عربستان به درخواست محموله کامل خریداران آسیایی پاسخ مثبت داد
اما‌و‌اگر جنگ نفتی در سکوت خبری
آیا این موضوع نشانه‌ای زودهنگام از جنگ نفتی عربستان با امارات است؟ کسی نمی‌داند اما بررسی جوانب این امر به روشن‌تر شدن آن کمک می‌کند.
آنچه که مشخص است اینکه هیچ عضوی در اوپک‌پلاس نمی‌خواهد اتفاق سال گذشته که به همراه کمبود شدید تقاضا به سقوط قیمت‌ها منجر شد، تکرار شود.
با این حال اعتبار اوپک در حال تضعیف‌شدن است. همه این اعضا با افزایش تولید به میزان ۴۰۰ هزار بشکه در روز طی هر ماه تا پایان ۲۰۲۱ موافق بودند که به معنای نیاز بازار به بشکه‌های بیشتر و همینطور میل تولیدکنندگان به بهره بالاتر از قیمت‌های فعلی است. اما توافق به دلیل مخالفت امارات‌متحده‌عربی با تمدید پایان توافق از آوریل۲۰۲۲ به آخر این سال منجر به بلوکه‌شدن توافق و عدم افزایش تولید این گروه شد.
راه خرس‌ها در بازار باز شد
خلأ به وجود آمده توسط عربستان و امارات زمینه را برای رشد گمانه‌زنی‌ها درباره جنگ قیمتی فراهم می‌کند. جولین لی، تحلیلگر بلومبرگ در گزارشی در این رابطه گفته تولیدکنندگان باید مواظب باشند چراکه برعکس چیزی که در ابتدا به نظر می‌رسید، اختلافات در قلب اوپک و خلأ اطلاعاتی خطری را موجب شده که می‌تواند فعالان بازار را وارد موقعیت هراس‌انگیزی کند. وقتی حدود یک هفته قبل گروه ۲۳ عضوی اوپک‌پلاس مرتبا در رسیدن به یک توافق برای افزایش تولید شکست می‌خورد، نگرانی اصلی در بازار کمبود نفت بود.
عربستان و روسیه به عنوان دو رهبر اصلی این گروه و بزرگ‌ترین تولیدکنندگان آن برنامه‌ای را طرح‌ریزی کرده بودند که به واسطه آن از آگوست تا پایان سال هر ماه ۴۰۰ هزار بشکه روزانه به تولید جمعی اوپک‌پلاس اضافه می‌شد. به عقیده جولین لی، آنها به دلایل خوبی همچنین تصمیم داشتند زمان غروب این توافق را به‌جای آوریل ۲۰۲۲، پایان این سال تعیین کنند.
بخش اول این پیشنهاد به نظر آسان می‌رسید. تمام ۱۳ عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و همینطور ۱۰عضو غیراوپکی این ائتلاف موافق بودند که باید نفت بیشتری به بازار پمپاژ کرد زیرا تقاضا همزمان با ریکاوری دنیا از عمق پاندمی افزایش یافته است اما همه آنها با تمدید زمان انقضای توافق دست‌کم به شکل فعلی آن موافق نبودند.
امارات‌متحده‌عربی اعلام کرد در صورتی‌که اوپک‌پلاس به درخواست افزایش سطح تولید پایه خود که بر اساس آن میزان سهمیه تعیین می‌شود و از نظرش ناعادلانه است رسیدگی نکند، با تمدید توافق موافقت نخواهد کرد. عربستان با این درخواست مخالف بود و مهم‌تر از آن، حاضر به افزایش عرضه (آنطور که خود پیشنهاد داده بود) بدون تمدید توافق نمی‌شود. این کشور امارات را مقصر دست نیافتن به توافق افزایش تولید نفتی که بازار در ماه‌های آینده نیازمند است، می‌داند. در اوپک (و اوپک‌پلاس) برای تصمیم‌گیری‌ها باید همه اعضا موافقت کنند و رای اکثریت ملاک نیست. همزمان با انتشار اخبار ناکامی این گروه، قیمت نفت افزایش یافت و وست‌تگزاس‌اینترمدییت به بالاترین سطح از سال ۲۰۱۴ رسید.
تقاضای نفت به دلیل کاهش محدودیت‌های قرنطینه‌ای در کشورهای بیشتر از هند گرفته تا بریتانیا در حال بهبود است. آژانس بین‌المللی انرژی تخمین زده تقاضای نفت در فاصله فصل دوم و سوم سال ۱/ ۳ میلیون بشکه در روز افزایش یابد و در فصل چهارم هم ۳۵/ ۱ میلیون بشکه دیگر بالا برود. هیجانات بازار باید هنوز به شدت افزایشی باشد اما شکست اوپک‌پلاس شکافی ایجاد کرده که با روایت‌های کاهشی پر می‌شود. فقط یک روز پس از اینکه نفت وست‌تگزاس اینترمدییت به رکورد ۵/ ۶ ساله رسید، قیمت آن ۶ دلار در هر بشکه سقوط کرد. دلیل این امر چیست؟
بدون هیچ تاریخ مشخصی برای جلسه بعدی این گروه، توافق فعلی حفظ می‌شود که به معنای عدم‌افزایش تولید تا ماه مه ۲۰۲۲ است. اما هیچ‌کس بی‌تغییر ماندن تولید نفت تا آن زمان را دارای اعتبار نمی‌بیند. حتی اگر امارات از اوپک خارج نشود و اقدام به افزایش تولید نکند -خودش گفته هیچ‌کدام از این دو را انجام نخواهد داد- بعید است که کشورهای تولیدکننده به سهمیه‌های تولید خود پایبند بمانند چراکه مشتریان نیازمند نفت بیشتری هستند.
