دوحه به عضویت۵۷ساله در اوپک پایان داد
پیدا و پنهان خروج قطر
با وجود این اعلام موضع، خروج قطر از اوپک پس از ۵۷ سال عضویت، اتفاقی نیست که بتوان به سادگی از آن عبور کرد حتی اگر قطر طبق گفته وزیر انرژی این کشور «عضوی کوچک» در اوپک باشد که «نظراتش چندان بر تصمیم‌گیری‌های اوپک اثرگذار نبوده.» طبق گفته الکعبی و به گزارش بلومبرگ، قطر با خروج از اوپک قصد دارد بر تولید گاز طبیعی تمرکز کند. تولید فعلی گاز این کشور معادل ۸/ ۴ میلیون بشکه نفت در روز است و قرار است در۱۰سال آینده به معادل ۵/ ۶ میلیون بشکه در روز برسد. وزیر انرژی در میان دلایل این خروج به اختلافات با عربستان یا فشارهای ترامپ بر اوپک اشاره‌ای نکرد. با وجود تمام این توضیحات، قطر در شرایطی تصمیم گرفته از اوپک خارج شود که این سازمان، در شرایط خاصی قرار دارد و در آستانه نشست رسمی ۱۵۷، زمزمه‌های بی‌اثر شدن نقش اوپک در بازار نفت بار دیگر به گوش می‌رسد. در چنین شرایطی می‌توان سه علت برای خروج قطر از اوپک متصور شد که عمدتا سیاسی به نظر می‌رسند، اما علت خروج قطر هرچه باشد، نتیجه‌ای که می‌تواند به جا بگذارد بیشتر مخرب است تا سازنده، زیرا تابوی از هم گسستن اوپک را در هم شکسته؛ اتفاقی که دونالد ترامپ بی‌صبرانه در انتظار آن است.
اعتراض به کمرنگ شدن نقش اوپک
اوپک در نوامبر ۲۰۱۶، با همراه کردن کشورهای غیرعضو اوپک به رهبری روسیه با خود و اجرای طرح کاهش تولید اثبات کرد آن‌طور که برخی ناظران بازار عقیده داشتند، با مرگ فاصله بسیاری دارد و هنوز بر بازار اثرگذار است. اما حالا و با گذشت حدود دو سال از همراهی کشورهای عضو و غیرعضو اوپک، به نظر می‌رسد این نظرات دو تولیدکننده بزرگ عضو و غیرعضو اوپک است که بیش از بقیه اعضا اهمیت پیدا کرده و تصمیمات با نظارت این دو کشور نهایی و اجرایی می‌شود. این موضوع پیش از این اعتراض‌هایی را از سمت ایران به همراه داشته و ممکن است خروج قطر از اوپک نیز، به‌رغم توضیحات وزیر انرژی این کشور، به علت نارضایتی از کمرنگ شدن نقش کشورهای عضو اوپک و اثرگذاری بیش از اندازه اوپک پلاس بوده باشد.
مخالفت با عربستان
اگرچه وزیر انرژی قطر بر غیرسیاسی بودن خروج قطر از اوپک تاکید کرده، اما چه کسی است که از اختلافات میان عربستان و قطر به خصوص پس از تحریم‌های سال ۲۰۱۷ سعودی‌ها علیه دوحه بی‌خبر باشد؟ به گزارش بلومبرگ، حلیما کرافت، تحلیلگر بازارهای کالایی در RBC Capital Markets درباره خروج قطر از اوپک عقیده دارد این تصمیمی «نمادین» بوده، زیرا اصولا «تمرکز بر افزایش تولید گاز با عضویت در اوپک تناقضی ندارد.» بنابراین حرکت اخیر قطر نشان‌دهنده عمیق‌تر شدن شکاف‌های سیاسی میان کشورهای منطقه است.
حرکت در جهت سیاست‌های آمریکا
خروج قطر از اوپک را می‌توان از زاویه سیاست‌های آمریکا نیز دید. رئیس‌جمهوری آمریکا آشکارا با اوپک و سیاست‌گذاری‌هایش در زمینه تولید مخالف است و به دنبال راهی برای تضعیف این سازمان می‌گردد تا به زعم او قیمت‌ها کاهش پیدا کنند. پیگیری قانون ضد انحصار در آمریکا در حالی یکی از راه‌های مقابله با بقای اوپک است که خروج یک عضو قدیمی از این سازمان و سست شدن پایه‌های اتحاد میان سایر اعضا، راه‌حل خوبی به نظر می‌رسد. یک منبع موثق در اوپک نیز به رویترز اعلام کرده است تصمیم قطر بیش از هر چیز دیگر، اقدامی سمبلیک است، زیرا این کشور اگرچه وسیع نیست اما نقشی پررنگ در تاریخ اوپک داشته است. قطر یازدهمین عضو بزرگ تولیدکننده نفت در اوپک است که با تولید روزانه حدود ۶۰۰ هزار بشکه نفت خام، کمتر از دو درصد از کل تولیدات این سازمان را به خود اختصاص می‌دهد. بنابراین خروج این کشور از اوپک اثری پررنگ بر تصمیمات نشست پیش رو در وین که موضوع اصلی آن «کاهش تولید» است، نخواهد داشت. می‌توان گفت اهمیت تصمیم قطر برای خروج از اوپک به جهت ضربه‌ای است که به شخصیت این سازمان وارد می‌شود، زیرا یکی از افتخارات اوپک همواره این بوده که با وجود اختلافات خارجی میان اعضای این سازمان، منافع مشترک داخلی در سازمان همواره مورد احترام بوده است. مانند زمانی‌که ایران و عراق به‌عنوان دو عضو اوپک درگیر جنگ بودند یا حمله صدام حسین به کویت در سال ۱۹۹۱. با تمام این تفاسیر، خروج قطر از اوپک می‌تواند تلنگری باشد برای رفتار سایر اعضا و سیگنالی جدی از پایان اوپک که قطعا نیاز به بررسی بیشتر از سمت اعضای این سازمان دارد.
ارسال نظر