، هر چند ایران صریحا این ادعاها را رد کرده است.
بیل فارن پرایس، یکی از مدیران یک شرکت انرژی به نام Enverus در این‌باره به بلومبرگ گفت: «به‌نظر می‌رسد که به‌طور غیرقابل‌اجتنابی این رویدادها ابری سیاه روی مذاکرات هسته‌ای قرار می‌دهد.» با این حال هر دو طرف ایرانی و آمریکایی گفته‌اند به مذاکرات ادامه خواهند داد.
اسکات مادل، مدیرعامل گروه راپیدان انرژی در این مورد معتقد است که نه این مورد و نه رئیس‌جمهور شدن رئیسی مانع از رسیدن به یک توافق نخواهد شد. او پیش‌بینی می‌کند که در سپتامبر یک توافق به نتیجه برسد که تولید نفت ایران را (برای تغذیه تقاضای صادراتی) تا پایان سال‌جاری میلادی یک میلیون بشکه در روز بالا خواهد برد.
با این حال، هلیما کرافت استراتژیست ارشد بازارهای کالایی در RBC Capital Markets هم بر این باور است که تنش‌های دریایی اخیر بیش از پیش برداشته شدن تحریم‌های نفتی و غیره را دور از دسترس می‌کند.
برآورد پلتس از بازگشت نفت ایران
بخش تجزیه و تحلیل پلتس همچنان انتظار دارد یک توافق پس از روی‌کار‌آمدن رئیسی انجام شود. با این حال، این نشریه در یک یادداشت گفته ریسک از ریل خارج شدن مذاکرات هر‌چه بیشتر طول بکشد، بالاتر خواهد رفت.
بر اساس این یادداشت، چارچوب یک توافق در سپتامبر یا اکتبر می‌تواند منجر به معافیت‌های موقت برای صنعت نفت شود و همه تحریم‌ها در فصل اول ۲۰۲۲ برداشته شوند. با فرض تحقق چنین پیش‌بینی، صادرات نفت ایران از ۷۵۰ هزار بشکه در روز در جولای به ۳/ ۱میلیون بشکه روزانه در دسامبر (آذر و دی) و ۷/ ۱ میلیون بشکه در روز در مارس ۲۰۲۲ (اسفند ۱۴۰۰ و فروردین ۱۴۰۱) خواهد رسید.
تا آن زمان، با توجه به برنامه افزایش تولید اوپک‌پلاس، عرضه این ائتلاف ۲/ ۳ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد یافت. مسوولان اوپک‌پلاس گفته‌اند که منتظرند ببینند چشم‌انداز نفت ایران به چه شکل خواهد شد و آنها بازگشت ایران به سطوح پیشاتحریمی را قبول خواهند کرد. با این حال تاکنون هیچ برنامه مشخصی تدارک دیده نشده است.
رشد قوی تقاضای نفت فعلا همه تولیدکنندگان را خوشحال می‌کند اما روند نزولی یا تثبیت آن، آنچنان که برخی تحلیلگران برای زمستان انتظار دارند، فشار را بر ایران برای بازگشت به بازار خواهد گذاشت.
قیمت نفت جمعه بالا رفت اما همچنان در مسیر رقم زدن بزرگ‌ترین کاهش هفتگی از مارس بود چراکه نگرانی‌ها درباره تاثیر محدودیت‌های سفر به دلیل مقابله با سویه دلتای کووید-۱۹ روی تقاضای سوخت بر بهای آن افزایش یافته است.
ساعت ۱۷ و ۲۰ دقیقه به وقت تهران، نفت وست‌تگزاس اینترمدییت با ۸۶ سنت افزایش معادل ۲۴/ ۱ درصد به ۹۵/ ۶۹ دلار بر بشکه رسید. همزمان شاخص جهانی برنت هم با ۹۸ سنت رشد برابر با ۳۷/ ۱ درصد به ۲۷/ ۷۲ دلار در هر بشکه رسید.