هیچ‌کدام از تولیدکنندگان بازگشت به دوره تولید دلبخواهی پس از آخرین شکست آنها در مارس ۲۰۲۰ را نمی‌خواهند اما کاری که می‌کنند عملا ریسک تکرار آن را به‌وجود می‌آورد. ریکاوری قیمت‌ها در سال جاری میلادی به دلیل اتحاد فوق‌العاده اوپک اتفاق افتاد. یکی از نقاط قوت این توافق اعتبار آن بود و این گروه به‌طور مرتب تشکیل جلسه می‌داد تا اهدافش را با ریکاوری که در ابتدا آهسته‌تر از انتظار بود، تطبیق دهد. به گفته جولین لی، این گروه حالا برای افزایش تولید سریع‌تر از انتظار هم باید چالاک باشد. ریسک واقعی در صورت نرسیدن به یک مصالحه ممکن است به شکل کنترل‌نشده‌ای رخ دهد.
تا وقتی که چنین راهی پیدا شود، هر اطلاعاتی، هر گفته‌ای از سوی وزیران و هر یادداشت نفتی تحلیلگران مطرح خواهد شد و بازار به کوچک‌ترین تغییر لحن‌ها واکنش نشان خواهد داد. تعجب نکنید وقتی می‌بینید توییتر پر شده از شایعاتی که می‌گویند جنگ قیمتی نفت نزدیک است. این کاری است که اختلافات انجام می‌دهد: شرایط را برای نااطمینانی و گمانه‌زنی فراهم می‌کند.
لی در پایان تحلیل خود می‌نویسد: «به همین دلیل، اگر علت دیگری نباشد، به سود هر دو کشور است که به یک نقطه اشتراک و پیام واحد برسند. هر‌چه شرایط (بی‌تصمیمی) ادامه پیدا کند، بازار نفت برای سرمایه‌گذاران افزایشی پرریسک‌تر می‌شود.» بنابراین فضا برای خرس‌ها یا همان سرمایه‌گذاران با انتظار کاهشی در بازار مالی فراهم خواهد شد و می‌تواند منجر به کاهش قیمت‌ها شود.
افزایش تولید عربستان از ماه بعد؟
منابعی که مستقیما از جریان خرید و فروش عربستان آگاه بودند، به خبرگزاری رویترز گفته‌اند که این کشور دست‌کم به پنج خریدار آسیایی در ماه آگوست به‌طور کامل (سقف حجم محموله در قرارداد) نفت تحویل خواهد داد. این کشور و دیگر تولیدکنندگان به دلیل محدودیت تولید خود که از سال گذشته اجرایی شد، پایین‌تر از قرارداد خود به مشتریانشان نفت ارسال می‌کردند. به گفته این منابع، عربستان اما به درخواست دو مشتری دیگر برای افزایش عرضه پاسخ منفی داده است.
مشخص نیست این موضوع مستقیما به اختلافات با امارات و شکست مذاکرات اوپک‌پلاس مرتبط باشد یا خیر. از یک‌سو، شرکت آرامکوی عربستان بلافاصله پس از این اتفاق اقدام به افزایش قیمت رسمی نفت برای تحویل در ماه آگوست به خریداران آسیایی، اروپایی و آمریکایی کرد. این در حالی است که طبیعتا اگر این کشور خواستار کلید زدن یک جنگ قیمتی دیگر بود، باید قیمت‌ها را کاهش می‌داد. از سوی دیگر، پایبندی اوپک‌پلاس به توافق کاهش تولید در ماه ژوئن به گفته پلتس، ۶/ ۱۱۰درصد بود. این رقم به دلیل افزایش تولید عربستان، روسیه و برخی دیگر کشورها از جمله اعضایی که از کاهش تولید معاف هستند مانند ایران، اندکی پایین آمده بود. گفته می‌شود با افزایش ۴۰۰ هزار بشکه‌ای تولید عربستان در ماه‌جاری، میزان پایبندی گروه به ۳۸/ ۱۰۷ درصد خواهد رسید. از این منظر می‌توان گفت عربستان حتی اگر در ماه آینده (آگوست) به تولید خود بیفزاید، هم رقم پایبندی بالای ۱۰۰درصد خواهد ماند.
با این حال، عربستان همواره از اعضایی بوده که با پایبندی بالا سعی در الگو قرار‌دادن خود برای دیگر کشورهای اوپک‌پلاس داشته است و عدول از سهمیه می‌تواند آن در موقعیت ضعیف‌تری برای برخورد با خاطیان قرار دهد، بنابراین احتمال افزایش تولید از سوی کشورهای دیگر دور از انتظار نیست.
