به‌طور کلی فعالیت شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت بر مطالعه و بررسی، بسترسازی و انجام اقدامات لازم برای بهینه‌سازی مصرف سوخت در تمامی فعالیت‌ها و اموری که سوخت مصرف می‌کند، متمرکز است. در این راستا وظیفه تهیه و تدوین معیارها و استانداردهای لازم در این حوزه بر عهده این شرکت قرار دارد. بر این اساس، فعالیت‌های اصلی شرکت در قالب موضوعات ذیل طبقه‌بندی می‌شود:

۱) بهینه‌سازی مصرف سوخت در سیستم‌ها و وسایل حمل‌ونقل‌

۲) بهینه‌سازی مصرف سوخت در بخش ساختمان و مسکن

۳) بهینه‌سازی مصرف سوخت در صنایع

۴) کمک به رشد فناوری و بهبود کیفیت محصولات از لحاظ مصرف انرژی در صنایع سازنده تجهیزات مصرف‌کننده سوخت

۵) توسعه فرهنگ مصرف بهینه انرژی در سطوح مختلف جامعه

۶) حمایت مالی و پشتیبانی علمی از فعالیت‌های حوزه ارتقای فناوری‌های صرفه‌جویی انرژی

وزارت نفت و شرکت‌های تابعه آن از جمله بخش‌های مهم مصرف‌کننده انرژی هستند. همچنین این وزارتخانه نقش مهمی در پیشبرد راهبردهای سبد سوختی در کشور دارد. اکنون این سوال پیش می‌آید که آیا شرح وظایف شرکت بهینه‌سازی با منافع وزارت نفت تعارضی ندارد؟ آیا شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت قادر است شرکت نفت و شرکت‌های تابعه آن را طی برنامه‌های مدون، وادار به صرفه‌جویی و افزایش تولید و بهره‌وری کند؟ آیا شرکت بهینه‌سازی این توانایی را دارد که با اعمال استاندارد و جریمه، پالایشگاه‌ها را موظف به کاهش تولید نفت کوره و افزایش تولید بنزین کند؟ آیا این شرکت می‌تواند زیرساخت و قیمت سوخت‌های مایع را طوری تنظیم کند تا بخش تقاضا به سمت سبد بهینه سوخت‌های مصرفی حرکت کند؟ آیا اعمال جریمه در صورت تخطی شرکت‌های پالایشی و پتروشیمی از قوانین ممیزی انرژی، در حوزه اختیارات شرکت بهینه‌سازی هست؟

به‌عنوان نمونه می‌توان نگاهی به مصرف سوخت‌های جاده‌ای در تیرماه امسال انداخت. بر اساس گزارش شانا، متوسط مصرف بنزین تیر ماه ۹۲ میلیون لیتر در روز بوده که نسبت به تیر‌ماه گذشته حدود ۵/ ۸ درصد رشد داشته است. همچنین ثبت رکورد ۱۲۲ میلیون لیتری مصرف بنزین در روز ۳۱ تیر از پدیده‌های بی‌نظیر در سال جاری است. از طرفی مصرف گازوئیل تنها در خودروهای سنگین روزانه به ۷۳ میلیون لیتر در تیرماه رسیده که نسبت به تیر ۱۳۹۶ رشدی ۷/ ۸ درصدی داشته است. از مهم‌ترین دلایل افزایش رشد مصرف در سال جاری و گذشته در عدم بهره‌وری، عدم توسعه سوخت‌های جایگزین و عدم افزایش قیمت‌های سوخت است. در میان این دلایل با توجه به نقش مهمی که بهینه‌سازی و متنوع‌سازی سوخت دارد؛ عدم نیل به تحقق اهداف در حوزه بهینه‌سازی سبد و مصرف سوخت بر عهده کدام نهاد درگیر با حوزه انرژی است؟

از طرفی اگر حتی شرکت بهینه‌سازی قادر باشد وزارت و شرکت‌های بالادستی خود را مجبور به تبعیت از سیاست‌های بهینه‌سازی در تعیین سبد سوخت و مصرف انرژی کند، وزارتخانه‌های دیگری نظیر نیرو و صنعت که نقش بزرگی در تبدیل و مصرف انرژی دارند، تبعیت از یک شرکت فرعی شرکت ملی نفت را بر خود لازم نمی‌بینند. از همین رو لازم است شرکت بهینه‌سازی مصرف سوخت یا یک مجموعه جدید دیگر، با اختیارات بیشتر و در مقام رگولاتور، ذیل نهادی بالاتر از وزارتخانه‌ها تعریف شود که توانایی تنظیم و نظارت یکپارچه بر پیشرفت برنامه‌های بالادستی حوزه انرژی را داشته باشد.